Nhận diện nguyên nhân ô nhiễm lưu vực sông Nhuệ - Đáy

Trước tình trạng ô nhiễm môi trường nước lưu vực sông Nhuệ - Đáy, Bộ TN&MT đã chỉ đạo Tổng cục Môi trường phối hợp chặt chẽ với các cơ quan chuyên môn thuộc UBND TP. Hà Nội, Hà Nam, Hòa Bình, Ninh Bình và Nam Định tiến hành thanh tra việc chấp hành pháp luật về bảo vệ môi trường đối với các cơ sở thuộc loại hình có nguy cơ gây ô nhiễm môi trường và có lưu lượng xả thải lớn, xả thải trực tiếp và gián tiếp ra lưu vực sông. 

Hàng loạt vi phạm bị xử lý

Ngày 29/11, báo cáo của Ủy ban bảo vệ môi trường lưu vực sông Nhuệ - sông Đáy chỉ ra trong năm 2019, các địa phương thuộc lưu vực đã tiến hành thanh kiểm tra tổng số 889 cơ sở, đơn vị, trong đó có 183 cơ sở vi phạm về lĩnh vực môi trường. Trong đó, Hà Nội có số lượng cơ sở vi phạm về lĩnh vực môi trường nhiều nhất.

Theo đại diện Ủy ban Bảo vệ Môi trường lưu vực sông Nhuệ - sông Đáy, môi trường nước tại các đoạn sông chảy qua khu vực đô thị, khu vực có các hoạt động sản xuất hiện vẫn ô nhiễm chất hữu cơ, chất dinh dưỡng và vi sinh.

Nhiều dòng sông từ các làng nghề ô nhiễm thải ra sông Nhuệ - Đáy.

Nguồn nước thải sinh hoạt đổ ra sông Nhuệ - sông Đáy chiếm trên 65% các nguồn thải nhưng hầu hết đều không được xử lý và thải thẳng ra nguồn tiếp nhận.

Kết quả từ 4 đợt quan trắc năm 2019 cho thấy tình trạng ô nhiễm nước thể hiện rõ nhất trên dòng chính sông Nhuệ và thượng nguồn sông Đáy đoạn qua Hà Nội. Nguyên nhân là do chịu ảnh hưởng của các hoạt động sản xuất và dân sinh trên địa bàn.

Cụ thể, đến hết tháng 9/2019, Sở TN&MT Hà Nội cùng các ngành, địa phương đã thanh kiểm tra 775 cơ sở, xử lý vi phạm hành chính 165 cơ sở, đơn vị với tổng số tiền xử phạt gần 4,3 tỉ đồng. Tính đến hết tháng 7/2019, Sở Xây dựng Hà Nội đã ban hành 681 quyết định xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động xây dựng (trong đó có các hành vi vi phạm về vệ sinh môi trường tại các công trường xây dựng) với tổng số tiền xử phạt trên 5,24 tỉ đồng.

Các thông số DO, COD, BOD5, N- NH4+, TSS trong nước sông Nhuệ - Đáy có xu hướng gia tăng mức độ ô nhiễm qua các năm.

Tại Hà Nam, đến hết tháng 10/2019, Sở TN&MT đã phối hợp với các cơ quan liên quan tổ chức thanh tra, kiểm tra 60 đơn vị, trong đó đã xử phạt vi phạm hành chính về lĩnh vực bảo vệ môi trường đối với 19 đơn vị với tổng số tiền xử phạt trên 348 triệu đồng.

Tại tỉnh Hoà Bình, trong 9 tháng đầu năm 2019, tổng số lượng các đối tượng xả thải vào lưu vực sông Nhuệ - sông Đáy được thanh, kiểm tra là 19 cơ sở, doanh nghiệp, trong đó xử phạt 7 cơ sở, đơn vị với tổng số tiền xử phạt 201 triệu đồng.

Tương tự, 9 tháng đầu năm 2019, Sở TN&MT tỉnh Nam Định đã kiểm tra tại 23 cơ sở, Phòng Cảnh sát môi trường Công an tỉnh Nam Định đã kiểm tra 10 cơ sở và phát hiện các cơ sở đều có vi phạm về lĩnh vực môi trường, tổng số tiền xử phạt là 239 triệu đồng.

Hầu hết "đầu ra" của nguồn nước xả thải các làng nghề không được kiểm soát.

Tại Ninh Bình, tính đến hết tháng 9/2019, Sở TN&MT cũng đã thanh, kiểm tra 25 cơ sở. Qua đó đã lập biên bản và trình cấp có thẩm quyền xử phạt các trường hợp không có thủ tục pháp lý về bảo vệ môi trường; thải khí thải, nước thải vượt quy chuẩn kỹ thuật cho phép với tổng số tiền trên 1,85 tỉ đồng.

Ngoài ra, trong năm 2019, Tổng cục Môi trường (Bộ TN&MT) cũng đã tiến hành thanh tra đột xuất việc chấp hành pháp luật về bảo vệ môi trường đối với Công ty TNHH MTV Hapaco Đông Bắc tại tỉnh Hoà Bình và đã ban hành Quyết định xử phạt công ty này với tổng số tiền phạt, truy thu phí bảo vệ môi trường đối với nước thải trốn nộp trên 1,22 tỉ đồng.

Rác thải công nghiệp làng nghề cũng là một trong những nguyên nhân gây ô nhiễm nguồn nước lâu dài.

Phải giải quyết điểm nóng

 Ông Võ Tuấn Nhân – Thứ trưởng Bộ TN&MT nhấn mạnh với Ủy ban bảo vệ môi trường lưu vực sông Nhuệ - sông Đáy: Các địa phương trong lưu vực cần kiên quyết không cho phép hoạt động đối với những khu công nghiệp không có khu xử lý nước thải tập trung. Đặc biệt, năm 2020, phải tập trung giải quyết những điểm nóng ô nhiễm môi trường tại địa phương thuộc lưu vực sông Nhuệ - sông Đáy.

Bên cạnh đó, các địa phương cần đẩy mạnh thanh tra đột xuất các cơ sở sản xuất, điều tra thống kê nguồn thải; ưu tiên các nguồn vốn để xử lý nước thải tập trung.

Năm 2019, ven lưu vực sông Nhuệ - Đáy có 183 cơ sở vi phạm về lĩnh vực môi trường.

Ủy ban bảo vệ môi trường lưu vực sông Nhuệ - sông Đáy tại phiên họp thứ 11 diễn ra ngày 29/11, cho biết: Với sự quyết liệt của các địa phương trong việc triển khai Đề án bảo vệ môi trường lưu vực sông Nhuệ - sông Đáy, ô nhiễm môi trường nước đã phần nào được khống chế. Song, ở một số khu vực, các cơ sở sản xuất và làng nghề vẫn chưa chấp hành nghiêm trách nhiệm bảo vệ môi trường, khiến nguồn nước sông Nhuệ tiếp tục bị ô nhiễm.