"Ngũ Hổ Tướng" hay còn gọi là "Ngũ Hổ Thượng Tướng", "Ngũ Hổ Đại Tướng" là danh xưng chung vang dội một thời cho 5 vị tướng võ của nhà Thục Hán thời Tam Quốc, bao gồm Quan Vũ, Trương Phi, Triệu Vân, Mã Siêu và Hoàng Trung. Tuy nhiên, Lưu Bị chỉ phong cho Quan Vũ, Trương Phi, Mã Siêu và Hoàng Trung làm Tiền, Hậu, Tả, Hữu tướng quân, còn Triệu Vân chỉ là Dực Quân tướng quân, cấp bậc thấp hơn. Vì vậy, có người cho rằng nên gọi là "Tứ Hổ Tướng" chứ không phải "Ngũ Hổ Tướng". Tuy nhiên, các chuyên gia cho biết, trong chính sử vốn không hề có khái niệm "Ngũ Hổ Tướng", khái niệm này chỉ dần hình thành cách gọi này qua quá trình diễn biến lịch sử.
 |
Triệu Vân là danh tướng được mô tả rất đẹp trai, có tài võ thuật hơn người. |
Trong một nghiên cứu mới đây, chuyên gia văn hóa Tam Quốc, ông Đàm Lương Khiếu đã chỉ ra rằng, sử sách Tam Quốc vốn không có cách gọi Ngũ Hổ Tướng. Nguyên nhân là vì Trần Thọ, nhà sử học thời Thục Hán đến Tây Tấn, trong "Tam Quốc Chí - Thục Thư" đã viết chung tiểu sử của 5 vị tướng Thục là Quan Vũ, Trương Phi, Mã Siêu, Hoàng Trung và Triệu Vân vào cùng một quyển, đồng thời đánh giá rất cao. Do đó, nhà tiểu thuyết La Quán Trung thời Nguyên mạt Minh sơ mới gọi 5 người này là Ngũ Hổ Tướng trong tiểu thuyết "Tam Quốc Diễn Nghĩa", đồng thời chuyển vị trí của Triệu Vân lên trước Mã Siêu và Hoàng Trung.
Chuyên gia Đàm Lương Khiếu cho rằng, thứ tự sắp xếp 5 người trong Tam Quốc Chí là dựa trên công lao và chiến tích của các chiến tướng Thục Quốc thời Tam Quốc. So với 4 người còn lại, Triệu Vân quả thực có phần kém hơn một chút. Tuy nhiên, ông Đàm Lương Khiếu cũng đề cập rằng, mặc dù Lưu Bị chỉ phong cho Quan Vũ, Trương Phi, Mã Siêu và Hoàng Trung làm Tiền, Hậu, Tả, Hữu tướng quân, còn Triệu Vân chỉ là Dực Quân tướng quân cấp thấp hơn nhưng sau khi qua đời, ông vẫn được truy thụy như 4 người kia, thậm chí Hậu chủ Lưu Thiện còn ban chiếu thư đặc biệt ca ngợi công lao của Triệu Vân.
 |
Được đánh giá kém hơn 4 danh tướng còn lại nhưng Triệu Vân thực sự là một tướng tài. |
Chuyên gia Viên Đình Đống, chuyên nghiên cứu văn hóa Ba Thục thì cho biết, sự khác biệt giữa "Tam Quốc Chí" và "Tam Quốc Diễn Nghĩa" phản ánh sự khác biệt giữa lịch sử và văn học. "Người hiện đại thường biết đến các nhân vật Tam Quốc thông qua các tác phẩm nghệ thuật và kịch nói, chứ ít khi đọc các sử sách chính thống. Điều này dẫn đến việc nhiều người nhầm lẫn giữa sự thật lịch sử và hư cấu văn học", ông nói.
Cuộc tranh luận về "Ngũ Hổ Tướng" một lần nữa nhắc nhở chúng ta về tầm quan trọng của việc phân biệt giữa lịch sử và văn học, giữa sự thật và hư cấu. Dù danh hiệu "Ngũ Hổ Tướng" có thể không chính xác về mặt lịch sử, nó vẫn là một biểu tượng cho sự dũng cảm và tài năng của các vị tướng Thục Hán, đồng thời thể hiện sức hấp dẫn và ảnh hưởng của văn hóa Tam Quốc đối với nhiều thế hệ.
Có lẽ, điều quan trọng không phải là tranh cãi xem ai là "hổ tướng" thật sự, mà là trân trọng và học hỏi từ những bài học lịch sử và những giá trị mà các nhân vật Tam Quốc để lại.
