Những thương vụ bất thành của xe Trung Quốc tại thị trường Việt Nam

Ba cuộc đổ bộ rầm rộ rồi ra đi lặng lẽ

Ngày 5/6/2006 tại Hà Nội, Tập đoàn Lifan (Trung Quốc) và Công ty Bảo Tân - Nhà phân phối chính thức xe ô tô Lifan ở Việt Nam đã tổ chức lễ ra mắt chiếc xe ô tô sedan Lifan 520, mở màn cho cuộc hành trình thâm nhập thị trường Việt Nam của các thương hiệu ô tô Trung Quốc.

Về ngoại hình, Lifan 520 có kiểu dáng hiện đại như những chiếc xe sản xuất tại thị trường Châu Âu, Bắc Mỹ. Phía trong nội thất được bọc da sang trọng với các trang bị hiện đại như màn hình DVD tinh thể lỏng, túi khí dành cho tài xế.

Về động cơ, theo như giới thiệu, Lifan 520 sử dụng động cơ loại 1.6litre, 16valve đã từng lắp đặt vào những chiếc BMW Mini - Cooper trước năm 2004. Động cơ này tiêu thụ hết 5,64 lít xăng cho 100km và đạt tốc độ 90km/h.

Ngoài ra Lifan 520 còn được trang bị vành đúc hợp kim, phanh ABS và cả hệ thống cảm biến lùi, như các dòng xe sang trọng và hiện đại khác. Trong khi đó giá xe lại rẻ bất ngờ với giá gốc chưa tới 5.000USD/chiếc.

Tuy nhiên, khi về đến Việt Nam, sau khi tính tất cả các loại thuế, chi phí... thì giá bán lên tới 16.500USD/chiếc (xe mới nhập khẩu nguyên chiếc, có thuế nhập khẩu là 90%, thuế tiêu thụ đặc biệt là 50% và thuế VAT là 10%).

Trước khi chuyển sang sản xuất ô tô, Lifan được khá nhiều người dân Việt Nam chuộng bởi các dòng xe máy giá rẻ, chất lượng. Thế nhưng, sự lấn sân sang thị trường ô tô đã không gặt được thành công như mong đợi khi chỉ một thời gian ngắn, mẫu xe này đã biến mất khỏi thị trường Việt Nam.

Tiếp nối Lifan, một thương hiệu ô tô Trung Quốc khác là Chery cũng quyết định đặt chân vào thị trường Việt Nam năm 2009 thông qua đơn vị Liên doanh ô tô Hoà Bình. So với Lifan, Chery chỉ tập trung vào phân khúc xe đô thị giá rẻ bằng mẫu Chery QQ3 với giá chỉ 10.000USD (khoảng 180 triệu đồng thời bấy giờ).

Dù có giá bán rẻ nhất thị trường vào thời điểm đó nhưng do có ngoại hình sao chép thiết kế của mẫu xe Matiz/Spark của GM Daewoo nên Chery QQ3 không dành được thiện cảm của khách hàng Việt. Ngoài ra vì là thương hiệu mới, còn non trẻ nên nhiều người hoài nghi chất lượng, không dám mạo hiểm, dốc tiền mua xe.

1 năm sau đó, tháng 6/2010, liên doanh ô tô Hòa Bình tiếp tục giới thiệu thêm mẫu Chery Riich M1 với giá bán 288 triệu đồng. Dù được định vị ở tầm cao cấp hơn Chery QQ3 nhưng Chery Riich M1 cũng không để lại nhiều ấn tượng.

Cùng năm 2010, một mẫu xe Trung Quốc khác cũng vào Việt Nam đó là BYD F0 được phân phối qua FAuto 100% vốn trong nước. Giống như Chery QQ3, BYD F0 cũng có mức giá rẻ, chỉ hơn 200 triệu đồng. Tuy nhiên, do kiểu dáng nhái với Toyota Aygo nên mẫu xe này cũng không được khách hàng đón nhận.

Đến năm 2011, Haima – thương hiệu ô tô Trung Quốc thứ 4 có mặt tại Việt Nam thông qua nhà phân phối Kylin-GX668. Do là hãng xe liên doanh với Mazda Nhật Bản nên các mẫu xe của thương hiệu này khá giống với các sản phẩm của Mazda.

Tại Việt Nam, Haima giới thiệu 4 dòng sản phẩm chính gồm Haima 2, New Haima 3, Haima 7 và Haima Freema. Khi mới ra mắt những mẫu xe này nhận được nhiều chú ý bởi thương hiệu xe Haima đã có bề dày lịch sử hai thập kỷ, là 1 trong những thương hiệu ô tô hàng đầu Trung Quốc nhưng giá bán lại khá bình dân và cam kết sẽ bảo hành chính hãng 3 năm (hoặc 30.000km), cung cấp tất cả các phụ tùng chính hãng Haima cho người sử dụng.

Tuy nhiên, dù có được những thiện cảm hơn những thương hiệu phía trên nhưng Haima cũng không tạo được dấu ấn tại thị trường Việt Nam, cho đến giờ gần như chỉ còn những mẫu xe đời cũ được bán lác đác trên mạng hoặc những đại lý ô tô cũ.

Năm 2012, thị trường xe Việt tiếp tục chứng kiến sự xuất hiện của cái tên MG Cars (Morris Garages). Đây là một thương hiệu xe đến từ Anh Quốc nhưng đã được Tập đoàn công nghiệp ô tô Thượng Hải (SAIC) mua lại và các sản phẩm ô tô đều được sản xuất tại Trung Quốc. Thương hiệu MG được bán tại Việt Nam thông qua nhà nhập khẩu và phân phối CT Brothers Automobile chủ yếu là các mẫu xe sedan/hatchback cỡ nhỏ.

Tuy nhiên, dù với danh tiếng là thương hiệu xe Anh Quốc song chỉ một thời gian ngắn sau, hãng xe MG cũng lặng lẽ rời khỏi Việt Nam do không thu hút được khách hàng Việt.

Năm 2018, các thương hiệu xe Trung Quốc mới như Zotye, Baic tiếp tục đổ bộ về Việt Nam đánh dấu đợt đặt chân lần thứ 3 của ô tô Trung Quốc tại Việt Nam. Các mẫu xe đáng chú ý như Zotye Z8, BAIC Q7 và BAIC BJ40L có kiểu dáng “cóp nhặt” từ các thương hiệu xe sang Land Rover hay Jaguar, dòng xe SUV, nhiều tính năng và giá bán cạnh tranh dưới 800 triệu đồng. Mức giá này được đánh giá là rẻ hơn đáng kể so với một chiếc xe có cấu hình tương đương đến từ các quốc gia Nhật Bản, Mỹ, Hàn Quốc...

Cho đến nay, những mẫu xe này vẫn có mặt tại Việt Nam nhưng số lượng không nhiều, được nhập về bởi những đại lý nhỏ và bán lẻ tẻ, không có đại lý độc quyền, chính hãng tại Việt Nam.

Liên tục thất bại ở thị trường Việt Nam vì đâu?

Bên cạnh lý do các mẫu xe Trung Quốc thường có kiểu dáng nhái những hãng xe nổi tiếng của Nhật Bản, Mỹ, Hàn Quốc... khiến người sử dụng mất thiện cảm thì theo chuyên gia ô tô Nguyễn Minh Đồng, nguyên nhân của sự thất bại bởi chính yếu tố khách hàng Việt chưa tin tưởng vào chất lượng của xe ô tô Trung Quốc.

Dù thiết kế và trang bị của các mẫu xe có thể hơn cả những xe Đức nhưng các xe Trung Quốc này chưa được bán ở thị trường châu Âu, châu Mỹ hay Nhật Bản là những thị trường đòi hỏi chất lượng cao, chất lượng xe chưa được kiểm chứng, thương hiệu xe không có tiếng tăm nên thất bại là điều dễ hiểu.

Dù chứng kiến sự liên tiếp thất bại ở thị trường Việt Nam của những hãng xe Trung Quốc nhưng vừa qua, hãng xe MG Cars lại tiếp tục quay lại Việt Nam với sự ra mắt rầm rộ, công phu của 2 mẫu xe SUV là MG ZS và MG HS qua nhà phân phối là Tập đoàn Tanchong.

Dù chưa chính thức đến tay người tiêu dùng song qua những trải nghiệm tại buổi ra mắt xe, những giới thiệu của nhà sản xuất, nhiều khách hàng cho rằng, các mẫu xe này có trang bị chưa tương xứng với giá bán, thua cả đàn anh Zotye.

Cộng với những yếu tố khiến hầu hết các xe Trung Quốc bị thất bại ở trên, nhiều người quan ngại rất có thể, sự trở lại lần này của MG sẽ tiếp tục theo lối mòn thất bại.