Thấy gì ở dự án xử lý nước thải lớn nhất Hà Nội?

Khởi công xong rồi để đấy!

Tháng 10/2016 Bộ trưởng Bộ TN&MT Trần Hồng Hà, Chủ tịch UBND TP.Hà Nội Nguyễn Đức Chung cùng lãnh đạo một số bộ, ngành chính thức phát lệnh khởi công xây dựng Nhà máy xử lý nước thải Yên Xá với tổng vốn đầu tư 16.200 tỉ đồng.

Dự án hệ thống xử lý nước thải được chọn xây dựng tại cánh đồng thôn Yên Xá thuộc địa bàn giáp ranh của hai xã Thanh Liệt và Tân Triều của huyện Thanh Trì. Theo kế hoạch, Dự án có công suất xử lý 270.000m3 nước/ngày đêm, thu gom nước thải trên diện tích 4.874ha, thuộc các quận Ba Đình, Từ Liêm, Đống Đa, Thanh Xuân, Hoàng Mai, Hà Đông và Thanh Trì.

Cùng với đó là kỳ vọng sẽ làm sống lại các con sông như Tô Lịch, sông Lừ, sông Sét và một phần sông Nhuệ, góp phần tạo cảnh quan, sinh thái đô thị, phát triển bền vững Thủ đô Hà Nội.

Phát biểu tại lễ khởi công ngày 7/10/2016, ông Nguyễn Đức Chung, Chủ tịch UBND TP.Hà Nội nhấn mạnh: Dự án Hệ thống xử lý nước thải Yên Xá - một công trình trọng điểm, có ý nghĩa vô cùng to lớn trong việc cải tạo môi trường, làm sống lại các con sông Tô Lịch, Lừ, Sét và một phần sông Nhuệ, góp phần tạo cảnh quan, sinh thái đô thị, phát triển bền vững Thủ đô.

Tuy nhiên, theo tìm hiểu của PV báo KH&ĐS sau 2 năm khởi công, những kỳ vọng ấy vẫn chưa đi đến kết quả, mà ngược lại cả một khu đất rộng lớn gần như bỏ hoang, các hạng mục công trình cỏ mọc um tùm.

Khu đất xây dựng Nhà máy xử lý nước thải Yên Xá được quây tôn trắng kín mít, các cổng dẫn vào khu đất đều khóa trái, phía trong không có bất kỳ hoạt động, không có bóng người.

Tại khu đất dự án, cỏ mọc um tùm và không thấy hoạt động xây dựng.

Kế hoạch xong trước 2 năm

Theo kế hoạch, các gói thầu khác của dự án xử lý nước thải lớn nhất Hà Nội được triển khai đồng loạt trong năm 2017 và các hạng mục của dự án sẽ hoàn thành vào tháng 10/2019, trước 2 năm so với thiết kế ban đầu (2021). Việc rút ngắn thời gian này được tính toán sẽ tiết kiệm được 40 triệu USD.

Như vậy, quỹ thời gian để dự án hệ thống xử lý nước thải Yên Xá hoàn thành theo kế hoạch chỉ còn một năm. Tuy nhiên, như đã nói các hạng mục cho đến nay vẫn ở vạch xuất phát.

Với tiến độ bỏ hoang, liệu dự án có về đích đúng hạn năm 2021 hay không, có lẽ vẫn là dấu hỏi lớn chứ đừng nói đến mục tiêu hoàn thành sớm trước 2 năm.

Theo tìm hiểu của chúng tôi, dự án gồm có 4 gói thầu xây lắp chính được tổ chức đấu thầu cạnh tranh quốc tế gồm: Gói thầu số 1 xây dựng Nhà máy Xử lý nước thải Yên Xá, công suất 270.000m3/ngày đêm; Gói thầu số 2 xây dựng hệ thống cống bao cho sông Tô Lịch và cống chính; Gói thầu số 3 xây dựng hệ thống cống bao cho sông Lừ; Gói thầu số 4 xây dựng hệ thống cống cho một phần khu vực Hà Đông và các khu đô thị mới.

Đường vào khu dự án bị rào chắn vẫn không giấu được sự điêu tàn.

Mời xong là hủy

Trong số 4 gói thầu nói trên, chỉ có 2 gói đã được mời thầu là Gói số 1 và số 3. Cả 2 gói thầu đều long đong trong hành trình tìm nhà thầu. Trong năm 2018, Ban quản lý dự án thoát nước Hà Nội - Bên mời thầu lại ra quyết định hủy thầu Gói thầu số 3. 

Ngoài 4 gói thầu xây lắp chính nêu trên, theo thông tin được công bố, tính đến ngày 11/6/2018, mới chỉ có 7 gói thầu thuộc Dự án đã lựa chọn được nhà thầu trúng thầu và một số gói thầu đã hoàn thành việc thi công, chủ yếu là các gói thầu tư vấn và xây lắp, giải phóng mặt bằng.

Ống cống xếp để không ngoài dự án.

Chẳng hạn như Gói thầu số 27 thi công chuẩn bị mặt bằng Nhà máy xử lý nước thải Yên Xá (Công ty CP Xây dựng Dịch vụ và Thương mại 68 trúng thầu với giá giảm khoảng một nửa giá gói thầu, chỉ còn 47,25 tỷ đồng); Gói thầu số 23 di dời đường dây điện 110 KV (Liên danh Công ty Lưới điện cao thế TP. Hà Nội - Công ty CP Xây dựng và Xây lắp điện trúng thầu sát nút so với giá gói thầu, 65,579 tỷ đồng).

Dự án Hệ thống xử lý nước thải Yên Xá có tổng vốn đầu tư hơn 61 triệu yên (tương đương hơn 16.293 tỷ đồng). Dự án sử dụng nguồn vốn ODA của Nhật Bản, thông qua Cơ quan Hợp tác quốc tế Nhật Bản (JICA), chiếm tới 85% tổng vốn đầu tư; còn lại là vốn đối ứng của TP. Hà Nội.