Thành phần dinh dưỡng có trong thịt trai rất giàu đạm, canxi, photpho, một số vitamin như B1, B2, PP, C và có nhiều kẽm. Trong 100g thịt trai có 6,8g chất đạm, 0,6g chất béo, vitamin A, B1,..
Đông y cho rằng thịt trai có vị ngọt mặn, tính hàn, có tác dụng thanh nhiệt, giải độc, lợi thấp, tiêu khát. Thịt trai phối hợp với một số vị thuốc Nam có tác dụng chữa bệnh tăng huyết áp, viêm gan vàng da, trẻ em ra mồ hôi trộm... Khi nấu với canh rau, mướp, bồ ngót, mồng tơi, dền cơm, dền tía là món ngon, vị thuốc (nhờ trung hòa thành vị bình nhưng không được nêm bột ngọt và bột nêm hóa chất).
Cháo thịt trai lá dâu trị cao huyết áp: Trai ngâm vào nước vo gạo 1 – 2 ngày cho nhả hết phân, rửa sạch vỏ, đem luộc chín; lọc lấy thịt nạc khoảng 2 – 3 con cho một người ăn. Để ráo nước, thái nhỏ, thêm gia vị, nước mắm ướp cho ngấm, xào chín. Dùng gạo nấu cháo. Sau khi cháo nhừ mới cho thịt trai đã xào vào. Sau dùng lá dâu bánh tẻ thái nhỏ nấu cùng với món cháo trai, cho thêm 1 – 2 củ hành cho mỗi người ăn. Nên ăn khi cháo còn nóng. Lưu ý với người tạng hàn có thể cho thêm vài lát gừng thái chỉ, hoặc dùng gừng tươi giã nhỏ tẩm ướp thịt trai.
Thịt trai nấu ngô non trị huyết áp cao, dị ứng thuốc tân dược, sốt rét: Nấu 150 – 200g thịt trai, băm nhỏ nấu với 200g râu bắp non, cả trái non cỡ ngón cái. Để sôi trong 20 phút, vớt bỏ râu ngô, nêm 3g hành tây, 3g gừng già và 3g lá thìa là. Ăn nóng ngày 2 lần. Cần ăn liên tục trong 3 ngày sẽ ổn định huyết áp, dứt sốt kinh niên.
Cháo trai mộc nhĩ tốt cho người mắc chứng đàm trệ (mỡ máu cao): Biểu hiện hoa mắt chóng mặt, nhức đầu dùng món cháo trai, nấu cháo nên cho thêm mộc nhĩ, nấm hương - hai loại thực phẩm có tác dụng hạ mỡ máu, thông huyết mạch. Ngày ăn 1 lần, cần ăn một thời gian.
Trị u xơ tiền liệt tuyến: Có các biểu hiện đi tiểu rắt, nước tiểu không thành tia mạnh, dùng cháo trai có tác dụng thông tiểu tiện. Món cháo trai cũng rất thích hợp với người già bị u xơ tiền liệt tuyến.
Yếu sinh lý, đái tháo đường: Nam giới ở độ tuổi trung niên hoặc người cao tuổi bị yếu sinh lý ăn cháo trai có tác dụng tốt cho việc phòng trung. Người mắc bệnh đái tháo đường dùng món cháo trai cũng rất tốt, nhưng khi nấu cháo có thể thay gạo tẻ bằng bột củ mài.
Trị đau cổ, họng, thanh lọc nhiệt, tiêu độc: Dùng vỏ trai 100g (có vị mặn tính hàn), rửa sạch, sao vàng, tán nhuyễn thành bột trộn thêm 20gr mật ong, mỗi lần uống 1 muỗng cà phê, ngày uống 2 lần.
Trị các chỗ bị trầy xước, đau nhức: Cũng dùng bột vỏ trai (sao vàng tán bột mịn trộn với mật ong), sau lấy bôi vào nơi trầy xước sẽ hiệu quả nhanh (không băng, chườm kín).
BS Hoàng Tuấn Long (Bộ Y tế)
