Dùng mồng tơi để giải độc, chữa bệnh đại tiện bí kết, đại tiện xuất huyết, tiểu tiện khó, đái nhỏ giọt, đái dắt, chữa kiết lỵ, ít sữa, tắc sữa, di tinh, mộng tinh…
Các nhà dinh dưỡng học thấy rằng, việc sử dụng rau mồng tơi sinh ra rất ít năng lượng và chất béo, nhưng ngược lại trong nó có chứa rất nhiều những yếu tố dinh dưỡng khác. Do đó, đây là một trong những món ăn được khuyến nghị dành cho người béo phì, cũng như những bệnh nhân đái tháo đường, tăng huyết áp hoặc những người bị rối loạn chuyển hóa....
Rau mồng tơi khá dồi dào vitamin và khoáng chất. Nổi bật nhất là hàm lượng sắt, canxi, vitamin A, C và các vitamin nhóm B. Đây đều là những yếu tố vi lượng giúp nâng cao sức đề kháng. Đặc biệt, trong mồng tơi chứa chất nhầy pectin rất quý để phòng chữa nhiều bệnh. Tác dụng trừ thấp nhiệt, làm cho người lao động ngoài trời nắng nóng duy trì được sức khoẻ, phòng chống bệnh tật như mệt mỏi háo khát, bứt rứt.
Theo y học cổ truyền, mồng tơi có vị chua ngọt, không độc, tính lạnh, có tác dụng giải độc, thanh nhiệt, hoạt tràng… Dùng mồng tơi để giải độc, chữa bệnh đại tiện bí kết, đại tiện xuất huyết, tiểu tiện khó, đái nhỏ giọt, đái dắt, chữa kiết lỵ, ít sữa, tắc sữa, di tinh…
Thanh nhiệt giải độc: Thông dụng nhất là nấu canh rau mồng tơi, hoặc kèm rau đay, mướp, cua, tôm.
Đau nhức khớp do phong thấp: Rau mồng tơi cả cây 50 - 100g, móng chân giò vài cái, hầm với nước có ít rượu ăn với cơm hàng ngày.
Chữa hoạt tinh: Trường hợp tinh xuất quá nhanh và sau giao hợp thường bị mệt mỏi đuối sức, xanh xao. Rau mồng tơi 1 nắm, rau dền tía 1 nắm nấu với 1 đôi bầu dục lợn để nguyên lớp mỡ và vỏ bọc (không bóc vỏ) cho gia vị. Ăn xong uống nước trà gừng nóng sẽ tăng hiệu quả. Trước khi đi ngủ ăn 1 thìa vừng đen (đã rang thơm) nhai kỹ nhuyễn rồi nuốt. Xong uống 1 chén nước cơm rượu, càng có hiệu quả cao hơn.
Chữa đầu vú sưng, nứt, trĩ, mụn nhọt: Lá mồng tơi rửa sạch giã nhuyễn với ít muối đắp lên chỗ tổn thương. Da mặt khô nhăn nẻ, tay chân cước cũng có thể dùng lá mồng tơi như vậy. Chú ý rau mồng tơi phải rửa sạch.
Giúp da tươi nhuận, hồng hào: Rau mồng tơi luộc chấm hoặc trộn vừng đen đã rang tán bột. Hay dùng rau mồng tơi nấu canh với cá trê vàng, mỗi tuần ăn một lần.
Chữa khí hư, suy nhược: Gà ác 1 con, lá mồng tơi 1 nắm, đậu đen 1 nắm, ninh nhừ ăn nóng cả nước và cái. Tuần 1-2 lần. Khi thấy có kết quả, cho thêm một nắm đậu nành, 2 nắm lạc. Món này giúp phụ nữ bồi dưỡng sau đẻ và làm cho da hồng hào, tóc đen mượt. Người bị đau dạ dày, ợ chua ăn cũng tốt.
Tráng dương, chữa yếu sinh lý: Rau mồng tơi, rau ngót, rau má mỗi thứ một nắm, một bộ lòng gà hay vịt, nấu canh, ăn vã hoặc ăn với cơm, tuần vài lần. Nếu uống kèm với nước cơm rượu, hiệu quả càng lớn.
Chữa di mộng tinh: Rau mồng tơi, đậu nành, lạc mỗi thứ một nắm nấu với 0,5kg xương lợn (xương ống tốt hơn). Hầm kỹ xương lợn trong nồi áp suất rồi mới cho đậu lạc vào, cuối cùng cho rau mồng tơi nấu thêm 10 phút. Ăn nóng, ăn xong uống nước nóng.
Lợi sữa: Phụ nữ sau khi sinh nấu canh mồng tơi ăn sẽ có nhiều sữa, chống táo bón.
Nhuận tràng chống táo bón: Để giúp nhuận tràng, chữa táo bón ở người già, có thể lấy rau mồng tơi 50g, rau đay 50g, khoai sọ 1-2 củ, nấu canh ăn trong ngày (dùng 2-3 ngày ); hoặc dùng rau mồng tơi, rau má, rau đay, rau lang mỗi thứ 50g, nấu canh ăn vào hai bữa cơm.
Chú ý: Rau mồng tơi tính mát lạnh, nên dùng cẩn thận với người hay bị lạnh bụng đi ngoài. Để bớt lạnh, nên nấu kỹ hoặc phối hợp thêm các thức ăn nguồn gốc động vật.
Lương y Vũ Quốc Trung (Hội Đông y Việt Nam)
