Nguyên nhân là các lọ chiết trông giống lọ thuốc nhỏ mắt, một số người nhầm lẫn và nhỏ chúng vào mắt hoặc mũi, gây kích ứng hay bỏng hóa chất. Trẻ nhỏ có thể vô tình nuốt phải chất chứa trong lọ, may mắn không gặp nguy hiểm về sức khỏe.
Sheila Goertemoeller, dược sĩ kiêm chuyên gia chất độc lâm sàng của Trung tâm Thông tin Thuốc và Chất độc Cincinnati ước tính, có hơn 200 trường hợp ngộ độc natri azua trong bộ kit, trên toàn nước Mỹ. Riêng cơ sở bà làm việc ghi nhận 38 ca nhiễm độc natri azua, nhiều nhất là vào tháng 1, khoảng thời gian biến chủng Omicron lây nhiễm mạnh, nhu cầu xét nghiệm tăng cao.
Trong đó, một phụ nữ đã nhầm lọ ngâm gạc ngoáy mũi với chai thuốc nhỏ mắt. Người này bị mẩn đỏ và kích ứng, tình trạng thuyên giảm sau khi rửa sạch mắt bằng nước trong 10 phút. Một cặp vợ chồng khác đọc sai hướng dẫn sử dụng, lấy tăm bông ngâm vào dung dịch trước rồi mới đưa vào mũi. Họ bị kích ứng nhẹ, tình trạng thuyên giảm sau khi vệ sinh bằng nước muối sinh lý.
TS Khuất Quang Sơn, Giảng viên trường Đại học Phòng cháy chữa cháy Hà Nội, cho biết trong dung dịch test nhanh Covid chứa nhiều hóa chất khác nhau, trong đó natri azua là chất đáng quan tâm nhất vì là một chất độc mạnh.
Natri azua (NaN3) còn gọi là sodium azide, natri azit, natriumazid... được sử dụng trong túi khí cứu nạn trên xe hơi và phao cứu nạn đường thủy. Trong bệnh viện và phòng thí nghiệm, NaN3 là một chất diệt khuẩn, chất bảo quản... Đây là chất rất độc, ảnh hưởng đến các cơ quan hô hấp nhiều như tim và não.
Tuy nhiên, lượng NaN3 trong một bộ kit test là rất nhỏ, nếu nhỏ nhầm vào mắt người lớn và rửa sạch ngay chỉ gây kích ứng nhẹ, mẩn đỏ. Trường hợp que ngoáy chứa dung dịch chấm vào mũi, chỉ cần rửa sạch và nhỏ dung dịch NaCl 0,9% cũng giải quyết được tình trạng kích ứng nhẹ.
Để tránh tình trạng kích ứng, nhiễm độc hoặc ngộ độc natri azua, các chuyên gia khuyến cáo gia đình cất bộ xét nghiệm ở vị trí cao, trong tủ có khóa, tránh xa tầm tay trẻ em. Đọc kỹ hướng dẫn sử dụng bộ kit.
Trường hợp không may tiếp xúc da với dung dịch này, nên rửa sạch ít nhất 15 phút dưới vòi nước. Nếu nhỏ vào mắt, rửa sạch mắt dưới vòi nước 15-20 phút sau đó dùng dung dịch nước muối sinh lý NaCl 0,9% nhỏ mắt. Trường hợp nhỏ nhầm mũi, bạn nên xì ra và rửa sạch mũi với dung dịch nước muối nhiều lần. Nếu nuốt phải, cần gọi đến 115, các trung tâm chống độc để được xử trí ban đầu.