Tính chất công việc áp lực cao và trạng thái tinh thần căng thẳng có thể ảnh hưởng rất nhiều đến tình trạng viêm loét dạ dày và GERD. Việc quản lý stress và duy trì lối sống lành mạnh là yếu tố quan trọng để giảm nguy cơ và cải thiện tình trạng của các bệnh lý này.
Hỗ trợ từ bác sĩ hoặc chuyên gia y tế trong việc xây dựng kế hoạch giảm stress và thay đổi lối sống có thể mang lại hiệu quả tích cực cho sức khỏe tiêu hóa của bệnh nhân.
Một số khía cạnh về mối liên quan này bao gồm:
Stress và căng thẳng tâm lý
Căng thẳng là yếu tố nguy cơ chính: Stress và căng thẳng kéo dài có thể làm tăng nguy cơ phát triển và làm trầm trọng hơn tình trạng viêm loét dạ dày tá tràng. Khi căng thẳng, cơ thể giải phóng hormone cortisol và adrenaline, gây tăng tiết axit dạ dày, làm giảm lưu thông máu đến niêm mạc dạ dày và làm giảm khả năng bảo vệ của lớp niêm mạc.
Trào ngược dạ dày thực quản: Stress cũng là một yếu tố quan trọng làm tăng nguy cơ trào ngược axit. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng những người trải qua căng thẳng thường xuyên có nguy cơ bị GERD cao hơn do sự suy yếu của cơ thắt thực quản dưới.
Ảnh hưởng của công việc có áp lực cao
Công việc đòi hỏi sự tập trung cao độ và làm việc ngoài giờ: Những công việc yêu cầu người lao động phải làm việc với thời gian kéo dài, áp lực cao thường dẫn đến tình trạng ăn uống không điều độ, bỏ bữa hoặc ăn thức ăn không lành mạnh. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến quá trình tiêu hóa mà còn làm tăng tiết axit dạ dày.
Công việc ca kíp và làm việc ban đêm: Những người làm việc ca đêm hoặc có lịch trình làm việc không đều đặn thường có nguy cơ cao mắc các bệnh lý dạ dày do rối loạn nhịp sinh học, làm gián đoạn quá trình tiết axit và tiêu hóa.
 |
Tinh thần: yếu tố quan trọng rất nhiều người bỏ qua khi điều trị dạ dày - Ảnh minh họa |
Hành vi ăn uống liên quan đến stress
Ăn nhanh và không kiểm soát: Khi căng thẳng, nhiều người có xu hướng ăn nhanh và chọn những thực phẩm không lành mạnh, chứa nhiều dầu mỡ, đường và caffeine. Những thói quen này làm tăng nguy cơ phát triển viêm loét dạ dày và GERD.
Ăn khuya và ăn không điều độ: Những người có lối sống bận rộn thường có xu hướng ăn khuya hoặc ăn uống không điều độ, điều này có thể gây trào ngược dạ dày vì axit dạ dày tiết ra nhiều trong khi nằm.
Mối liên hệ giữa tâm lý và chức năng tiêu hóa
Trục não-ruột (gut-brain axis): Có sự kết nối chặt chẽ giữa tâm lý và hệ tiêu hóa thông qua trục não-ruột. Căng thẳng và lo âu có thể ảnh hưởng đến hoạt động của hệ tiêu hóa bằng cách làm thay đổi lưu thông máu và co bóp của dạ dày và ruột, từ đó làm tăng các triệu chứng của viêm loét và GERD.
Rối loạn tâm lý và chất lượng cuộc sống: Những người mắc các rối loạn tâm lý như lo âu, trầm cảm có nguy cơ cao mắc các bệnh lý dạ dày do họ thường có xu hướng lo âu về sức khỏe và có thói quen chăm sóc bản thân không tốt.
Thói quen làm việc và nghỉ ngơi không hợp lý
Thiếu thời gian nghỉ ngơi và giấc ngủ không đủ: Những người có lối sống làm việc liên tục mà không có thời gian nghỉ ngơi và giấc ngủ đủ thường gặp khó khăn trong việc kiểm soát mức độ stress, điều này làm suy yếu khả năng bảo vệ của niêm mạc dạ dày và tăng nguy cơ viêm loét.
Biện pháp giảm stress để hỗ trợ điều trị viêm loét dạ dày và GERD
- Thiền và yoga: Thực hành các phương pháp thư giãn như thiền, yoga và các bài tập hít thở sâu có thể giúp giảm mức độ căng thẳng và cải thiện chất lượng giấc ngủ.
- Thiết lập chế độ làm việc và nghỉ ngơi hợp lý: Đảm bảo có thời gian nghỉ ngơi và giấc ngủ đủ giúp cân bằng lại cơ thể và tăng cường sức đề kháng.
- Chăm sóc sức khỏe tinh thần: Nếu cần thiết, bệnh nhân nên tìm đến các liệu pháp tâm lý hoặc sự hỗ trợ từ chuyên gia tâm lý để đối phó với các vấn đề stress và lo âu.
ThS.BSNT Nguyễn Xuân Tuấn
(Giảng viên trường Đại học Y dược, Đại học quốc Gia Hà Nội)
