Công ty Cổ phần công nghệ sinh học Dược Nanogen vừa gửi báo cáo giải trình các yêu cầu của Bộ Y tế liên quan hồ sơ xin cấp phép khẩn vaccine Nano Covax. Báo cáo được gửi tới Cục quản lý Dược, Cục KHCN&ĐT, Hội đồng Tư vấn cấp giấy đăng ký lưu hành thuốc, nguyên liệu làm thuốc (Hội đồng Cấp phép) và Hội đồng Đạo đức y sinh học quốc gia (Hội đồng Đạo đức), Bộ Y tế.
Khả năng vô hiệu hóa virus
Liên quan việc đánh giá hiệu quả đối với các biến chủng, Nanogen vừa nhận được dữ liệu đánh giá hiệu giá kháng thể trung hòa trên chủng Ấn Độ và Vũ Hán. Dữ liệu trên chủng Anh (chủng Alpha) tại giai đoạn 3a hiện Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương (NIHE) đang làm.
Tại pha 3a, Nanogen đã gửi 104 mẫu huyết thanh của tình nguyện viên tiêm vaccine Nano Covax 25 mcg và 17 mẫu huyết thanh sử dụng giả dược để so sánh hiệu quả chủng Vũ Hán; 37 mẫu của người tiêm vaccine và 4 người tiêm giả dược được gửi để đánh giá trên chủng Ấn Độ (Delta).
Kết quả giữa giai đoạn 3a do NIHE thực hiện cho thấy, hiệu giá kháng thể trung hòa PRNT50 trong nhóm giả dược không thay đổi tại ngày 42. Trong khi đó, nhóm tiêm Nanocovax 25 mcg đã tăng đáng kể, trên chủng Vũ Hán có 90,2% mẫu huyết thanh có khả năng trung hòa virus sống trên nuôi cấy tế bào từ 20 lần trở lên, tỷ lệ này ở chủng Ấn Độ là 62,2%. Nếu xét khả năng trung hòa từ 10 lần trở lên thì tỷ lệ này còn cao hơn.
Như vậy, tuy trung bình nhân hiệu giá kháng thể trung hòa với chủng Ấn Độ thấp hơn chủng Vũ Hán, tỷ lệ phần trăm có đáp ứng trung hòa với chủng Ấn Độ vẫn ở mức khá cao là 62,2%.
PRT50 được coi là “tiêu chuẩn vàng” để phát hiện và đo lường các kháng thể có khả năng vô hiệu hóa virus hay không. Trong phòng thí nghiệm, máu của người tiêm vaccine sẽ được pha loãng, trộn chung với virus sống để đánh giá hiệu quả bảo vệ của vaccine.
 |
| Vaccine Nano Covax đang thử nghiệm lâm sàng giai đoạn 3. Ảnh: Nanogen. |
Tính sinh miễn dịch
Nanogen cũng đã giải trình làm rõ mối liên quan giữa tính sinh miễn dịch của vaccine và hiệu quả bảo vệ tối thiểu 50% (theo hướng dẫn của WHO) dựa trên các dữ liệu y văn theo yêu cầu của Hội đồng Cấp phép.
Đơn vị này cho biết để đánh giá hiệu quả bảo vệ dựa trên kết quả sinh miễn dịch cần phải so sánh tính sinh miễn dịch của vaccine với nhóm hồi phục (đã mắc Covid-19 và khỏi bệnh).
Cụ thể, theo hướng dẫn của WHO, dựa trên kết quả nghiên cứu của Khoury và cộng sự năm 2021, từ dữ liệu sinh miễn dịch pha 1, 2 và dữ liệu hiệu quả bảo vệ của pha 3 của 7 loại vaccine đang lưu hành trên thế giới cho thấy, nếu kháng thể do vaccine tạo ra so với kháng thể nhóm hồi phục càng cao thì hiệu quả bảo vệ cũng sẽ càng cao.
Đối với các vaccine Sinovac, Sinopharm, AstraZeneca và Johnson and Johnson, kết quả kháng thể trung hòa thấp hơn so với nhóm hồi phục từ 0,2 đến 0,5 lần thì hiệu quả bảo vệ từ 50 đến 70%.
Trong khi đó các vaccine mRNA của Pfizer và Moderna cho kháng thể trung hòa cao hơn so với nhóm hồi phục từ 2 đến 4 lần thì hiệu quả bảo vệ từ 93-95%.
Muốn đạt hiệu quả bảo vệ 50%, kháng thể trung hòa do vaccine tạo ra phải bằng 20% so với nhóm hồi phục với khoảng tin cậy 95%.
Để thực hiện việc này, Nanogen đã phối hợp với Viện Pasteur TP.HCM để triển khai, đánh giá kháng thể Anti-S IgG, hoạt tính trung hòa virus và hiệu giá trung hòa bằng PRNT50 trên người hồi phục bằng sử dụng kit giống trong nghiên cứu Nano Covax.
Kết quả, hàm lượng kháng thể Anti-S IgG, hoạt tính trung hòa virus, hiệu giá kháng thể trung hòa PNRT50 tại giai đoạn 2 và 3a tại các ngày 35, 42 và 90 đều cao hơn so với nhóm hồi phục.
Kết luận sơ bộ về hiệu quả bảo vệ dựa trên tính sinh miễn dịch cho thấy, Nano Covax 25 mcg có tính sinh miễn dịch tốt hơn so với nhóm hồi phục.
Trong khi đó, kháng thể của nhóm hồi phục thông thường có hiệu quả bảo vệ từ 80-90 %. Dựa theo kết quả này có thể thấy, Nano Covax 25 mcg có hiệu quả bảo vệ tương đương hoặc cao hơn so với nhóm hồi phục, dựa theo các hướng dẫn của WHO và tài liệu y văn về đánh giá hiệu quả bảo vệ dựa trên tính sinh miễn dịch.
Ngoài ra có thể dựa theo hướng dẫn của FDA Hoa Kỳ về tiêu chuẩn với nhóm người có thể hiến huyết thanh điều trị Covid-19. Theo quy định của FDA, một người từng mắc Covid-19 chỉ được hiến huyết thanh khi định lượng kháng thể Anti-S IgG phải đạt tối thiểu 4,8 U/ml.
Hay nói cách khác, có thể xem ngưỡng hàm lượng Anti-S IgG 4,8 U/ml là tiêu chuẩn để đánh giá người có khả năng bảo vệ khỏi Covid-19.
Theo tiêu chuẩn này, các kết quả nghiên cứu giai đoạn 2, 3 cho thấy định lượng kháng thể sau tiêm vaccine Nano Covax từ ngày 35, 42, 90 cao hơn rất nhiều so với ngưỡng 4,8. Cụ thể, trung bình nhân ngày 35 theo kết quả giai đoạn 2 là 6,77 U/ml, ngày 42 theo kết quả giai đoạn 3 là 57,56 U/ml và ngày 90 sau giai đoạn 2 là: 16,25.
FDA cũng có thể dựa vào tỷ lệ hoạt tính trung hòa, tối thiểu 68% mới hiến huyết thanh. Tỷ lệ này ở Nano Covax 42 ngày sau tiêm giai đoạn 3 là 85,5% và ở thời điểm 90 ngày là 72,68%.
“Dựa vào kết quả Anti-S IgG và hoạt tính trung hòa virus của Nano Covax so với nhóm hồi phục và tiêu chuẩn của FDA dành cho mẫu huyết thanh nhóm hồi phục cho thấy tại ngày 42 sau tiêm vaccine Nano Covax có tạo kháng thể bảo vệ và duy trì đến ngày 90 sau tiêm”, phía Nanogen khẳng định.
Nanogen cũng gửi thông tin chi tiết về các trường hợp gặp phản ứng không mong muốn sau tiêm vaccine từ dữ liệu của 2 đơn vị thử nghiệm là Học viện Quân y và Viện Pasteur TP.HCM.
Chưa có dữ liệu cập nhật kết quả miễn dịch
Về yêu cầu cập nhật kết quả miễn dịch tại pha 2 sau 6 tháng, Công ty Nanogen cho biết giai đoạn 2 bắt đầu vào cuối tháng 2 vừa qua nên hiện chưa có đủ dữ liệu. Đơn vị này cho biết sẽ bổ sung ngay khi có kết quả đồng thời sẽ gửi báo riêng tới Cục Quản lý Dược về hiệu quả bảo vệ và tính an toàn của vaccine trong giai đoạn 3b.
Trước đó trong 3 ngày 20-22/8, Hội đồng Đạo đức đã họp, thông qua báo cáo giữa kỳ pha 3a vaccine Nano Covax, đánh giá về tính an toàn và tính sinh miễn dịch của vaccine.
Trên cơ sở đó, ngày 29/8, Hội đồng cấp phép họp xem xét việc cấp cấp phép khẩn cấp cho Nano Covax. Tuy nhiên sau gần 1 ngày họp, hội đồng chưa đồng ý thông qua hồ sơ cấp phép khẩn cấp, yêu cầu Nanogen và nhóm nghiên cứu bổ sung dữ liệu.
Sau khi doanh nghiệp khẩn trương bổ sung, cập nhật các nội dung nêu trên, Hội đồng Đạo đức và Hội đồng Cấp phép sẽ tiếp tục xem xét, thẩm định cuốn chiếu các kết quả nghiên cứu để có thể cấp giấy đăng ký lưu hành có điều kiện trong trường hợp khẩn cấp cho vaccine Nano Covax.
Theo Hướng dẫn mới nhất tại Thông tư 11/2021 quy định về dữ liệu lâm sàng trong hồ sơ đăng ký lưu hành vaccine: "Vaccine phòng Covid-19 sản xuất trong nước đang thực hiện thử nghiệm lâm sàng nhưng đã có kết quả đánh giá giữa kỳ giai đoạn 3 về tính an toàn và hiệu quả bảo vệ của vắc xin dựa trên dữ liệu về tính sinh miễn dịch của vaccine, thì được sử dụng để xem xét cấp giấy đăng ký lưu hành có điều kiện". Trong các báo cáo chính thức trước đó, Nanogen chưa cung cấp dữ liệu này.
