Tại thông báo kết luận cuộc họp Thường trực Chính phủ về cơ chế cho điện mặt trời, Chính phủ giao Bộ Công Thương nghiên cứu cơ chế đấu thầu thay thế cơ chế giá FIT (giá bán điện năng sản xuất ra từ nguồn năng lượng tái tạo được cung cấp vào hoặc bán cho lưới điện). Cơ chế giá FIT áp dụng theo Quyết định 11/2017 đã hết hiệu lực từ 30/6.
Hiện Bộ Công Thương đã đưa ra hai phương án đấu thầu giá điện mặt trời, đó là đấu thầu tại trạm biến áp hoặc giải phóng mặt bằng sạch.
Đại diện Bộ Công Thương cho biết, sẽ mời gọi nhà đầu tư tham gia đấu giá một phần hoặc toàn bộ dự án, như cách Campuchia làm thành công dưới sự hỗ trợ của ADB. Đại diện Bộ Công Thương hy vọng sẽ chọn được các dự án điện với chi phí hợp lý thông qua hình thức đấu thầu giá.
Việc đấu thầu các dự án điện mặt trời sẽ tạo ra sự minh bạch, rõ ràng, công bằng đối với các nhà đầu tư tham gia phát triển dự án. Đấu thầu sẽ giúp sàng lọc được những đơn vị không chuyên nghiệp, năng lực yếu kém.
Theo World Bank, hiện trên thế giới đã có hơn 100 quốc gia áp dụng cơ chế đấu thầu các dự án điện mặt trời và thành công với việc đưa ra giá điện cạnh tranh. Campuchia cũng đã áp dụng cơ chế này và hiện mức giá bán điện mặt trời của nước này đang thấp nhất khu vực ASEAN, chỉ hơn 3,8 US cent/kWh (chưa tới một nửa mức giá của Việt Nam đưa ra trước tháng 7/2019 là 9,35 US cent/kWh).
Tính đến cuối tháng 6/2019, cả nước có 89 nhà máy điện gió và mặt trời, với tổng công suất lắp đặt 4.543,8MW, chiếm 8,3% tổng công suất của hệ thống điện quốc gia. Con số này đã vượt xa so với dự kiến của Quy hoạch điện VII điều chỉnh (chỉ 850MW điện mặt trời vào năm 2020).
Sự phát triển quá nhanh của các dự án điện tái tạo, trong khi hệ thống truyền tải không theo kịp đã dẫn tới quá tải, nhiều nhà máy phải giảm phát tới 60% công suất, gây thất thoát, lãng phí.
Theo tính toán, sự phát triển nóng này đã dẫn tới thực trạng đa số các đường dây, TBA từ 110 - 500kV trên địa bàn đều quá tải. Trong đó có đường dây quá tải lên đến 360%. Mức mang tải của các đường dây còn tiếp tục tăng lên trong thời gian tới.
