Tận mục xác ướp khỉ đầu chó 2.500 tuổi khiến chuyên gia “nhức não”

Thiên Trang (TH)

20:15 - 07/12/2023

Các xác ướp khỉ đầu chó hơn 2.500 tuổi tại Thung lũng Khỉ, Ai Cập, đã làm đau đầu giới khoa học suốt hàng trăm năm.

Tan muc xac uop khi dau cho 2.500 tuoi khien chuyen gia “nhuc nao”

Nghiên cứu mới trên tạp chí eLife của chuyên gia Gisela Kopp và đồng nghiệp đã kết hợp sinh học và lịch sử để giải mã bí ẩn này.

Tan muc xac uop khi dau cho 2.500 tuoi khien chuyen gia “nhuc nao”-Hinh-2

Các xác ướp thuộc loài khỉ đầu chó hamadryas, xuất phát từ Sừng châu Phi và Bán đảo Arab, nhưng chúng được tìm thấy tại Gabbanat el-Qurud, không phải là quê hương tự nhiên của chúng.

Tan muc xac uop khi dau cho 2.500 tuoi khien chuyen gia “nhuc nao”-Hinh-3

Loài khỉ trong văn hóa Ai Cập cổ đại, đặc biệt là khỉ đầu chó đóng vai trò quan trọng trong đời sống văn hóa tinh thần của người dân.

Tan muc xac uop khi dau cho 2.500 tuoi khien chuyen gia “nhuc nao”-Hinh-4

Đối với người Ai Cập, khỉ đầu chó còn là Thần Mặt trăng và trí tuệ - Thoth. Vị thần này được miêu tả mang hình hài của loài khỉ đầu chó.

Tan muc xac uop khi dau cho 2.500 tuoi khien chuyen gia “nhuc nao”-Hinh-5

Thần Thoth từng là người cai quản vùng Ả Rập yên bình trong suốt 3.000 năm. Thoth cũng chính là vị thần ghi lại phán quyết tòa án xét xử của người chết dưới địa ngục.

Tan muc xac uop khi dau cho 2.500 tuoi khien chuyen gia “nhuc nao”-Hinh-6

Vậy nên người Ai Cập cổ đại thường ướp xác khỉ đầu chó rồi hiến tế tỏ lòng tôn kính với thần Thoth.

Tan muc xac uop khi dau cho 2.500 tuoi khien chuyen gia “nhuc nao”-Hinh-7

Bí ẩn của việc khỉ đầu chó làm thế nào đến Ai Cập đã được giải mã bởi phương pháp phân tích ADN cổ đại, cho thấy chúng có thể xuất phát từ vùng xung quanh Eritrea, có thể là cảng Adulis, một điểm giao thương quan trọng.

Tan muc xac uop khi dau cho 2.500 tuoi khien chuyen gia “nhuc nao”-Hinh-8

Các nghiên cứu cho rằng Adulis và Punt có thể là một, đưa ra giả thuyết rằng chúng được vận chuyển từ quê hương đến Ai Cập thông qua mạng lưới thương mại cổ đại.