Nguồn ảnh: Phys.
Những con sóng Rossby lan truyền theo chiều ngược lại với vòng quay Mặt Trời. Có tuổi thọ vài tháng và biên độ tối đa tại đường xích đạo của Mặt Trời.
Từ lâu, các nhà khoa học đã suy đoán về sự tồn tại của các sóng như vậy trên Mặt Trời. Bây giờ, họ phát hiện một cách rõ ràng. Sóng Rossby Mặt Trời là họ hàng thân thiết của sóng Rossby được biết đến trong bầu khí quyển và đại dương của Trái Đất.
Sóng Rossby ở phía Bắc bán cầu của Trái Đất là một loại sóng hiện tượng nổi bật. Xuất hiện dưới dạng uốn khúc trong dòng phản lực tách không khí lạnh lạnh ở phía Bắc từ không khí cận nhiệt đới ấm hơn ở phía Nam. Đôi khi những con sóng này đến các vùng xích đạo và thậm chí có thể ảnh hưởng đến thời tiết ở Úc.
Về nguyên tắc, sóng thuộc loại này (thường được gọi là sóng hành tinh) phát sinh trên mọi hình cầu quay do lực Coriolis.
Hình lục giác của sao Thổ, do mẫu mây đặc ở cực bắc của hành tinh hình thành cũng có thể là một biểu hiện của những con sóng này tác động kèm theo.
Sự tồn tại của sóng Rossby trong các ngôi sao được dự đoán khoảng bốn mươi năm trước. “Các sóng Solar Rossby có biên độ rất nhỏ và tồn tại thời gian trong vài tháng, khó phát hiện”, GS.TS Laurent Gizon cho biết.
Các nhà khoa học từ MPS đã phân tích một tập dữ liệu thu thập trong 6 năm từ Máy chụp ảnh Heliospheric và Magnetic Imager (HMI) trên Đài Thiên văn năng lượng mặt trời (SDO) của Cơ quan Hàng không Vũ trụ Mỹ NASA, tìm thấy sóng xoáy lớn quy mô trên Mặt Trời di chuyển theo hướng ngược chiều vòng quay.
Các nhà nghiên cứu đã có thể xác định mối quan hệ giữa tần số sóng và bước sóng trên Mặt Trời – do đó xác định rõ ràng chúng là dạng sóng Rossby Mặt Trời mới.
Huỳnh Dũng (theo Phys, Kiến Thức)
