Nghiên cứu đột biến gene SARS-CoV-2 để phát triển thuốc

Tập trung vào phần gene ít biến đổi

Viện Di truyền UCL, kết hợp với các nhà khoa học từ cơ sở Nghiên cứu khác tại Vương quốc Anh trong một công trình nghiên cứu gần đây xác định gần 200 đột biến gene liên tiếp xuất hiện theo chu kỳ ở virus, cho thấy coronavirus mới rất nhanh chóng thích nghi và tiến hóa với vật chủ con người trong những môi trường khác nhau.

Các nhà nghiên cứu phát hiện được một tỷ lệ lớn sự đa dạng di truyền toàn cầu của SARS-CoV-2 trong hầu hết các quốc gia chịu ảnh hưởng nặng nề nhất, cho thấy sự lây truyền toàn cầu từ sớm trong dịch bệnh và không có Bệnh nhân số "0" ở hầu hết các quốc gia.

Các nhà khoa học chứng minh được sự đa dạng gene trong SARS-CoV-2 bằng giải pháp phân tích và sàng lọc bộ gene của hơn 7.500 virus từ những bệnh nhân bị nhiễm trên toàn cầu.

Nhóm nghiên cứu xác định được 198 đột biến cụ thể, xuất hiện độc lập hơn một lần. Phát hiện này có thể dẫn đến manh mối về phương thức virus thích nghi với sự biến đổi môi trường sống của vật chủ.

Đồng tác giả nghiên cứu, GS Francois Balloux thuộc Viện Di truyền học UCL cho biết, tất cả các loại virus đều biến đổi tự nhiên. Bản thân đột biến không phải là sự cố đặc biệt, không có gì cho thấy SARS-CoV-2 đang biến đổi nhanh hơn hoặc chậm hơn so với dự kiến của các nhà khoa học. Điểm đặc biệt là những thay đổi di truyền nhỏ, hoặc đột biến được nhóm nghiên cứu xác định là không phân bố đều trên toàn bộ bộ gene của virus mà chỉ ở một số phần nhất định.

Có một số bộ phận của bộ gene không có hoặc có rất ít đột biến, các nhà nghiên cứu cho rằng, những phần bất biến của bộ gene virus có thể là mục tiêu tốt nhất cho việc phát triển thuốc và văcxin.

GS Balloux giải thích: "Một thách thức lớn đối với việc tiêu diệt virus là văcxin hoặc thuốc có thể không còn hiệu quả nếu virus đã đột biến. Nếu đặt phương pháp điều trị, tập trung vào những phần gene virus ít có khả năng biến đổi, chúng ta có cơ hội phát triển các loại thuốc, có hiệu quả lâu dài hơn và điều trị tốt hơn".

Nguồn mở để chia sẻ thông tin

Đồng tác giả nghiên cứu, TS Lucy van Dorp, cũng thuộc Viện Di truyền học UCL cho biết, vẫn còn rất ít sự khác biệt di truyền hoặc đột biến giữa các virus cùng chùng loại SARS-CoV-2. Có một số đột biến gene xảy ra nhiều lần, độc lập trong quá trình diễn ra đại dịch, điều đó có nghĩa là cần tiếp tục theo dõi những biến đổi này.

Những kết quả phát hiện được đã cho thấy,  rất có thể virus gây ra Covid-19 đã tồn tại tự nhiên trong thời gian dài trước khi phát hiện lần đầu tiên trên người.

Nghi vẫn biến đổi gen virus từ động vật "Dơi" sang người. Nguồn MDPI

Ở nhiều quốc gia, bao gồm cả Vương quốc Anh, sự đa dạng của các loại virus được lấy mẫu gần như có trên toàn thế giới, có nghĩa là virus này xâm nhập vào Vương quốc Anh nhiều lần một cách độc lập, chứ không phải là những trường hợp đặc thù nào (Bệnh nhân số “0”).

Từ phát hiện này, nhóm nghiên cứu phát triển một ứng dụng trực tuyến, nguồn mở tương tác mới để các nhà nghiên cứu trên toàn cầu cũng có thể truy cập, nghiên cứu để hiểu rõ hơn về sự tiến hóa và đột biến gene của SARS-CoV-2.

Theo TS van Dorp, việc có thể phân tích một số lượng genome virus phi thường như vậy trong vài tháng đầu của đại dịch có thể là vô giá đối với những nỗ lực phát triển thuốc và cho thấy, lĩnh vực nghiên cứu gene đã tiến rất xa trong thập kỷ qua nhờ những ứng dụng công nghệ mới.