Ngăn chặn tác hại của ánh sáng xanh

Dùng kính màu

Nghiên cứu được công bố trên tạp chí Environmental Health Perspectives, bóng đèn hiện đại và các thiết bị điện tử  như màn hình máy tính tạo ra một lượng lớn ánh sáng xanh dẫn đến phá vỡ đồng hồ sinh học nếu bạn tiếp xúc vào buổi tối. Khi trời tối, cơ thể tiết ra hormon melatonin, khiến bạn mệt mỏi và muốn đi ngủ. Các nghiên cứu cho thấy ức chế melatonin vào buổi tối có liên quan đến các vấn đề sức khỏe như béo phì, ung thư và trầm cảm. Tiếp xúc với ánh sáng xanh vào buổi tối khiến bộ não nghĩ rằng đó là ban ngày, nó ức chế việc sản xuất melatonin làm giảm thời lượng và chất lượng giấc ngủ.

Giải pháp cho điều này là sử dụng kính màu. Khi mọi người sử dụng kính màu để ngăn chặn ánh sáng xanh, ngay cả trong phòng sáng hoặc trong khi sử dụng thiết bị điện tử. Chiếc kính đã loại bỏ phần lớn hiệu ứng ức chế melatonin của ánh sáng. Trong một nghiên cứu kéo dài 2 tuần, 20 người được chia làm 2 nhóm. Nhóm sử dụng kính đã ngăn chặn ánh sáng xanh trong 3 giờ trước khi đi ngủ. Nhóm còn lại không dùng kính chặn ánh sáng xanh. Kết quả, nhóm thứ nhất cảm nhận được sự cải thiện rõ rệt về cả chất lượng giấc ngủ và tâm trạng. Trong một nghiên cứu khác ở người lớn tuổi bị đục thủy tinh thể, kính chặn ánh sáng xanh cũng được chứng minh là cải thiện giấc ngủ và giảm đáng kể hiện tượng rối loạn chức năng ban ngày.

TS vật lý Nguyễn Văn Khải cho biết, việc sử dụng kính màu để ngăn tác hại của ánh sáng xanh là có hiệu quả, nhưng khá bất tiện. Nghĩa là khi sử dụng thiết bị điện tử vào ban đêm, phải dùng kèm một loại kính đặc dụng để biến ánh sáng xanh thành ánh sáng màu, khiến mắt không bị tổn hại nhiều đồng thời ít ảnh hưởng đến giấc ngủ. Tuy nhiên đây phải là loại kính lọc sáng chuyên dụng chứ không phải kính râm hay kính màu chúng ta vẫn dùng hằng ngày. Tốt hơn hết vẫn là từ bỏ thói quen sử dụng điện thoại vào ban đêm.

Những biện pháp khác

Theo KS Nguyễn Huy Bạo, nguyên cán bộ Học viện Kỹ thuật Quân sự, kính màu còn được gọi là "computer glasses", những kính này thường được nhuộm màu vàng (nhưng khi đeo bạn vẫn có thể nhìn được như bình thường), loại kính này thay đổi bước sóng của ánh sáng truyền qua thấu kính. Chúng chặn các ánh sáng xanh lam. Đeo loại kính này khi sử dụng các thiết bị điện tử trước khi đi ngủ có thể giúp giữ ổn định mức melatonin tự nhiên. Tuy nhiên, các nghiên cứu về tính hiệu quả của loại kính này phần lớn là không thuyết phục.

Điện thoại thông minh ngày nay có thể điều chỉnh màu sắc, độ sáng của màn hình rất linh hoạt dựa trên múi giờ của mình. Khi trời tối bên ngoài, nó chặn tất cả ánh sáng xanh và chuyển màn hình sang màu cam nhạt. Bạn cũng có thể cài đặt các ứng dụng tương tự trên điện thoại để chúng tự động phát ra màu ánh sáng phù hợp. Ngoài ra, bạn có thể tắt tất cả đèn trong nhà 1-2 giờ trước khi đi ngủ; đọc sách bằng đèn có ánh sáng màu đỏ hoặc màu cam hoặc có thể sử dụng nến. Để phòng ngủ của bạn tối hoặc có ánh sáng màu đỏ sẽ tốt cho giấc ngủ, dễ đi vào giấc ngủ hơn là sử dụng ánh đèn sáng trắng.

Theo một nghiên cứu của các nhà khoa học thì những người thường xuyên tiếp xúc với ánh sáng xanh ở mức độ cao vào ban đêm có nguy cơ mắc một số bệnh ung thư cao hơn so với những người bình thường. Điển hình như nguy cơ phát triển ung thư vú cao gấp 1,5 lần và ung thư tuyến tiền liệt cao gấp đôi. Đặc biệt ở đàn ông, nguy cơ này tăng lên đến 2,8 lần. Do đó, việc chủ động loại bỏ tác hại của ánh sáng xanh bằng cách thay đổi thói quen sử dụng điện thoại vào ban đêm để tránh những tác hại không tốt cho sức khỏe.

“Ánh sáng xanh không chỉ làm mất ngủ mà còn rất hại cho mắt. Việc sử dụng kính màu là một biện pháp bảo vệ, nhưng nếu vẫn sử dụng lâu dài, liên tục, mắt vẫn sẽ bị mỏi, giảm thị lực, nhức mắt… như bình thường”, TS Nguyễn Văn Khải cho biết.