Quảng Bình, mờ mịt số phận dự án nghìn tỷ bị “gạch tên”

Trụ sở Công ty TNHH Anh Trang bị bỏ hoang.

Tuy nhiên, năm 2016, Bộ Công Thương có Quyết định về phê duyệt điều chỉnh quy hoạch hệ thống sản xuất thép đến năm 2025 định hướng đến năm 2035 về việc loại bỏ 12 dự án sản xuất thép, trong đó có dự án này.

Đã triển khai

Theo tìm hiểu, dự án Nhà máy luyện gang và sản xuất phôi thép Quảng Bình đã triển khai trong thời gian khá dài, với khá nhiều công sức, tốn kém của chủ đầu tư. Theo đó, ngày 29/3/2008, UBND tỉnh Quảng Bình phê duyệt chủ trương đầu tư số 29121000034 đối với dự án Nhà máy luyện gang và sản xuất phôi thép Quảng Bình. Theo đó, dự án được cho phép thực hiện các thủ tục triển khai, với tổng mức đầu tư 1.035 tỷ đồng.

Ngày 19/12/2008, UBND huyện Quảng Trạch có Quyết định số 2956/QĐ-UBND về việc Quyết định thu hồi đất của các hộ gia đình, cá nhân để giải phóng mặt bằng (GPMB), cho Công ty TNHH Anh Trang thuê đất để xây dựng Nhà máy luyện gang và phôi thép Quảng Bình tại xã Quảng Phú, huyện Quảng Trạch. Ngày 30/12/2008, UBND tỉnh Quảng Bình có Quyết định số 3500/QĐ-UBND về việc Phê duyệt giá trị bồi thường, hỗ trợ thiệt hại do GPMB để xây dựng Nhà máy luyện gang và phôi thép Quảng Bình tại xã Quảng Phú, huyện Quảng Trạch của Công ty TNHH Anh Trang, với tổng số tiền đền bù hơn 3.08 tỷ đồng.

Bà Lâm khẳng định: “Dự án xây dựng nhà máy luyện gang và sản xuất phôi thép tại xã Quảng Phú là tâm huyết lớn lao trong cuộc đời tôi, nên dù Công ty có gặp khó khăn như thế nào, tôi cũng phải cố gắng hoàn thành tâm huyết đó. Công ty đã nhập chuyến hàng thiết bị hơn 1.000 tấn đầu tiên được cập cảng Hòn La. Trong thời gian tới sẽ có 3 chuyến hàng cập cảng, dự tính vào quý I/2014 nhà máy sẽ được lắp đặt, quý II/2014 sẽ đưa vào chạy thử, quý III/2014 sẽ cho ra sản phẩm đầu tiên”.Theo bà Mai Thị Lâm - Giám đốc Công ty TNHH Anh Trang - cho biết, tháng 9/2013, tại bến cảng Hòn La (Quảng Bình), Công ty Anh Trang chính thức tiếp nhận lô thiết bị đầu tiên từ Trung Quốc, để phục vụ xây dựng nhà máy luyện gang và sản xuất phôi thép tại thôn Nam Lãnh, xã Quảng Phú, huyện Quảng Trạch, tỉnh Quảng Bình. Công ty đã lựa chọn công nghệ và thiết bị mới 100%, tiêu chuẩn hiện hiện đại nhập từ Trung Quốc. Theo dự tính, khi dự án đi vào hoạt động, sẽ thu hút khoảng 1.000 lao động trực tiếp tại nhà máy và khoảng 1.000 lao động lao động tại các mỏ quặng sắt và các loại dịch vụ phục vụ khác…

Nguy cơ mất vốn nhà nước

Tuy nhiên, tới năm 2016, Bộ Công Thương có Quyết định về phê duyệt điều chỉnh quy hoạch hệ thống sản xuất thép đến năm 2025 định hướng 2035. Trong nội dung quy hoạch này, có phần về việc loại bỏ 12 dự án sản xuất thép không còn phù hợp. Trong số các bỏ này dự án sản xuất thép bị loại, tỉnh Quảng Bình có một dự án của Công ty TNHH Anh Trang. Tuy nhiên, quy hoạch của Bộ giải thích việc loại bỏ dự án này là theo đề nghị của... địa phương - cũng chính là nơi đã cho phép dự án này được đầu tư.

Theo báo cáo của Công ty Anh Trang (với chi nhánh Quảng Bình của Ngân hàng Phát triển Việt Nam) về kế hoạch tài chính, công tác giải ngân, tình hình triển khai dự án đến Nhà máy luyện gang và sản xuất phôi thép Quảng Bình, thì tổng dự toán của Nhà máy đã được phê duyệt tháng 5/2009 là 885 tỷ đồng. Cơ cấu nguồn vốn của dự án gồm vay Ngân hàng Phát triển Việt Nam 70% (tương đương 619,5 tỷ đồng), Vốn tự có của chủ đầu tư 30% (tương đương 265,5 tỷ đồng).

Báo cáo tài chính 2012 của Công ty TNHH Anh Trang số nợ dài hạn trùng với số nợ xấu nhóm 5 (nhóm nợ nguy cơ mất vốn) tại Ngân hàng Phát triển Việt Nam.

Cũng báo cáo này cho biết, tính đến hết tháng 9/2013, tổng sản lượng thực hiện của dự án là khoảng trên 144,5 tỷ đồng. Trong đó sản lượng phần xây dựng là gần 36.8 tỷ đồng, giá trị thiết bị là hơn 52 tỷ đồng, chi phí khác là trên 55.7 tỷ đồng. Tổng giải ngân cho dự án đến thời điểm này là trên 437,1 tỷ đồng, trong đó tạm ứng hợp đồng cung cấp thiết bị là gần 187,4 tỷ đồng, tạm ứng hợp đồng thi công xây dựng là trên 194 tỷ đồng, các hợp đồng khác là trên 55,7 tỷ đồng. Về chi tiết, trong tổng nguồn vốn đã giải ngân trên 437,1 tỷ đồng này, có giải ngân vốn vay Ngân hàng là 239,3 tỷ đồng và vốn tự có của chủ đầu tư là trên 197,7 tỷ đồng.

Theo báo cáo tài chính năm 2012, thì số nợ vay dài hạn của Công ty TNHH Anh Trang là trên 239,3 tỷ đồng. Đây là khoản vay của Công ty TNHH Anh Trang thế chấp cho Ngân hàng Phát triển Việt Nam. Theo đó, tài sản đảm bảo cho khoản vay này được mô tả bao gồm: Thiết bị; giá trị tài sản là 540.062.291.000 đồng. Hiện trạng tài sản: Đang đầu tư: Thiết bị nhà máy luyện gang, giá trị tài sản là 285.402.453.000 đồng; Thiết bị nhà máy luyện thép, giá trị tài sản là 250.259.838.000 đồng; Trạm tổng biến áp, giá trị tài sản là 3.200.000.000 đồng; Cân điện tử 80 tấn, giá trị tài sản là 500.000.000 đồng; Hệ thống PCCC, giá trị tài sản là 500.000.000 đồng; Hệ thống thông tin liên lạc, giá trị tài sản là 200.000.000 đồng.

Như vậy, toàn bộ dự án này đã được Công ty TNHH Anh Trang thế chấp tại Ngân hàng Phát triển Việt Nam. Theo quyết định của UBND tỉnh Quảng Bình, dự án cũng đã bàn giao mặt bằng, đền bù. Hiện đại diện pháp luật của Công ty Anh Trang đã được thay đổi, từ bà Mai Thị Lâm chuyển sang ông Mai Anh Tuấn (?)

Nhìn từ khoản nợ quá hạn này sẽ thấy, việc loại khỏi quy hoạch, không cho triển khai tiếp dự án này đã tạo nguy cơ mất hàng trăm tỷ đồng mà Ngân hàng Phát triển Việt Nam đã cho Công ty TNHH Anh Trang vay. Mặt khác, sau hơn 2 năm Bộ Công thương loại khỏi danh sách quy hoạch, hiện cũng chưa rõ dự án nghìn tỷ của Công ty TNHH Anh Trang đang được xử lý như thế nào?