Nguy cơ lây nhiễm SARS-CoV-2 qua ACE2
Một nhóm nhà khoa học quốc tế, sử dụng phân tích bộ gene để so sánh thụ thể chính của tế bào ở người đối với virus - enzym chuyển đổi angiotensin-2, hoặc ACE2 với bộ gene của 410 loài động vật có xương sống khác nhau như chim, cá, lưỡng cư, bò sát và động vật có vú.
ACE2 thường được tìm thấy trên nhiều loại tế bào và mô khác nhau, trong đó có tế bào biểu mô ở mũi, miệng và phổi. Ở người có 25 axit amin protein ACE2 rất quan trọng để virus liên kết và xâm nhập vào tế bào.
Các nhà nghiên cứu sử dụng 25 chuỗi axit amin của protein ACE2 và mô hình hóa cấu trúc protein dự đoán của nó với protein spike SARS-CoV-2 nhằm đánh giá số lượng axit amin tương tự, được tìm thấy trong protein ACE2 của những loài khác nhau.
Joana Damas, tác giả của báo cáo khoa học, nghiên cứu sinh sau tiến sĩ tại UC Davis cho biết, động vật có tất cả 25 gốc axit amin phù hợp với protein của người, dự đoán là có nguy cơ cao nhất lây nhiễm SARS-CoV-2 qua ACE2. Nguy cơ có thể sẽ giảm càng nhiều khi dư lượng liên kết ACE2 của chủng loài khác với ACE2 của người.
Nghiên cứu nhấn mạnh: Khoảng 40% loài động vật xương sống có khả năng nhạy cảm với SARS-CoV-2, được Liên minh Bảo tồn Thiên nhiên Quốc tế phân loại là "bị đe dọa" và đặc biệt dễ bị lây nhiễm từ người sang động vật.
Harris Lewin, tác giả chính của công trình nghiên cứu cho biết, một số loài linh trưởng cực kỳ dễ bị lây nhiễm như khỉ đột vùng đất thấp phía Tây, đười ươi Sumatra và vượn đen má trắng phương Bắc Mỹ có nguy cơ nhiễm SARS-CoV-2 rất cao qua thụ thể ACE2.
Các loài động vật khác được nhận định có nguy cơ cao khác còn có thể là động vật biển có vú như cá voi xám và cá heo mũi chai, chuột đồng Trung Quốc.
Động vật nuôi như mèo, gia súc và cừu có nguy cơ trung bình, chó, ngựa và lợn có nguy cơ liên kết ACE2 thấp. Những đánh giá liên quan liên quan đến sự lây nhiễm và nguy cơ bệnh tật cần được xác định bởi các nghiên cứu sâu hơn, nhưng đối với những loài đã có dữ liệu về khả năng lây nhiễm, nguy cơ nhiễm coronavirrus và sau đó lây ngược lại con người rất cao.
Tăng cường những chương trình bảo vệ cả động vật và con người
Những trường hợp nhiễm SARS-COV-2 được ghi nhận ở chồn, mèo, chó, chuột đồng, sư tử và hổ, virus có thể sử dụng các thụ thể ACE2 hoặc các thụ thể khác ngoài ACE2 để xâm nhập vào các tế bào vật chủ. Số lượng các thụ thể ACE2 của những loài này tương đối thấp khiến khả năng gây lây nhiễm động vật thấp.
 |
| Phân loại các nhóm động vật có khả năng lây nhiễm coronavirus sang người và ngược lại. |
Do có khả năng động vật nhiễm coronavirus từ người và ngược lại, các tổ chức như Vườn thú Quốc gia và Vườn thú San Diego, cung cấp tài liệu bộ gene cho nghiên cứu khoa học, đã khởi động và tăng cường những chương trình bảo vệ cả động vật và con người.
Các tác giả khuyến cáo nên thận trọng với việc thông báo quá mức những rủi ro, được dự đoán trên động vật từ các kết quả tính toán, nhấn mạnh rằng các nguy cơ lây lan thực tế chỉ có thể được khẳng định với những dữ liệu nghiên cứu thực nghiệm.
Nghiên cứu của nhóm nhà khoa học cũng xác định, tổ tiên trực tiếp của SARS-CoV-2 có thể bắt nguồn từ một loài dơi. Tuy nhiên, các nhà khoa học chưa xác định được dơi có truyền trực tiếp lây nhiễm coronavirus mới này sang người hay không hay qua vật chủ trung gian, nhưng nghiên cứu cho thấy có thể có một hoặc nhiều vật chủ trung gian có liên quan.
Dữ liệu thu thập được qua nghiên cứu gene cho phép các nhà khoa học dự đoán, loài nào có thể đóng vai trò vật chủ trung gian trong tự nhiên, từ đó có khả năng theo dõi kiểm soát, ngăn chặn nguy cơ bùng phát dịch bệnh SARS-CoV-2 trong tương lai ở người và động vật.
