Ung thư tuyến giáp là loại ung thư có khối u đặc, phổ biến thứ ba ở trẻ em. Ung thư tuyến giáp chỉ chiếm 1 - 1,5% bệnh ung thư ở trẻ em và trong tất cả các trường hợp ung thư tuyến giáp, chỉ có 5% xảy ra ở trẻ em. Riêng đối với trẻ em và thanh thiếu niên, tỷ lệ ung thư tăng lên hơn 26% ở tất cả các nhân so với 5% ở người lớn, tiên lượng thường tốt đối với trẻ em khi khối u không lan ra ngoài tuyến giáp. Tỷ lệ ung thư tuyến giáp ở trẻ em nam và nữ diễn ra bằng nhau, trong đó nhiều trẻ em bị hai dạng ung thư tuyến giáp như ung thư tuyến giáp nhú và ung thư tuyến giáp tủy. Nếu trong gia đình có bố mẹ, anh chị em đã bị ung thư tuyến giáp thì nên tầm soát sớm bệnh cho trẻ em.
Đối với ung thư tuyến giáp trẻ em, hiện chưa có nhiều báo cáo và nghiên cứu về vấn đề này nhưng dựa trên loạt nghiên cứu cho thấy, tỷ lệ mắc các nhân tuyến giáp ở trẻ em dao động từ 0,2 - 5% so với khoảng 30% ở người lớn. Tuy nhiên, các nhân tuyến giáp ở trẻ em có nguy cơ mắc bệnh ác tính cao hơn nhiều so với người lớn, khoảng 26,4%, tức là nếu 100 trẻ có nhân giáp thì gần 1/3 số đó là nguy cơ ung thư. Một số tác giả đã báo cáo tỷ lệ mắc bệnh lên tới 36%. Vì vậy, khi khám và phát hiện bệnh thường các bác sĩ phải đưa ra quyết định nhanh chóng.
Trẻ em có các yếu tố nguy cơ sau sẽ có nguy cơ ung thư tuyến giáp như:
- Tiếp xúc với bức xạ, chẳng hạn như từ các xét nghiệm chẩn đoán, điều trị bức xạ hoặc bức xạ trong môi trường.
- Có tiền sử gia đình mắc bệnh ung thư tuyến giáp, bao gồm những bệnh và hội chứng sau đây: Có gene APC (adenomatous polyposis coli gene) - một gene ức chế khối u đa chức năng liên quan đến đa polyp.
- Hội chứng DICER, đây là rối loạn di truyền làm tăng nguy cơ của một loạt khối u ung thư và không ung thư, phổ biến nhất là một số loại khối u xảy ra ở phổi, thận, buồng trứng và tuyến giáp. Các cá nhân bị ảnh hưởng có thể phát triển một hoặc nhiều loại khối u và các thành viên trong cùng một gia đình có thể mắc các loại ung thư khác nhau.
- Carney complex, đây là rối loạn đặc trưng bởi sự gia tăng nguy cơ của một số loại khối u. Các cá nhân bị ảnh hưởng thường có những thay đổi về màu da (sắc tố). Các dấu hiệu và triệu chứng của tình trạng này thường bắt đầu ở thanh thiếu niên hoặc tuổi trưởng thành sớm.
- Hội chứng khối u hamartoma PTEN.
- Hội chứng Werner.
ThS.BS Mai Văn Sâm (Đại học Y Hà Nội)
