<div style="text-align: justify;"><strong>Không cần thuốc “độc”</strong></div> <div style="text-align: justify;"> </div> <div style="text-align: justify;">GS.TS Bùi Công Hiển, nguyên giảng viên Khoa Sinh, ĐH KHTN, ĐH QGHN cho biết, ở các nước phát triển người ta đã không dùng thuốc trừ sâu hoặc hạn chế sử dụng trong phòng trừ sâu bệnh. Như vậy, có thể nói có nhiều cách loại trừ sâu hại không cần đến thuốc trừ sâu. Sử dụng thiên địch bằng cách nhân nuôi côn trùng có lợi, trồng hoa thu hút côn trùng có lợi, sử dụng thảo mộc tỏi, ớt… để diệt côn trùng là những cách trị sâu hại không cần đến thuốc hóa học được nhiều người nhắc đến. </div> <div style="text-align: justify;"> </div> <div style="text-align: justify;">Theo GS.TS Bùi Công Hiển, sử dụng thiên địch (natural enemies) là một biện pháp phòng trừ sinh học có hiệu quả và có giá trị bảo vệ môi trường được nhiều nơi áp dụng và cần được khuyến khích. Theo đó, chúng ta có thể nhân nuôi các loài côn trùng như nhện bắt mồi, ong ký sinh… thả trên đồng ruộng và nhà kính để tiêu diệt nhện đỏ, rệp muội và bọ phấn. Ở Việt Nam đã có một số đề tài đạt kết quả tốt như nuôi kiến vàng thả vào các vườn cây ăn quả ở miền Nam hay sử dụng ong mắt đỏ phòng trừ sâu hại lúa...</div> <div style="text-align: justify;"> </div> <div style="text-align: justify;">Cách nữa là trồng các loại cây đuổi côn trùng. Ví dụ trong vườn cam thì trồng cây bưởi để đuổi rầy chổng cánh gây ra bệnh vàng lá. Cách nữa là trồng hoa ở các bờ ruộng. Việc trồng hoa tại các bờ ruộng vừa tạo cảnh quan cho đồng ruộng, quan trọng hơn các cây này sẽ là nơi để các loài thiên địch như ong, bướm… cư ngụ từ đó giúp ích cho việc tiêu diệt các loài sâu hại.</div> <div style="text-align: justify;"> </div> <div style="text-align: justify;">“Trồng hoa hay cây ký chủ của các loài thiên địch để duy trì một mật độ đáng kể các loài thiên địch, cân bằng sinh thái trên đồng ruộng là một phương pháp khoa học được nhiền nơi áp dụng và cần được khuyến khích. Đây là phương pháp phòng trừ tự nhiên (natural control) đã được nhắc tới nhiều”, GS.TS Bùi Công Hiển khẳng định.</div> <div style="text-align: justify;"> </div> <div style="text-align: justify;">Tương tự tỏi, ớt… cũng được người dân sử dụng như một loại “thuốc sâu” chỉ có điều loại thuốc này lành chứ không gây độc cho cây và môi trường như thuốc hóa học. </div> <div style="text-align: justify;"> </div> <blockquote> <div style="text-align: justify;"><span style="color:#e6e6fa;"><em><span style="background-color:#808080;">GS.TS Bùi Công Hiển: Phòng trừ sâu hại tổng hợp (IPM) yêu cầu tuân thủ các nguyên tắc cơ bản như: Trồng và chăm cây khoẻ (chọn giống tốt, phù hợp với điều kiện địa phương…); Thăm đồng thường xuyên nắm được diễn biến về sinh trưởng phát triển của cây trồng, dịch hại… để có biện pháp xử lý kịp thời); Phòng trừ dịch hại (sử dụng các biện pháp phòng trừ thích hợp tuỳ theo mức độ sâu bệnh, thiên địch ký sinh ở từng giai đoạn…); Bảo vệ thiên địch…</span></em></span></div> </blockquote> <div style="text-align: justify;"> </div> <div style="text-align: justify;"><strong>Hiểu đúng, áp dụng đúng</strong></div> <div style="text-align: justify;"> </div> <div style="text-align: justify;">Tuy nhiên, theo GS.TS Bùi Công Hiển, dùng tỏi, ớt, trồng hoa hay nhân nuôi côn trùng có lợi… cũng có những mặt hạn chế của nó và nếu áp dụng cần phải đặt các biện pháp này vào từng trường hợp cụ thể và phải áp dụng đúng mới đem lại hiệu quả chứ không phải thích là áp dụng và áp dụng cho bất cứ mô hình nào.</div> <div style="text-align: justify;"> </div> <div style="text-align: justify;">Ví dụ, sử dụng thảo mộc như dùng tỏi, ớt… phun cho cây trồng thứ nhất chỉ có tác dụng xua đuổi tạm thời, và quan trọng hơn chỉ sử dụng ở diện tích nhỏ (hộ gia đình), với quy mô rộng hơn, biện pháp này khó mang lại hiệu quả cao. Ngoài ra, nếu phun thuốc trừ sâu thảo mộc thì phải phun vào lúc sáng sớn hay chiều muộn đối với một số loài sau ăn lá hay chích hút. Việc làm này cũng cần thường xuyên, liên tục trong một vài ngày để hạn chế sau hại đến phá hại hay đẻ trứng.</div> <div style="text-align: justify;"> </div> <div style="text-align: justify;">Tương tự, với việc trồng cây ở bờ ruộng phải có những nghiên cứu cụ thể như trồng loại cây nào, trồng bao nhiêu thì đủ và hơn thế, có những nơi bờ ruộng rất nhỏ không thể trồng hoa.</div> <div style="text-align: justify;"> </div> <div style="text-align: justify;">“Việc trừ sâu không cần thuốc hóa học là có thể và nhiều nơi đã làm. Nhưng nó không dễ như cách chúng ta hình dung. Để làm được việc này, cần phải đầu tư khoa học-kỹ thuật, cần thời gian và cần thay đổi quy trình canh tác... Bởi như cha ông ta đã nói “rau nào sâu nấy”, có nghĩa sâu hại rất đa dạng và phong phú, phụ thuộc vào môi trường sinh sống, vào loại cây chủ. Hiểu biết không đầy đủ về loài sâu hại cụ thể thì không phòng trừ được”, GS. TS Bùi Công Hiển nhấn mạnh “Hơn thế, người ta cũng xác định, không có một biện pháp phòng trừ riêng lẻ nào là “vạn năng”. Theo vị chuyên gia này, ngày nay, giới khoa học khuyến khích sử dụng biện pháp phòng trừ sâu hại tổng hợp (IPM).</div> <div style="text-align: justify;"> </div>