Đau vùng thượng vị (VTV): Hội chứng đau do thương thực (thức ăn đình tích) đau vùng thượng vị, bụng đầy trướng ấn đè đau tăng, nôn ra thức ăn thì bớt đau, đại tiện không thông thoáng.
Bấm các huyệt trung quản, túc tam lý, cự khuyết, công tôn, nội đình, thiên khu, thừa mãn. Tác dụng điều hoà tỳ vị, thông kinh lạc, giảm co thắt, giảm đau. Nếu đau VTV lan sang bên hông sườn, do can khí phạm vị, thêm huyệt bình can như kỳ môn, nội quan... Nếu VTV đau lâm râm, chườm ấm dễ chịu, do tỳ vị hư hàn, cứu ấm thêm huyệt thần khuyết, khí hải...
Đau dạ dày dùng huyệt tam nhãn: Đây là điểm kết nối với hệ tiêu hóa, bấm huyệt này sẽ giúp điều hòa khí huyết, điều hòa âm dương, giải quyết nhanh chóng các vấn đề trong đường ruột, dạ dày.
Dùng ngón tay cái của bàn tay này bóp vào huyệt tam nhãn của bàn tay kia. Mỗi lần bấm giữ khoảng 5-10 phút, sau đó đổi tay. Bạn có thể bấm huyệt tam nhãn trị đau dạ dày bất kỳ lúc nào trong ngày. Duy trì trong khoảng thời gian từ nửa tháng đến 1 tháng hoặc lâu hơn tùy mức độ bệnh nặng nhẹ của mỗi người sẽ thấy hiệu quả mang lại.
Đau dạ dày lan sau lưng: Dùng huyệt trung quản: Ở giữa 2 huyệt cưu vĩ và thần khuyết thuộc mạch nhâm, dùng đầu ngón tay chỏ hay tay cái bấm vào huyệt. Mỗi huyệt bấm 1 – 2 phút. Sau đó người bệnh nằm sấp xoa bóp các huyệt sau lưng, lúc này cần sự hỗ trợ của người nhà, bệnh nhân thả lỏng người thở đều. Thầy thuốc đứng bên cạnh.
Táo bón lâu ngày, chân tay lạnh: Nếu người lạnh, tay chân không ấm do hàn táo nên ôn thông khai bí với các huyệt như quan nguyên (vị trí dưới rốn 3 thốn), tam âm giao: (vị trí đỉnh mắt cá trong đo lên 3 thốn, sát bờ xương chày).
Chứng khó tiêu: Ăn uống khó tiêu, không muốn ăn, người bụng đầy, dùng huyệt thiên khu (huyệt nằm ngang với rốn, được xem như là chốt điều hành chức năng thông khí của tràng vị)
Thủ thuật: miết, ấn, phân, xoa. Thao tác: miết từ trung quản xuống thần khuyết (rốn). Xoa, ấn phần vùng bụng có thể phối hợp ấn huyệt túc tam lý (úp lòng bàn tay vào giữa đầu gối, đầu ngón tay giữa chạm vào xương ống chân (xương chầy), từ đó hơi xịch ra phía ngoài 1 ít là huyệt).
Xoa bóp và bấm huyệt rất có tác dụng trong phòng và chữa bệnh. Ngoài những bác sĩ chuyên khoa, thầy thuốc Đông y có chuyên môn, bệnh nhân có thể tự xoa bóp bấm huyệt tại nhà hằng ngày với những động tác đơn giản. Tuy nhiên, tự xoa bóp bấm huyệt cần có sự hướng dẫn kỹ của bác sĩ và tránh những tổn thương cơ.
Lương y Chu Văn Tiến
(Hội Đông y Vĩnh Tường, Vĩnh Phúc)
