Tản nhiệt máy tính và những điều bạn cần biết

Những hậu quả nghiêm trọng nếu máy tính không có tản nhiệt

Việc thiếu đi những hệ thống tản nhiệt máy tính hợp lý sẽ gây ra rất nhiều ảnh hưởng trầm trọng đến bộ PC cũng như là trải nghiệm dùng của bạn. Đầu tiên về mặt hiệu năng, các con chip GPU hiện nay hầu hết đều có tính năng tự động giảm hiệu suất làm việc khi đạt đến một ngưỡng nhất định. Tuy rằng điều này nhằm giúp bảo vệ tuổi thọ của GPU nhưng nó sẽ khiến việc dùng máy tính mà không có tản nhiệt thực sự chậm đi rất nhiều.

Thứ hai là ảnh hưởng đến tuổi thọ của bộ PC. Do hầu hết những bộ phận được làm bằng kim loại, nhựa,.. và những vật liệu cứng khác, rất có thể chúng sẽ bị biến đổi hình dạng khi phải tiếp xúc với nhiệt độ quá cao. Đặc biệt nếu bạn sử dụng máy tính laptop, vấn đề quá nóng còn có thể khiến pin bị chai, thậm chí là phát nổ gây nguy hiểm cho người sử dụng. Do đó, việc lắp đặt một hệ thống tản nhiệt máy tính hợp lý là vô cùng quan trọng.

Những hình thức tản nhiệt máy tính và cách hoạt động

Về cơ bản, hiện trên thị trường có sử dụng 2 loại hình thông dụng nhất là tản nhiệt khí PC và tản nhiệt bằng chất lỏng. Ngoài ra còn một số cách khác như tản nhiệt PC bằng dầu khoáng, sử dụng tản nhiệt nitơ cho PC hoặc dùng keo nhưng không phổ biến bằng.

Tản nhiệt máy tính bằng không khí

Cách thức tản nhiệt cơ bản nhất của những máy tính hiện nay. Nói một cách dễ hiểu, hình thức này sử dụng những hệ thống quạt gió nhằm đẩy luồng không khí nóng từ trong CPU, GPU ra ngoài. Biện pháp này có mức giá tương đối phải chăng, thường được lắp kèm khi bạn mua laptop hoặc case máy tính. Tuy nhiên, hiệu quả không quá cao, thường phải mua thêm nếu bạn muốn nâng cấp máy hay cấu hình PC quá khủng.

Cũng chính nhờ cách hoạt động động đơn giản và phổ biến mà có rất nhiều thương hiệu sản xuất quạt tản nhiệt máy tính. Bạn có thể tìm mua của những thương hiệu như Intel, AMD, VSP,... Nói chung, đây là một hình thức tản nhiệt máy tính khá kinh tế, phổ biến và dễ tiếp cận dành cho hầu hết mọi người.

Tản nhiệt PC bằng chất lỏng

Về cơ bản, bạn sẽ dùng hệ thống làm mát gồm những thanh dài bên trong có chứa chất lỏng tản nhiệt. Chất lỏng trong những thanh này sẽ hoạt động theo chu trình khép kín nếu đó là hệ thống AIO. Nếu bạn lựa chọn hệ thống custom thì sẽ có thể thay đổi dễ dàng lượng cũng như loại chất lỏng có trong mỗi thanh làm mát đó.

Hệ thống tản nhiệt máy tính bằng chất lỏng này nhìn chung là có tác dụng tốt hơn và đặc biệt bạn sẽ không phải chịu cảnh hơi nóng từ máy tính tỏa ra gây khó chịu khi sử dụng. Tuy nhiên, đổi lại là chất lượng sau từ 2 đến 3 năm sẽ bị giảm bớt, giá cả của nó cũng đắt và khó mua hơn quạt tản nhiệt.

Những hình thức tản nhiệt máy tính khác

Ngoài 2 loại hệ thống phổ biến nói trên, bạn còn có thể tìm được những cách để làm mát máy tính như sử dụng nitơ, sử dụng keo dán. Những cách này hoạt động khá tốt nhưng đòi hỏi bạn biết cách sử dụng và không phải ai cũng mua được do giá cả cũng như độ phổ biến của nó là không cao.

Một số cách đơn giản hơn là bạn tự sắp xếp những linh kiện phần cứng của máy sao cho thông thoáng hoặc giữ cho phòng luôn sạch sẽ, có mức nhiệt độ vừa phải. Những việc đơn giản này sẽ mang lại một hiệu quả tản nhiệt PC tốt nhất.

Các yếu tố tản nhiệt khác cần cân nhắc

Mặc dù cách thiết lập quạt tốt và phần cứng tản nhiệt phù hợp sẽ đảm nhiệm hầu hết các công việc quan trọng, nhưng có các yếu tố khác cũng có thể ảnh hưởng đến nhiệt độ hệ thống.

Cách sắp đặt phần cứng. Hãy cần nhắc vị trí gắn phần cứng trên bo mạch chủ. Ví dụ, việc đặt SSD M.2 trực tiếp bên dưới GPU không phải là giải pháp lý tưởng, vì nó có thể khiến cho thiết bị lưu trữ nằm ngay bên dưới đường đi của không khí nóng vốn đang được đẩy ra khỏi GPU. Bạn có thể thu gọn các lựa chọn của mình bằng cách cân nhắc về kích thước của bo mạch chủ hoặc những yếu tố khác, nhưng hãy chú ý đến không gian để tản nhiệt hiệu quả khi lắp ráp hệ thống.

Quản lý cáp. Việc đảm bảo cáp được sắp xếp hợp lý nhằm tránh tình trạng chiếm chỗ không cần thiết sẽ không chỉ khiến cho máy tính của bạn đẹp hơn mà còn giúp luồng không khí lưu thông tốt hơn. Điều này đặc biệt đúng ở các thiết kế có kiểu dáng nhỏ, khi không gian có tầm quan trọng đặc biệt. Hãy sử dụng các biện pháp quản lý cáp từ thùng máy của bạn, đồng thời cân nhắc sử dụng bộ cấp nguồn dạng khối để giảm thêm tình trạng rối cáp.

Sạch sẽ. Những điểm tích tụ bụi bẩn lớn có thể gây ra các vấn đề như tắc nghẽn khiến quạt không hoạt động ở hiệu suất tối đa. Bạn nên mở thùng máy ra và vệ sinh kỹ càng bằng khí nén vài tháng một lần, đồng thời tận dụng áp suất không khí dương như đã nói chi tiết bên trên. Hãy luôn tham khảo tài liệu liên quan để biết biện pháp mở thùng máy tốt nhất, cách vệ sinh hệ thống hiệu quả, cũng như xem bạn có đang vi phạm bảo hành khi làm như vậy hay không.

Nhiệt độ phòng. Mở điều hòa chạy liên tục không phải lúc nào cũng thực hiện được, nhưng nhiệt độ phòng cao hơn có thể góp phần khiến máy tính bị quá nhiệt. Nếu bạn sinh sống ở nơi có khí hậu nóng, hãy lưu ý đến điều này khi lựa chọn giải pháp tản nhiệt.

Để tản nhiệt đúng cách, cần phải suy tính cẩn thận khi lắp ráp hệ thống của bạn, nhưng nếu bạn làm theo hướng dẫn bên trên thì không có gì là quá khó. Một cách thiết lập tản nhiệt lý tưởng sẽ duy trì nhiệt độ tối ưu cho tất cả các bộ phận trong hệ thống một cách hiệu quả, cũng như nên được thiết kế để bổ sung vào cấu hình phần cứng riêng trong hệ thống đó.

Việc lên kế hoạch tản nhiệt máy tính cẩn thận không chỉ là một thực hành tốt. Đó còn là một phần quan trọng để máy tính của bạn hoạt động tốt nhất, cũng như để tăng tuổi thọ tối đa cho các bộ phận./.