Theo Đông y, rau dền vị ngọt nhạt, tính lạnh, không độc, có tác dụng thanh nhiệt, trừ thấp, trị kiết lỵ, táo bón, giải độc nọc ong khá hiệu nghiệm.
Nghiên cứu hiện đại cho thấy, trong 100g rau dền tươi có 92,3g nước, 2,3g protit, 2,5g gluxit, 1,1g xenluloza, 100mg canxi, 46mg photpho, 1,92mg caroten, 0,04mg vitamin B1, 0,14mg vitamin B2, 1,3mg vitamin PP, 35mg vitamin C...
Ngoài protid, glucid, rau dền còn có nhiều chất khoáng và vitamin. Do giàu canxi và các vitamin A, C, rau dền có tác dụng giúp trẻ em tăng trưởng khoẻ mạnh, phát triển chiều cao. Cháo tôm – rau dền là món ăn – bài thuốc bồi bổ sức khoẻ tốt cho trẻ nhỏ: 20g bột gạo ngon, 20g tôm đồng nạc đã bóc vỏ băm nhuyễn, 10g rau dền băm nhuyễn, dầu ăn đủ dùng, nước 200ml. Đun sôi nước, cho tôm và rau dền vào nấu chín. Để còn ấm, khuấy bột gạo vào từ từ, dầu ăn cho vào sau cùng.
Ngoài ra, rau dền còn được nhân dân ta dùng làm thuốc lợi tiểu, sát khuẩn, chữa ong đốt, rết cắn, dị ứng mẩn ngứa, kiết lỵ... từ lâu đời. Những bài thuốc chữa bệnh theo kinh nghiệm dân gian này thường rất đơn giản.
Chữa kiết lỵ: Để chữa chứng kiết lỵ, lở loét do nhiệt, nhân dân ta thường lấy rau dền tía luộc chín ăn cả cái lẫn nước mỗi ngày khoảng 15 – 20g trong 2 – 3 ngày sẽ khỏi.
Ong đốt: Nếu không may bị ong đốt (nhất là loại ong to có nọc độc) chỉ cần lấy rau dền vò nát, xát vào chỗ bị ong đốt sẽ thấy dịu đau buốt rất nhanh.
Ngoài ra, người ta còn dùng rau dền tía nấu canh hoặc sắc lấy nước nấu cháo để chữa phụ nữ hậu sản có kết quả tốt.
BS Nguyễn Văn Quang (Hội Nam y Việt Nam)
