Xem nghĩa địa ôtô điện bỏ hoang, chất đống ở Trung Quốc
Nguyễn Anh (Theo Bloomberg)
Những nghĩa địa ôtô điện như thế này đã không còn là hiếm tại đất nước tỷ dân, chúng là những chiếc xe điện lỗi thời bị bỏ không đang chất đống ở các thành phố của Trung Quốc.
Sự phát triển bùng nổ nhờ những chính sách trợ cấp của Chính phủ đã gây dựng Trung Quốc thành một gã khổng lồ về ôtô điện. Tuy nhiên, tăng trưởng nóng cũng để lại những chiếc ôtô điện bị thải bỏ hiện đang chất đống tại các khu đất đầy cỏ dại trên khắp đất nước tỷ dân này. Ở ngoại ô thành phố Hàng Châu của Trung Quốc, có một ngôi chùa nhỏ đổ nát nhìn ra nghĩa địa ôtô điện. Đây vốn là một cánh đồng rộng, nơi hàng trăm chiếc xe điện bị bỏ lại giữa cỏ dại và rác thải.
Những bãi xe điện bỏ hoang như thế này đã mọc lên ở ít nhất 6 thành phố trên khắp Trung Quốc, trong đó một số ít đã được dọn sạch. Ở Hàng Châu, một số chiếc ô tô điện bị để lâu đến nỗi cây cối mọc lên từ cốp xe. Một số khác bị vứt bỏ vội vàng đến mức những món đồ trang trí vẫn còn nằm trên mặt táp-lô.
Những cảnh tượng này gợi nhớ về hệ quả sau khi dịch vụ chia sẻ xe đạp thất bại tại Trung Quốc vào năm 2018. Khi ấy, hàng chục triệu chiếc xe đạp đã bị vứt xuống sông, mương nước hoặc trong những bãi đậu xe không sử dụng sau sự trỗi dậy và sụp đổ của các công ty khởi nghiệp như Ofo và Mobike.
Lần này, những chiếc ôtô điện có thể bị bỏ không sau khi các công ty cung cấp dịch vụ gọi xe thất bại. Cũng có thể nguyên nhân là vì chúng sắp trở nên lỗi thời khi các nhà sản xuất liên tục tung ra hết xe điện này đến xe điện khác với các tính năng tốt hơn và phạm vi di chuyển dài hơn. Những chiếc xe điện bị bỏ rơi này là đại diện nổi bật cho sự dư thừa và lãng phí có thể xảy ra khi vốn đầu tư tràn vào một ngành đang phát triển. Đây có lẽ cũng là một dấu mốc kỳ lạ cho sự phát triển vượt bậc của ngành xe điện trong vài năm qua.
Khoảng một thập kỷ trước, hàng trăm nhà sản xuất ôtô trên khắp Trung Quốc, bao gồm cả những hãng lâu đời lẫn công ty khởi nghiệp, đã được khuyến khích bởi các khoản trợ cấp của Chính phủ nước này và lấn sân sang sản xuất ôtô điện. Họ đã cho ra lò một lượng lớn ôtô điện giai đoạn đầu - những chiếc xe tương đối đơn giản với pin có thể chỉ chạy được khoảng 100 km sau một lần sạc.
Những chiếc ôtô đó hầu hết đều được các công ty kinh doanh dịch vụ gọi xe mua lại để cho tài xế thuê. “Vào thời kỳ đầu của thị trường xe điện Trung Quốc, doanh số được thúc đẩy bởi các công ty kinh doanh dịch vụ chia sẻ xe”, Young Huang, nhà phân tích cấp cao của công ty tư vấn JSC Automotive có trụ sở tại thành phố Thownjg Hải (Trung Quốc) và Stuttgart (Đức), cho biết. “Chỉ có một số khách hàng cá nhân chọn mua chúng".
Nhu cầu tiêu dùng đã giúp thúc đẩy ngành công nghiệp ôtô điện phát triển theo cấp số nhân kể từ đó. Trung Quốc hiện là quốc gia dẫn đầu thế giới về ôtô sạch, sản xuất khoảng 6 triệu xe điện và xe hybrid vào năm ngoái, tương đương gần 1/3 số ô ô mới được bán tại nước này. Trung Quốc cũng chiếm 60% lượng xe điện bán ra trên toàn thế giới hiện nay đồng thời sở hữu cơ sở hạ tầng trạm sạc rộng lớn nhất trên Trái đất vốn cũng được xây dựng với sự hỗ trợ của Chính phủ.
Tuy nhiên, sự phát triển nhanh như chớp đó cũng để lại rất nhiều rủi ro. Nhiều công ty mua những chiếc ôtô điện Trung Quốc đời đầu để kinh doanh dịch vụ gọi xe đã ngừng hoạt động. Hiện chỉ còn khoảng 100 nhà sản xuất ôtô điện Trung Quốc, giảm mạnh so với mức gần 500 vào năm 2019.
Các nghĩa địa xe điện là một hậu quả đáng lo ngại, không chỉ gây chướng mắt, việc thải bỏ xe điện nhanh chóng còn làm giảm lợi ích về môi trường. Nguyên nhân là bởi loại phương tiện này tạo ra nhiều khí thải hơn trong quá trình sản xuất và chỉ mang lại lợi ích về môi trường so với xe dùng động cơ đốt trong sau một vài năm. Pin đã qua sử dụng của mỗi chiếc ôtô điện cũng chứa các thành phần quý giá như niken, lithium và coban. Đây là những kim loại có thể tái chế để giúp ngành công nghiệp xe điện của Trung Quốc thân thiện hơn với môi trường.
Theo báo cáo của các phương tiện truyền thông địa phương, chính quyền Hàng Châu đã tuyên bố sẽ xử lý những chiếc ôtô điện bắt đầu chất đống từ năm 2019. Tuy nhiên, khi ghé thăm vào cuối tháng trước, các phóng viên nước ngoài đã phát hiện ra một số địa điểm chứa đầy xe điện bị bỏ không ở các quận Dư Hàng và Tây Hồ của thành phố này.
Ở một địa điểm, có hơn 200 chiếc xe màu trắng, chủ yếu là ô tô điện cỡ nhỏ do hãng Changan sản xuất. Những chiếc xe này được xếp một cách bừa bãi, không theo hàng lối. Sơn trên thân xe chứng tỏ phần lớn đều là những chiếc ô tô từng thuộc sở hữu của công ty gọi xe Didi và Faststep.
Tất cả những chiếc xe này đều đeo biển số màu xanh dương, có nghĩa là chúng được sản xuất và đăng ký trước tháng 12/2017. Sau thời điểm này, Hàng Châu đã chuyển sang dùng biển số màu xanh lá cho xe năng lượng mới. Nhãn dán trên xe cho thấy một vài chiếc có thời hạn đăng kiểm đến tận năm 2021.
Hình ảnh những "nghĩa địa xe điện" tại Trung Quốc đã bắt đầu xuất hiện từ năm 2019. Vào thời điểm đó, một nhiếp ảnh gia sống tại Thâm Quyến đã quay cảnh hàng nghìn chiếc ôtô điện bị bỏ không tại những bãi đất trống xung quanh Hàng Châu và Nam Kinh - thủ phủ tỉnh Giang Tô nằm ở phía đông Trung Quốc.
Video: Hình ảnh những "nghĩa địa xe điện" tại Trung Quốc.
