Loạt “đất vàng” vào tay tư nhân, thanh tra kiến nghị điều tra làm rõ

Sử dụng sai mục đích gây lãng phí

Cụ thể, đến 31/12/2017, Tập đoàn Công nghiệp cao su Việt Nam và Tổng Công ty Lâm nghiệp Việt Nam có 842 cơ sở nhà, đất thuộc sở hữu nhà nước thuộc đối tượng phải xử lý, sắp xếp lại (hơn 1.200ha đất và gần 1.200m2 nhà). Trong đó, Tập đoàn Công nghiệp cao su Việt Nam có 759 cơ sở nhà, đất nhưng mới sắp xếp xử lý được 43 cơ sở, chiếm 5,7% cơ sở nhà, đất phải sắp xếp lại theo ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng.

Cơ sở nhà đất số 177 Hai Bà Trưng (quận 3, TPHCM) và số 56 Nguyễn Du, quận Hai Bà Trưng (Hà Nội) được Tập đoàn Công nghiệp cao su Việt Nam cho một số đơn vị thuê một phần diện tích làm văn phòng làm việc là chưa phù hợp quy định của Luật Đất đai năm 2013.

Tập đoàn đã cho thuê một phần diện tích văn phòng khác tại quận Hai Bà Trưng (Hà Nội) và quận Bình Thạnh (TPHCM) là chưa đúng quy định của Luật Đất đai; cho mượn đất làm nhà rồi bị dân lấn chiếm đến nay chưa thu hồi được.

Đặc biệt, Công ty Tài chính cao su đã mua tài sản là nhà, đất không đúng quy định pháp luật như không đấu thầu, ký hợp đồng mua tài sản khi chưa lập dự án đầu tư. Đáng nói, giá mua tài sản là đất tại số 410 Trường Chinh (phường 13, quận Tân Bình), số 179A Nơ Trang Long (phường 12, quận Bình Thạnh) và số 44 đường số 8 (phường 11, quận 6) năm 2004 và 2005 cao hơn giá đất ban hành năm 2018.

Thanh tra Chính phủ (TTCP) kết luận nhiều sai phạm trong quản lý và sử dụng đất đai tại Tập đoàn Công nghiệp cao su Việt Nam, Tổng Công ty Lâm nghiệp và Tổng Công ty Chè Việt Nam.

Tại Tổng Công ty Lâm nghiệp Việt Nam, theo TTCP, còn 76 cơ sở nhà, đất trong trong quá trình kê khai, báo cáo, lập phương án sắp xếp lại, xử lý theo Nghị định 167 của Chính phủ.  Kết quả kiểm tra tại thửa đất số 67 Ngô Thì Nhậm (quận Hai Bà Trưng, Hà Nội) cho thấy, theo biên bản làm việc giữa Tổng Công ty Lâm nghiệp Việt Nam và Công ty CP Thương mại lâm sản Hà Nội, 12 gian nhà tầng 1 có diện tích hơn 343m2 thuộc quyền quản lý và sử dụng của Tổng Công ty Lâm nghiệp Việt Nam.

Liên quan đến khu đất này, Bộ Tài chính và Bộ NN&PTNT cũng có các văn bản xác nhận khu đất nằm trong danh mục tài sản cố định đã được tính vào giá trị doanh nghiệp để cổ phần hóa của tổng công ty. 

Tuy nhiên, năm 2007, Sở TN&MT Hà Nội đã thực hiện thủ tục đổi tên trên giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất diện tích trên cho Công ty CP Thương mại lâm sản Hà Nội. TTCP xác định việc này là vi phạm nhiều quy định pháp luật.

"Đất vàng" về tay tư nhân sau hợp tác kinh doanh

Đối với Tổng Công ty Chè Việt Nam, TTCP đã thanh tra một số nội dung về đất góp vốn liên doanh, liên kết tại doanh nghiệp. Theo đó, hồ sơ tài liệu được cung cấp cho thấy, liên quan đến 12 khu đất với tổng diện tích hơn 68.587m2, trước khi cổ phần hoá, HĐQT, Ban Giám đốc Tổng Công ty Chè Việt Nam đã đưa đi góp vốn liên doanh, liên kết bằng giá trị quyền sử dụng các khu đất, thoái vốn, chuyển nhượng giá trị đầu tư.

Trong đó, tại lô đất số 25D Cát Linh, quận Đống Đa (Hà Nội), Tổng Công Chè Việt Nam ký hợp đồng với Sở TN&MT Hà Nội thuê 60,9m2 đất có thu tiền thuê đất hằng năm. 

Tuy nhiên, cơ sở nhà đất này được Tổng Công ty Chè Việt Nam góp vốn liên doanh liên kết với Công ty TNHH sản xuất thương mại Nhật Minh (hợp đồng số 237 ngày 23/7/2009) để xây dựng Khu nhà Trung tâm thương mại và dịch vụ. Giá trị nhà và giá trị lợi thế từ quyền sử dụng đất thuê 60,9m2 được Tổng Công ty Chè Việt Nam và bên liên doanh xác định là 3,5 tỷ đồng.

Theo TTCP, việc Tổng Công ty Chè Việt Nam sử dụng một số cơ sở nhà, đất góp vốn liên doanh, liên kết, thoái vốn, bán tài sản tại các doanh nghiệp Nhà nước không được chủ sở hữu chấp thuận, không thông qua đấu giá là chưa thực hiện đúng quy định của pháp luật.

Tiếp đến là khu đất "vàng" ở số 225 Nam Kỳ Khởi Nghĩa (quận 5, TPHCM) có diện tích 446,8m2. Được biết, Sở TN&MT đã ký các hợp đồng, phụ lục hợp đồng cho chi nhánh Tổng Công ty Chè Việt Nam - Công ty TNHH MTV tại TPHCM thuê đất tại địa chỉ trên. 

Tuy nhiên, đơn vị này lại tiếp tục ký hợp đồng hợp tác cho thuê làm văn phòng lâu dài với Công ty TNHH Xây dựng - Thương mại - Dịch vụ GB, thời hạn cho thuê là 35 năm. Đến năm 2013, HĐQT Tổng Công ty Chè Việt Nam có nghị quyết thực hiện việc thoái vốn là tài sản tại lô đất nêu trên, không thông qua đấu giá. Hiện Công ty GB đang quản lý sử dụng lô đất 225 Nam Kỳ Khởi Nghĩa và đã được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.

Ngoài ra, các khu đất 1.500m2 phố Trần Khát Chân (Hai Bà Trưng, Hà Nội) và khu đất diện tích hơn 1.800m2 tại 126 Lạch Tray (Hải Phòng) cũng là đất công sản được giao cho chi nhánh của Tổng Công ty Chè Việt Nam xây dựng hoặc cho thuê nhưng đến nay đều rơi vào tay tư nhân...

Từ kết luận thanh tra, TTCP kiến nghị giao Bộ Công an chỉ đạo Cơ quan điều tra xác minh để xử lý theo quy định pháp luật đối với vi phạm trong quản lý, sử dụng nhà, đất: Số 67 Ngô Thì Nhậm (quận Hai Bà Trưng, Hà Nội); Số 25D Cát Linh, quận Đống Đa (Hà Nội); Khu đất 1.500m2 tại phố Trần Khát Chân (Hà Nội); kho Cổ Loa, huyện Đông Anh (Hà Nội); số 126 phố Lạch Tray (TP Hải Phòng); số 341 Vạn Mỹ (TP Hải Phòng); khu đất 13.147m2 tại huyện Lương Sơn (Hoà Bình); khu đất 11.022m2 tại huyện Mộc Châu (Sơn La)… Tổng số gồm 12 cơ sở, nhà đất.

Đồng thời, TTCP đã kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành chấn chỉnh, khắc phục và xử lý những tồn tại, vi phạm trong quản lý sử dụng đất đai có nguồn gốc từ nông, lâm trường quốc doanh tại Tập đoàn Công nghiệp cao su Việt Nam, Tổng Công ty Lâm nghiệp Việt Nam và Tổng Công ty Chè Việt Nam.