Ngày 30/9/2022, Sở Tài chính tỉnh Quảng Trị đã có văn bản số 3588/ STC – TCĐT gửi Chủ đầu tư (Sở NN&PTNT tỉnh Quảng trị) về việc quyết toán dự án hoàn thành hạng mục công trình “Xây dựng đường ranh (băng) cản lửa năm 2015 tại huyện Hướng Hóa (11km) số hiệu gói thầu JICA2- QT- XL45 thuộc dự án JICA2, tỉnh Quảng Trị”.
Văn bản này nêu rõ, việc Sở NN & PTNT chỉ định thầu gói thầu: Xây dựng đường ranh (băng) cản lửa năm 2015 tại huyện Hướng Hóa cho nhà thầu Công ty TNHH Bảo Lâm thực hiện là không đúng qui định của Nhà tài trợ JICA, dẫn đến gói thầu không được nhà tài trợ giải vốn?!
 |
Văn bản số 1410/SKH – TH ngày 6/7/2021 cũng có ý kiến “Chủ đầu tư tự chịu trách nhiệm về quyết định của mình”. |
Không chỉ Sở Tài chính, trước đó, Sở KH &ĐT tại Văn bản số 1410/SKH – TH ngày 6/7/2021 cũng có ý kiến “Chủ đầu tư tự chịu trách nhiệm về quyết định của mình”.
Theo tìm hiểu được biết gói thầu JICA2- QT- XL45 thuộc dự án “Phục hồi và quản lý bền vững rừng phòng hộ tỉnh Quảng Trị” do Sở NN & PTNT làm chủ đầu tư. Ngày 15/7/2014, Ban quản lý các dự án Lâm nghiệp Bộ NN & PTNT đã có văn bản số 1238/DALN-JICA2 về việc thay đổi hình thức lựa chọn nhà thầu đối với một số hoạt động; trong đó nêu rõ nhà thầu tiềm năng cho hạng mục đường ranh cản lửa là đơn vị chủ rừng (tức là Ban quản lý rừng phòng hộ).
 |
Quyết định chỉ định thầu số 318/QĐ – SNN, chỉ định Công ty TNHH Bảo Lâm là nhà thầu thi công hạng mục đường ranh cản lửa |
Thế nhưng, ngày 29/7/2015, Giám đốc sở NN & PTNT tỉnh Quảng Trị lại ký quyết định chỉ định thầu số 318/QĐ – SNN, chỉ định Công ty TNHH Bảo Lâm có địa chỉ số 87 đường Lê Duẩn thành phố Đông Hà, tỉnh Quảng Trị là nhà thầu thi công hạng mục đường ranh cản lửa. Việc ký chỉ định thầu này theo như ý kiến của các Sở Tài chính và Sở KHĐT như đã nêu ở trên là trái qui định của Nhà tài trợ. Bộ Tài chính cũng đã trả hồ sơ, “bác” thanh toán.
Vậy, việc Giám đốc Sở NN & PTNT ra quyết định chỉ định thầu trái qui định của Nhà tài trợ dẫn đến gói thầu dù đã thi công hoàn thành nhiều năm nhưng không thể thanh quyết toán, trách nhiệm thuộc về ai? Và hướng giải quyết, xử lý như thế nào? Câu trả lời, trước hết dành cho Chủ đầu tư là Sở NN & PTNT tỉnh Quảng Trị.
Theo Luật sư Nguyễn Ngọc Hùng, Văn phòng luật Kết Nối, Đoàn Luật sư TP Hà Nội, hiện nay, Luật Đấu thầu quy định về áp dụng Luật đấu thầu, điều ước quốc tế, thỏa thuận quốc tế tại Điều 3 như sau:
Đối với việc lựa chọn nhà thầu, nhà đầu tư thuộc dự án có sử dụng vốn hỗ trợ phát triển chính thức (ODA), vốn vay ưu đãi phát sinh từ điều ước quốc tế, thỏa thuận quốc tế giữa Việt Nam với nhà tài trợ thì áp dụng theo quy định của điều ước quốc tế và thỏa thuận quốc tế đó”.
Bên cạnh đó, Nghị định số 114/2021/NĐ-CP về quản lý và sử dụng vốn hỗ trợ phát triển chính thức (ODA) và vốn vay ưu đãi của nhà tài trợ nước ngoài cũng có quy định như sau:
Luật sư Nguyễn Ngọc Hùng, Văn Phòng luật sư Kết Nối
“Điều 47. Đấu thầu
1. Việc lựa chọn nhà thầu thực hiện theo quy định của điều ước quốc tế giữa Việt Nam với nhà tài trợ nước ngoài; trường hợp điều ước quốc tế mà Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên có quy định về lựa chọn nhà thầu khác với quy định của Luật Đấu thầu thì áp dụng theo quy định của điều ước quốc tế đó. Trường hợp điều ước quốc tế không có quy định về việc áp dụng thủ tục lựa chọn nhà thầu, việc lựa chọn nhà thầu thực hiện theo quy định của Luật Đấu thầu.”
Theo đó, gói thầu JICA2- QT- XL45 thuộc dự án JICA2, tỉnh Quảng Trị sử dụng nguồn vốn ODA của nhà tài trợ JICA nên việc lựa chọn nhà thầu thực hiện theo hướng dẫn của nhà tài trợ. Ngoài ra, đối với các tình huống phát sinh trong đấu thầu, chủ đầu tư cần xin ý kiến của nhà tài trợ để được hướng dẫn cụ thể.
Như vậy, việc Sở Nông nghiệp & Phát triển nông thôn tỉnh Quảng Trị chỉ định Công ty TNHH Bảo Lâm là nhà thầu thi công hạng mục đường ray cản lửa là hoàn toàn trái với quy định của pháp luật hiện hành trong lĩnh vực đầu thầu.
Trường hợp sai phạm của Sở Nông nghiệp & Phát triển nông thôn trong việc lựa chọn nhà thầu được quy định tại Điều 32 Nghị định 122/2021/NĐ-CP ngày 28/12/2021 quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực đầu tư:
“1. Phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 30.000.000 đồng đối với một trong các hành vi sau:
a) Không thực hiện hoặc thực hiện không đúng trình tự, thủ tục và thẩm quyền trong quá trình lập, thẩm định, phê duyệt kế hoạch lựa chọn nhà thầu, kế hoạch lựa chọn nhà thầu điều chỉnh theo quy định của pháp luật về đấu thầu;
b) Lập, thẩm định, phê duyệt kế hoạch lựa chọn nhà thầu không đầy đủ nội dung hoặc không đầy đủ căn cứ theo quy định của pháp luật về đấu thầu;
c) Không thực hiện lập, thẩm định, phê duyệt kế hoạch lựa chọn nhà thầu cho toàn bộ dự án, dự toán khi đã đủ điều kiện lập kế hoạch lựa chọn nhà thầu cho toàn bộ dự án, dự toán đó.”
Ngoài ra khi gây thiệt hại đặc biệt nghiêm trọng cho Nhà nước thì có thể bị xử lý hình sự theo quy định tại Điều 222 Bộ luật Hình sự hiện hành về tội “Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng” với hình phạt tù cao nhất lên đến 12 năm. Ngoài ra, người phạm tội còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm hoặc tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản.
