Những điều chúng ta biết về loại virus này
- Dịch bệnh Covid-19 khởi phát tại Vũ Hán, Trung Quốc do chủng mới của virus corona (SARS-CoV-2) gây ra.
- Ca bệnh đầu tiên được công bố tại Vũ Hán với chẩn đoán viêm phổi vào ngày 31/12/2019 (có thế có những ca bệnh mắc trước đó tại Trung Quốc). Việt Nam ghi nhận ca bệnh đầu tiên vào ngày 23/01/2020.
- Đã phân lập, nuôi cấy và giải mã gene. Kể từ đó loại virus này đã có sự biến đổi gene so với chủng gốc ở Vũ Hán.
- Đã phát triển được kit xét nghiệm xác định bệnh. Đến nay, cả thế giớ đã làm hơn 13 triệu xét nghiệm loại RT-PCR, ngoài ra một số nước sử dụng test nhanh (test kháng thế RDT).
- Triệu chứng bệnh: Có thể mắc một trong các triệu chứng sau: Mệt mỏi, nhức đầu, ho, hắt hơi, sổ mũi, sốt, khó thở; nhưng một số ca bệnh cho biết không có biểu hiện triệu chứng nào.
- Đường lây truyền: Qua giọt bắn khi người mang mầm bệnh tiếp xúc gần với người khoẻ mạnh; hoặc khi người khoẻ mạnh chạm vào các bề mặt có virus bám vào rồi đưa tay lên mắt, mũi...
- Biện pháp phòng ngừa hiệu quả nhất hiện nay đó là rửa tay bằng xà phòng hoặc dung dịch sát khuẩn, đeo khẩu trang khi ra ngoài, tránh tụ tập đông người, khi tiếp xúc đứng cách xa tối thiểu 2m.
Những điều chưa biết về SARS-CoV-2
- Nguồn gốc, xuất xứ của loại virus này: Nhiều giả thiết cho rằng loại virus này xuất phát từ loài dơi do khi so sánh gene có nhiều điểm giống nhau. Tuy nhiên, vẫn chưa có bằng chứng.
- Các chủng khác nhau liệu có độc lực khác nhau không? Hiện nay các nhà khoa học đang nghiên cứu để trả lời câu hỏi tại sao cùng một loại virus nhưng có những quốc gia số ca mắc nhiều, hoặc tử vong cao.
- Về bệnh học: Hiện nay nhiều nhà lâm sàng cho rằng virus sau khi vào cơ thể gây viêm phù nề tiểu phế quản, phế nang cản trở việc trao đổi oxy nên làm cho phổi bị tổn thương. Tuy nhiên, một số bệnh nhân có các dấu hiệu tổn thương cơ tim, thận, gan, thần kinh (vị giác).
- Chưa biết chính thức khi nào có văcxin phòng bệnh: Theo một số tài liệu ước tính khoảng 12 tháng nữa. Hiện nay đã có rất nhiều công ty nghiên cứu sản xuất loại văcxin này. Đã có một số loại văcxin kết thúc giai đoạn 1, chuẩn bị bước sang giai đoạn 2.
- Chưa có thuốc điều trị đặc hiệu: Các phác đồ điều trị hiện nay chủ yếu đang ở giai đoạn thử nghiệm lâm sàng.
- Chưa biết khi nào kết thúc dịch, liệu dịch Covid-19 có thành dịch lưu hành hàng năm hay không, đây là vấn đề các nhà dịch tễ đang nghiên cứu đánh giá.
Do chưa có văcxin và thuốc điều trị đặc hiệu, nên biện pháp hiệu quả nhất vẫn là cắt đường lây truyền từ người bị nhiễm (người mang mầm bệnh) sang người khoẻ mạnh.
Ý thức, hành vi, hành động của mỗi người sẽ quyết định đến sự thành công hay không của cuộc chiến phòng chống dịch Covid-19. Có thể vì một hành vi/ hành động của một hoặc một số cá nhân sẽ phá hỏng tất cả những gì mà cả hệ thống đã đạt được từ trước đến nay. Do vậy, chúng ta cần phải tuân thủ những quy định, những khuyến cáo của ngành y tế và các cơ quan liên quan đưa ra.
ThS.BS Nguyễn Đình Anh (Vụ Trưởng Vụ truyền thông và thi Đua khen thưởng, Bộ Y tế)
