Polyp đại tràng khi nào cần cắt bỏ?

Cắt polyp đại tràng qua nội soi.

Theo bác sĩ BSCK II Đinh Quý Minh, Trưởng khoa Nội tiêu hóa, Bệnh viện Hữu Nghị Việt Xô việc có nên loại bỏ polyp hay không còn phụ thuộc vào kích thước polyp, đặc điểm của polyp, số lượng polyp, v.v. Thông thường đối với những polyp đại tràng có kích thước từ trên 0,5cm, bác sĩ sẽ loại bỏ trong quá trình nội soi, đồng thời làm sinh thiết xem có chứa tế bào ung thư hay không.

Với những polyp nhỏ hơn, không gây ra triệu chứng nào, có thể chưa cần cắt bỏ, tuy nhiên người bệnh phải theo dõi bằng nội soi định kỳ theo lời khuyên của bác sĩ để xem chúng có phát triển hay không. Cá biệt một số trường hợp mặc dù polyp đại tràng nhỏ dưới 0,5 cm nhưng bề mặt sần sùi, trông giống như những khối u ác tính thì sẽ có chỉ định cắt và làm sinh thiết.

Polyp đại tràng có thể lành tính hoặc ác tính (ung thư). Nhóm polyp lành tính cũng có hai nhóm. Nhóm lành tính và hiếm hoặc gần như không có khả năng hóa ung thư (polyp viêm, polyp tăng sản …). Nhóm lành tính nhưng có khả năng hóa ung thư sau một thời gian (polyp tuyến ống, polyp nhung mao hoặc polyp tuyến ống nhung mao). Khả năng ung thư của các polyp nhóm này có liên quan đến kích thước của polyp. Kích thước  nhỏ hơn 1cm: nguy cơ ung thư: 0 – 2 %; kích thước từ 1-2cm: nguy cơ ung thư: 10 – 20 %; trên 2 cm: nguy cơ ung thư: 30 – 50 %.

Một số bệnh nhân lo lắng về sự phát triển của polyp nhưng theo các nghiên cứu khoa học, kích thước và bản chất của các polyp có đường kính nhỏ hơn 0.5cm không có gì thay đổi khi kiểm tra lại bằng nội soi sau 4-5 năm. Chính vì vậy, có 2 trường phái xử trí đối với các polyp có kích thước nhỏ này: một là chỉ theo dõi lại sau 4-5 năm, trường phái kia là cắt bỏ polyp ngay từ đầu. Tuy nhiên, để không phải bận tâm, thông thường các bác sĩ khuyên cắt ngay polyp nếu có thể được (vị trí cắt polyp thuận tiện, số lượng polyp ít) hoặc hẹn nội soi kiểm tra trở lại sau 1 năm.

Trường hợp nếu polyp lành tính, không có khả năng hóa ung thư thì gần như có thể hoàn toàn yên tâm và không cần cắt polyp hay theo dõi bằng nội soi đại tràng. Trường hợp bệnh nhân có cả hàng trăm đến hàng ngàn polyp dọc khung đại tràng không thể cắt hết polyp qua nội soi được thì chỉ định cắt đoạn đại tràng sẽ được xem xét. Nếu số lượng polyp không quá nhiều thì cắt polyp qua nội soi vẫn có thể được thực hiện làm nhiều lần (mỗi lần có thể cắt 5-10 polyp).

Nhật Nam