<div style="text-align: justify;"><strong>Được truyền ngôi một cách may mắn</strong></div> <div style="text-align: justify;"> </div> <div style="text-align: justify;">Lý Cao Tông (1173 - 1210) vị vua thứ bảy của nhà Lý; tên thật là Lý Long Trát hay Lý Long Cán, là con trai thứ sáu của Lý Anh Tông, mẹ là Thục phi Đỗ Thụy Châu.</div> <div style="text-align: justify;">Lý Cao Tông là người được truyền ngôi một cách may mắn nhất trong các vị vua triều Lý. Chuyện kể rằng, một hôm Lý Anh Tông bế Long Trát, cậu bé 2 tuổi thấy vua đội mũ liền khóc đòi, vua chưa kịp tháo mũ đưa cho thì lại càng khóc thét lên, lúc cầm mũ rồi thì lại cười...</div> <div style="text-align: justify;">Thế là từ một hành động trẻ con nhưng Lý Anh Tông lại cho đó là điềm lạ xứng đáng ở ngôi cao, nên năm 1174, Lý Anh Tông truất ngôi Thái tử vốn thuộc về anh trai của Long Trát là Long Xưởng làm dân thường, do mắc nhiều khuyết điểm và phong Lý Long Trát làm Hoàng thái tử, ủy thác cho Tô Hiến Thành giúp đỡ.</div> <div style="text-align: justify;">Năm 1175, Lý Anh Tông băng hà, Thái tử Long Cán lúc đó chưa đầy 3 tuổi, bà Chiêu Linh Thái hậu vẫn muốn lập con cả của mình là Long Xưởng lên ngôi vua bèn đem vàng bạc đút lót cho vợ Tô Hiến Thành, nhưng Tô Hiến Thành nhất định không nghe mà cứ theo di chiếu lập Long Cán lên làm vua, Long Xưởng bị đuổi khỏi cung, Chiêu Linh Thái hậu bị giam lỏng. Lý Cao Tông vẫn được tôn phò ở ngôi báu.</div> <div style="text-align: justify;">Vì vua mới lên 7 tuổi nên trước lúc qua đời năm 1179, Tô Hiến Thành đã tiến cử Trần Trung Tá với Đỗ Thái hậu để giúp vua. Thái hậu dù khen hay nhưng không theo lời, lấy Đỗ An Di là em trai của bà làm phụ chính. Và có lẽ đó là mầm mống khiến suốt 35 năm trị vì, sự nghiệp và công trạng của Lý Cao Tông để lại cho hậu thế gần như chẳng có gì.</div> <div style="text-align: justify;"><strong>Không phải minh quân</strong></div> <div style="text-align: justify;">Khi còn nhỏ, Cao Tông là người ngoan lành, song khi lớn lên trực tiếp cầm quyền trị nước lại sinh ra ham mê săn bắn, chính sự pháp luật không rõ ràng, vơ vét của dân xây nhiều cung điện, bắt trăm họ xây dựng, phục dịch nên lòng dân không an, nạn trộm cướp nổi lên khắp nơi. Cao Tông tuy giữ được ngôi vua nhưng không trở thành minh quân của nhà Lý.</div> <div style="text-align: justify;">Tháng 3 năm 1189, Cao Tông đi du hành khắp nơi trong nước, đến đâu có thần linh lại cho xây dựng đền miếu. Năm 1190, ông dùng em vợ là Đàm Dĩ Mông, em trai An Toàn Nguyên phi vốn là người không có học làm thái phó, cho nên việc triều chính lại ngày càng suy sút.</div> <div style="text-align: justify;">Năm 1197, Cao Tông cho dựng cung Nghênh Thiềm, năm 1203 lại cho xây dựng hàng loạt cung điện khác. Khi đang xây dở gác Kinh Thiên, có chim khách đến làm tổ, Cao Đường Long cho là điềm báo sắp có vương tộc mới thay thế triều Lý, bèn khuyên can vua: Trước cốt sửa đức, sau hãy khởi công mới phải. Nhưng vua lại nghe lời hoạn quan Phạm Bỉnh Di, càng cho xây gấp, khiến trăm họ khốn khổ...</div> <div style="text-align: justify;">Đến năm 1208 đói kém làm cho người chết đói hàng loạt. Trong lúc ấy vua vẫn rong chơi vô độ, xây đền đài không ngớt, nghe ngoài thành có trộm cướp thì lờ đi như không hay biết... Do chính sự rối ren, lòng dân oán hận, nhiều cuộc khởi nghĩa của nông dân và ly khai của các hào trưởng địa phương nổ ra liên miên.</div> <div style="text-align: justify;">Năm 1209, vì nghe lời Phạm Du, Lý Cao Tông giết Phạm Bỉnh Di. Tướng của Bỉnh Di là Quách Bốc nghe tin đó, đem binh phá cửa Đại Thanh, Cao Tông chạy trốn. Quách Bốc liền tôn hoàng tử nhỏ là Thầm lên làm vua.</div> <div style="text-align: justify;">Cao Tông chạy về Tam Nông nương nhờ nhà Hà Vạn, một thủ lĩnh thiểu số có thế lực. Thái tử Sảm cùng mẹ là nguyên phi Đàm Thị và hai em gái chạy về Hải Ấp, Thái Bình dưới quyền cai quản của Trần Lý.</div> <div style="text-align: justify;">Trần Lý và Tô Trung Từ mang quân về kinh thành dẹp Quách Bốc và cuối năm 1209, Quách Bốc bị dẹp, đón vua Cao Tông về cung.</div> <div style="text-align: justify;">Ngày 28 Nhâm Ngọ, năm Canh Ngọ (tức 15/11/1210), Cao Tông mất ở cung Thánh Thọ, ủy thác cho Đỗ Kính Tu việc triều đình. Cao Tông thọ 38 tuổi.</div> <div style="text-align: justify;"> </div> <div style="text-align: right;"><em>(còn nữa)</em></div>
