Ung thư tuyến giáp thể biệt hóa là tế bào ung thư tuyến giáp phát triển với tốc độ rất chậm, gần giống với tốc độ phát triển của tế bào bình thường, do đó, phải mấy chục năm mới đe dọa đến tính mạng của người bệnh, đại đa số tử vong do mắc bệnh khác, không phải do ung thư tuyến giáp.
Ung thư tuyến giáp thể không biệt hóa có nghĩa tế bào ung thư tuyến giáp phát triển với tốc độ rất nhanh, do đó, việc xâm lấn khí quản, di căn các tổ chức quan trọng trên cơ thể và làm mất chức năng của các cơ quan này nhanh chóng. Ung thư tuyến giáp thể không biệt hóa rất may chỉ chiếm khoảng 2% trong tất cả các loại ung thư tuyến giáp. Khoảng 25% của tất cả các bệnh ung thư tuyến giáp thể tủy có di truyền và xét nghiệm tìm đột biến gene trong proto-oncogene RET, do đó, chẩn đoán sớm và phẫu thuật nhanh chóng.
Tỷ lệ nữ so với nam của ung thư thể không biệt hóa là khoảng 2:1. Tỷ lệ mắc cao nhất là trung bình 55 - 65 tuổi. Trong hầu hết các trường hợp, ung thư thể không biệt hóa phát triển từ một khối u tuyến giáp biệt hóa trước đó, có trải qua các đột biến bổ sung (chủ yếu là đột biến p53).
Cho dù có điều trị, điều trị tích cực và kết hợp tất cả các phương pháp như phẫu thuật, chiếu xạ và hóa chất thì tiên lượng sống sót rất thấp, trong khoảng 6 - 8 tháng kể từ khi chẩn đoán. Tuy nhiên, nếu phát hiện rất sớm, phẫu thuật triệt để, chưa di căn thì may ra tiên lượng mới khả quan.
Triệu chứng bệnh: Xuất hiện khối u vùng cổ, tương ứng với vị trí tuyến giáp, phát triển rất nhanh, có thể có khàn tiếng do u thâm nhiễm vào dây thần kinh, có thể có khó thở do u to chèn ép vào khí quản, có thể có nuốt vướng do u chèn ép vào thực quản kèm thêm sút cân và mệt mỏi. Có thể có cả đau, kể cả khi sờ hoặc không sờ vào khối u.
Dấu hiệu nhận biết: Nhìn thấy rõ khối u ở cổ, tốc độ phát triển rất nhanh, nếu đi khám muộn có thể thấy da viêm đau, tĩnh mạch nổi rõ trên u ở cổ và lan xuống ngực, có thể sờ thấy nhiều hạch cổ. Sút cân là phổ biến do khó nuốt hoặc bệnh ác tính tiềm ẩn. Di căn xa đến phổi, xương, da và não là phổ biến hoặc phát triển ngay sau khi chẩn đoán. Di căn phổi có thể được nhìn thấy trên X-quang ngực, với CT scan, thường cho thấy các di căn nhỏ.
Những tổn thương này có thể liên quan đến suy hô hấp và ho ra máu. Di căn xương có thể được nhìn thấy trên chụp cắt lớp. Di căn não ít gặp hơn vì chúng có thể không có triệu chứng, MRI (cộng hưởng từ) não phải luôn được thực hiện tại thời điểm chẩn đoán. Di căn đến gan và tuyến thượng thận có thể xảy ra muộn trong quá trình bệnh. Cái chết xảy ra chủ yếu do sự xâm lấn và tiến triển đường thở.
ThS.BS Mai Văn Sâm (Đại học Y Hà Nội)
