Tuổi thọ người Việt tăng mạnh và số năm sống chung với bệnh tật tăng cao

Những tỉnh thành có tuổi thọ cao nhất nước, mức chênh lệch tới 6.8 năm

Tổng cục Thống kê vừa công bố Niên giám thống kê 2023, trong đó, ghi nhận tuổi thọ của người dân Việt Nam tăng mạnh trong năm qua.

Theo số liệu sơ bộ công bố, năm 2023, tuổi thọ trung bình tính từ lúc sinh của người Việt đạt 74,5 tuổi, tăng gần 1 tuổi so với năm 2022. Trong đó, đàn ông Việt tăng 1 tuổi, còn nữ tăng 0,8 tuổi.

Nguồn Tổng cục Thống kê

Liên tục từ năm 2019 đến 2022, tuổi thọ trung bình của người Việt dao động từ 73,6-73,7 tuổi; phụ nữ nước ta sống lâu hơn đàn ông khoảng 5,3 năm. Riêng năm 2023, tuổi thọ của phụ nữ Việt bật tăng lên 77,2 tuổi, trong khi nam giới cũng tăng lên 72,1 tuổi.

Bộ trưởng Y tế Đào Hồng Lan đánh giá "tuổi thọ người Việt cao hơn nhiều quốc gia có cùng mức thu nhập bình quân đầu người”.

Cũng theo số liệu từ Tổng cục Thống kê, người dân thành thị có tuổi thọ cao hơn nông thôn, lần lượt là 76,8 và 74,3. Đáng chú ý, nhiều năm liền, tuổi thọ người thành thị không tăng nhiều trong khi người dân nông thôn tăng 1,6 năm tuổi thọ trong 4 năm, từ 72,7 (năm 2020) lên 74,3 (2023).

Phân theo vùng, Đông Nam bộ (như TPHCM, Bình Dương, Đồng Nai...) là khu vực người dân có tuổi thọ cao nhất nước (76,3 tuổi), thấp nhất là Tây Nguyên: 72 tuổi. Vùng Đồng bằng sông Hồng (như Hà Nội, Hưng Yên, Hải Phòng, Quảng Ninh,...), tuổi thọ trung bình của người dân là 75,7 (cao hơn năm ngoái 0,5 năm).

Tính theo địa phương, TPHCM là địa phương người dân có tuổi thọ cao nhất nước với 76,5 tuổi; tiếp theo là Bà Rịa - Vũng Tàu và Đồng Nai, lần lượt là 76,4 và 76,3 tuổi. Người dân Hà Nội có tuổi thọ trung bình là 76,1 - mức cao so với trung bình cả nước.

Điện Biên, Lai Châu, Kon Tum là ba tỉnh có tuổi thọ người dân thấp nhất cả nước, lần lượt là 69,9 - 69,8 và 69,7. Dù vậy, so với năm 2022, mức tuổi thọ của 3 tỉnh này năm 2023 đã có bước tăng đáng kể. Đơn cử, tuổi thọ người Kon Tum tăng tới 1,7 năm (từ 68 lên 69,7); Điện Biên tăng 1,5 năm (từ 68,4 lên 69,9), cao hơn mức tăng trung bình cả nước.

Nguồn số liệu: Tổng cục Thống kê

Số năm sống khỏe của người Việt Nam khiêm tốn, tới 65 tuổi

Các chuyên gia đánh giá tuổi thọ tăng một phần do điều kiện sống, đời sống xã hội ngày càng tốt hơn, ngoài ra điều quan trọng khác là sự tiến bộ không ngừng của y học và công tác chăm sóc sức khỏe.

Tuy nhiên, đáng lưu ý, Bộ Y tế nhận định mặc dù tuổi thọ người Việt cao hơn các nước trong khu vực nhưng số năm sống có bệnh tật lại cao hơn. Cơ quan này đánh giá số năm sống khỏe mạnh của người Việt còn khiêm tốn, chỉ 65 tuổi.

Mỗi người Việt Nam trung bình có tới 10 năm phải sống với bệnh tật. Trong khi sức khỏe là điều kiện tiên quyết để có cuộc sống tích cực thì mỗi người cao tuổi Việt Nam có tới 2-3 bệnh nền.

Bộ Y tế dẫn số liệu của Tổ chức Y tế thế giới cho biết, trong 10 quốc gia Đông Nam Á, tuổi thọ nam giới Việt Nam đứng thứ 5 và tuổi thọ phụ nữ Việt Nam đứng thứ hai, tuy nhiên số năm sống có bệnh tật lại cao so với các nước. Mỗi người Việt Nam trung bình có tới 10 năm phải sống với bệnh tật. Gánh nặng bệnh tật do các bệnh không lây nhiễm chiếm đến 73,7% số ca mắc và 78,6% số ca tử vong.

Người cao tuổi đối diện với gánh nặng “bệnh tật kép” và thường mắc các bệnh mạn tính như: mạch vành, huyết áp, tiểu đường, ung thư... Ngoài ra, còn các hội chứng đặc trưng ở người già như suy giảm nhận thức, lú lẫn, trầm cảm, suy giảm trí nhớ.Số năm bệnh tật của người Việt Nam trung bình khoảng 11 năm đối với nữ giới và khoảng 8 năm đối với nam giới.

Hội nghị chăm sóc sức khỏe cho người cao tuổi ở Long Biên, Hà Nội

Theo Bộ Y tế có một số yếu tố quan trọng dẫn đến số năm sống với bệnh tật của người dân Việt Nam còn ở mức cao. Cụ thể, chế độ dinh dưỡng chưa hợp lý dẫn đến hạn chế phát triển thể lực, tầm vóc con người Việt cũng như gia tăng bệnh không lây nhiễm. Số liệu về mô hình tử vong cũng cho thấy gánh nặng bệnh tật do các bệnh không lây nhiễm chiếm tỉ trọng cao nhất, phổ biến là tim mạch, ung thư và đái tháo đường.

Trong các nguyên nhân gây ra các bệnh không lây nhiễm, 2 nguyên nhân hàng đầu được chỉ ra là hút thuốc lá và thừa cân, béo phì. Điều tra quốc gia yếu tố nguy cơ bệnh không lây nhiễm năm 2021 cho biết tỷ lệ hút thuốc lá ở nam giới mặc dù đã giảm nhưng vẫn còn cao, chiếm 41%; Khoảng 1/3 dân số đã từng tiếp xúc với khói thuốc; gần 30% nam giới trưởng thành uống rượu, bia ở mức nguy hại.

Thăm khám sức khỏe cho người cao tuổi -Ảnh minh họa

Cùng đó, hơn một nửa người trưởng thành ăn thiếu rau và trái cây. Trong khi đó, người dân ăn muối nhiều gần gấp 2 lần so với khuyến nghị; khoảng 1/5 dân số thiếu hoạt động thể lực và tỷ lệ thừa cân béo phì chiếm gần 20% dân số trưởng thành.

Ngoài nguyên nhân chủ quan, biến đổi khí hậu và các hiện tượng thời tiết cực đoan như nắng nóng, hạn hán, bão lụt... ảnh hưởng đến sức khỏe của nhiều cộng đồng dân cư, góp phần làm gia tăng các trường hợp nhập viện.