Thanh tra Khu đô thị Nhơn Đức: Có sai phạm, nhưng... nhẹ nhàng

Chưa xác định được diện tích đất công

Theo Kết luận thanh tra, Dự án Khu dân cư Nhơn Đức do Công ty Cổ phần Vạn Phát Hưng (Công ty Vạn Phát Hưng) được giao làm chủ đầu tư với quy mô 9,33ha tại xã Nhơn Đức, huyện Nhà Bè theo Quyết định số 3615/QĐ-UBND ngày 25/7/2015 của UBND TPHCM, đến nay đã hết thời gian được chấp thuận đầu tư nhưng vẫn chưa hoàn thành bàn giao đưa công trình vào sử dụng, quyết toán đầu tư.

Qua thanh tra, cơ quan chức năng phát hiện nhiều sai phạm của chủ đầu tư và các cơ quan Nhà nước có thẩm quyền trong chấp hành quy định pháp luật về đầu tư, đất đai, xây dựng, nhà ở, quản lý, sử dụng tài sản công, kinh doanh bất động sản, thuế cần phải xem xét, xử lý.

Phối cảnh mặt bằng tổng thể Khu dân cư Nhơn Đức. (Ảnh: Vạn Phát Hưng)

Cụ thể, Công ty Vạn Phát Hưng đã nhận chuyển nhượng đất lúa trước khi được chấp thuận đầu tư; đầu tư xây dựng công trình trên đất khi chưa được cơ quan có thẩm quyền giao đất trên thực địa; thi công xây dựng các công trình hạ tầng, móng cọc nhà (có diện tích xây dựng được quy hoạch trên 500m2) không có giấy phép xây dựng.

Công ty cũng chuyển nhượng 16 nền đất có diện tích chuyển nhượng nhiều hơn diện tích thửa đất được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, và bán 370 nền đất có móng cọc tại dự án khi chưa được cơ quan có thẩm quyền cho phép, bàn giao nhà ở để đưa vào sử dụng khi chưa được cơ quan có thẩm quyền nghiệm thu.

Bên cạnh đó, Công ty Vạn Phát Hưng cũng chưa đầu tư xây dựng trường tiểu học phục vụ cộng đồng dân cư, chưa đầu tư hoàn chỉnh hệ thống hạ tầng kỹ thuật đô thị, các khu công viên cây xanh, vườn hoa nhóm ở để lập hồ sơ hoàn công và bàn giao cho cơ quan chuyên ngành để quản lý, kê khai với chính quyền địa phương, chưa báo cáo tình hình thực hiện dự án, chưa hoàn thành thủ tục về quyền sử dụng đất của dự án.

Thanh tra TPHCM xác định, trách nhiệm chính và trực tiếp thuộc về đại diện theo pháp luật của Công ty Vạn Phát Hưng. Lãnh đạo UBND xã Nhơn Đức, UBND huyện Nhà Bè, Sở Xây dựng, Sở TN&MT, Sở Tài chính các thời kỳ có liên quan là đối tượng chịu trách nhiệm trong giám sát, kiểm tra, quản lý Nhà nước.

Đối với phần diện tích đất do Nhà nước trực tiếp quản lý trong dự án (đất công), UBND xã Nhơn Đức và UBND huyện Nhà Bè tự xác định mà không dựa trên kết quả áp ranh, đo vẽ của đơn vị tư vấn độc lập. Đến nay, các bên vẫn chưa thể xác định chính xác diện tích đất công tại dự án, số liệu không thống nhất dẫn đến chưa đảm bảo cơ sở tính tiền sử dụng đất của chủ đầu tư.

Thất thu ngân sách nhà nước

Ngày 31/12/2010, UBND TPHCM ban hành Quyết định số 6003/QĐ-UBND chấp thuận giao đất cho Vạn Phát Hưng đầu tư Khu nhà ở Nhơn Đức. Trong đó, diện tích các hạng mục như Trường Đại học Sư phạm Thể dục Thể thao rộng 22,6ha, Trường Đại học TN&MT TPHCM rộng 8ha và khu dân cư 9,3ha với 382 nhà liên kế.

Ngày 18/11/2010, Công ty Vạn Phát Hưng đã thế chấp dự án này cho Chi nhánh Agribank Chợ Lớn với tài sản đảm bảo là toàn bộ các quyền và lợi ích dự án Khu dân cư Nhơn Đức, xã Nhơn Đức, huyện Nhà Bè (không bao gồm quyền sở hữu nhà và quyền sử dụng đất).

Công ty Vạn Phát Hưng đã thế chấp dự án Khu dân cư Nhơn Đức, xã Nhơn Đức, huyện Nhà Bè cho Chi nhánh Agribank Chợ Lớn. (Ảnh: internet)

Về nghĩa vụ nộp thuế, theo Kết luận thanh tra, Công ty Vạn Phát Hưng chậm hoặc không kê khai nộp thuế, không thực hiện quản lý, sử dụng hóa đơn bán hàng hóa, cung ứng dịch vụ. Cụ thể: Công ty nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất của các hộ dân từ tháng 7/2006 đến tháng 11/2010 nhưng mãi đến năm 2011 mới thực hiện kê khai, nộp thuế thu nhập cá nhân, lệ phí trước bạ… là vi phạm về thủ tục kê khai nộp thuế và chậm nộp tiền thuế theo quy định.

Thanh tra TPHCM cũng nêu rõ, Vạn Phát Hưng không kê khai nộp thuế thu nhập cá nhân và lệ phí trước bạ đối với khoản tiền chênh lệch tăng hơn 6,6 tỷ đồng mà các hộ dân chuyển nhượng quyền sử dụng đất tại dự án nhận được sau khi hủy hợp đồng cũ và ký lại hợp đồng mới (năm 2012, năm 2015) là vi phạm pháp luật về thuế.

Đáng lưu ý, nhiều trường hợp Công ty Vạn Phát Hưng xuất hóa đơn bán nền đất không trùng với ngày lập phiếu thu hoặc một hóa đơn giá trị gia tăng xuất cho nhiều phiếu thu là không đúng quy định về hóa đơn bán hàng hóa, cung ứng dịch vụ.

Vạn Phát Hưng phân bổ giá đất được trừ để tính thuế giá trị gia tăng, bao gồm chi phí thỏa thuận nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất của các hộ dân hơn 52 tỷ đồng. Số tiền trên phía Vạn Phát Hưng chưa cung cấp tài liệu để chứng minh.

Tuy nhiên, trên thực tế, chi phí này đã được tính khấu trừ hoàn toàn vào tiền sử dụng đất phải nộp để kết luận, xử lí vi phạm (nếu có) theo đúng quy định, tránh thất thu cho ngân sách Nhà nước.

Từ kết luận của thanh tra, UBND TPHCM giao Cục Thuế TPHCM phối hợp Sở Tài chính kiểm tra số tiền hơn 658 tỷ đồng mà Vạn Phát Hưng đã nhận từ Trường Đại học Sư phạm Thể dục Thể thao, Trường Đại học TN&MT về khoản hoàn trả liên quan đến việc bồi thường, hỗ trợ khi Nhà nước thu hồi một phần đất tại dự án để xác định thuế giá trị gia tăng chủ đầu tư phải nộp theo đúng quy định, đảm bảo thu đúng, thu đủ.

Cùng với đó, Chủ tịch UBND TPHCM giao Sở TN&MT TPHCM xác định nguyên nhân chủ đầu tư chậm nộp tiền sử dụng đất; kiểm tra, xử lý vi phạm về đất đai của chủ đầu tư hoặc kiến nghị cơ quan có thẩm quyền xử lý.

Giao các sở ngành và Chủ tịch UBND huyện Nhà Bè tổ chức kiểm điểm trách nhiệm của các cá nhân, tổ chức để xảy ra thiếu sót, sai phạm. Trong thời hạn 30 ngày kể từ khi thông báo kết luận thanh tra, các đơn vị phải báo cáo kết quả thực hiện cho UBND TPHCM và Thanh tra TPHCM.

Chủ tịch UBND TPHCM yêu cầu Công ty Vạn Phát Hưng chấp hành các quy định của pháp luật về đầu tư, đất đai, xây dựng, nhà ở, kinh doanh bất động sản, thuế và các quy định khác liên quan đến việc thực hiện dự án Khu dân cư Nhơn Đức.