Những thói quen “vô thưởng vô phạt” âm thầm tàn phá xương khớp

Những thói quen “vô thưởng vô phạt” âm thầm tàn phá xương khớp

Nếu được so sánh thì bộ xương của con người như một tòa nhà lớn vừa được xây dựng xong với kết cấu vô cùng chặt chẽ.

Tuy nhiên theo thời gian, cùng với sự lão hóa của cơ thể, lượng canxi bị mất đi, kết cấu vốn vững chắc của tòa nhà bắt đầu có dấu hiệu lỏng lẻo, bong tróc như tường bị bong rộp, gạch rơi rụng, vôi vữa lả tả…

Đây cũng chính là tình trạng mà các bác sĩ thường gọi là “giảm khối lượng xương”, tức là mật độ xương bị suy giảm, dẫn đến xương yếu và giòn hơn. Trong cuộc sống hàng ngày, những hoạt động như đi bộ, chạy bộ hoặc thậm chí là vấp ngã đều có thể khiến xương dễ bị gãy do loãng xương.

Biểu hiện của loãng xương - Ảnh BSCC

Những đối tượng dễ mắc bệnh loãng xương

Bệnh loãng xương thường “ưu ái” một số đối tượng nhất định. Phụ nữ mãn kinh là đối tượng dễ mắc bệnh loãng xương do lượng estrogen suy giảm, khiến hoạt động của tế bào hủy xương trong cơ thể tăng cường.

Ngoài ra, người lớn tuổi cũng dễ bị loãng xương. Càng lớn tuổi, cơ thể càng dễ bị loãng xương do suy giảm canxi, khoáng chất, collagen… Tỷ lệ mắc bệnh loãng xương cũng tăng cao hơn theo độ tuổi.

Cuối cùng là những người có cân nặng thấp và có lối sống không lành mạnh. Ví dụ như những người ít vận động, nghiện rượu, hút thuốc, uống nhiều cà phê và nước uống có ga, ăn mặn… cũng rất dễ bị loãng xương.

Ngoài ra, bệnh loãng xương còn có thể là do các bệnh lý khác gây ra. Chẳng hạn như một số bệnh lý liên quan đến nội tiết, bệnh thận mãn tính, bệnh lý tự miễn dịch, bệnh lý về máu… cũng có tỷ lệ mắc loãng xương tương đối cao.

Vai trò của ánh nắng mặt trời và sức khỏe xương khớp

Một điều đáng lưu ý là việc lo lắng về tác hại của ánh nắng mặt trời cũng dễ dẫn đến loãng xương.

Vitamin D giúp vận chuyển canxi vào máu, thường tồn tại ở dạng không hoạt động là Calcidiol dưới da. Khi tiếp xúc với tia tử ngoại, hay chính là ánh nắng mặt trời, Calcidiol sẽ chuyển hóa thành Vitamin D hoạt động, giúp ruột non hấp thụ canxi vào máu và vận chuyển đến răng hoặc xương.

Nếu không được tiếp xúc với ánh nắng mặt trời trong thời gian dài, cơ thể có thể bị thiếu hụt vitamin D. Đây cũng là lý do khiến những người thường xuyên ở trong nhà dễ bị loãng xương.

Bổ sung canxi đúng cách để phòng ngừa loãng xương hiệu quả

Nhiều người vẫn lầm tưởng rằng chỉ cần bổ sung canxi là đủ để điều trị loãng xương. Tuy nhiên, các chuyên gia lại không đồng tình với quan điểm này. Hệ thống xương cũng giống như một tòa nhà hoàn chỉnh. Điểm khác biệt là trong hệ thống xương có tế bào hủy xương và tế bào tạo xương, chúng hoạt động song song và liên tục trong cơ thể con người.

Tế bào tạo xương liên tục tổng hợp xương mới, còn tế bào hủy xương thì hấp thụ xương cũ. Quá trình tạo xương và hủy xương diễn ra tuần hoàn và liên tục.

Trong đó, canxi và natri là nguyên liệu chính để tạo xương, còn Vitamin D là yếu tố quan trọng giúp vận chuyển canxi. Nếu chỉ bổ sung canxi đơn thuần, thực chất chỉ bổ sung nguyên liệu cơ bản mà không ức chế hoạt động của tế bào hủy xương.

Ngược lại, tế bào hủy xương sẽ liên tục thúc đẩy quá trình hủy xương, khiến tình trạng loãng xương diễn biến nhanh hơn.

Do đó, việc bổ sung canxi đơn thuần là chưa đủ, đặc biệt là với những bệnh nhân đã bị loãng xương nặng. Cần phải áp dụng những phương pháp điều trị phù hợp để cải thiện tình trạng loãng xương, bảo vệ sự toàn vẹn của hệ thống xương.

Bổ sung đủ chất để tránh gẫy xương - Ảnh BSCC

Nói cách khác, loãng xương là một bệnh mạn tính. Không có phương pháp điều trị nào có thể mang lại hiệu quả tức thì và lâu dài. Cũng giống như tòa nhà đã được nhắc đến ở trên, khi kết cấu đã lỏng lẻo, việc gia cố một lần là chưa đủ, cần phải duy trì gia cố, bảo dưỡng trong thời gian dài. Do đó, có những bệnh nhân loãng xương thậm chí cần phải điều trị suốt đời.

ThS.BS Nguyễn Văn Thái

(Viện Y học phóng xạ và ung bướu quân đội)