Loài thỏ quý hiếm nhất thế giới, chỉ xuất hiện ở dãy Trường Sơn
Tuệ Minh (T/H)/TT&CS
Giới khoa học cho biết, đây là loài động vật hiếm có và ít được biết đến nhất trên thế giới.
Loài động vật đó chính là Thỏ vằn Trường Sơn (danh pháp khoa học: Nesolagus timminsi). Giới sinh vật học thế giới đánh giá, thỏ vằn Trường Sơn là một trong những loài thú cổ hiếm có nhất và ít được biết đến nhất trên thế giới. Ảnh: WildAid Việt Nam
Sách Đỏ IUCN (Liên minh Bảo tồn Thiên nhiên Quốc tế) cho thấy, loài thỏ vằn Trường Sơn là loài động vật cực kỳ quý hiếm trên thế giới, chỉ có tại dãy Trường Sơn. Chúng phân bố dọc theo biên giới Việt - Lào ở phía bắc và trung của dãy Trường Sơn, từ Vườn Quốc Gia Pù Mát (thuộc tỉnh Nghệ An) đến Vườn quốc gia Phong Nha-Kẻ Bàng (Quảng Bình). Ảnh: IUCN
Năm 2019, Sách Đỏ IUCN đưa thỏ vằn Trường Sơn vào phân hạng EN (Nguy Cấp), đối mặt Nguy cơ tuyệt chủng cao trong tự nhiên. Năm 2024 này, IUCN đã đánh giá lại mức độ quý hiếm của loài động vật chỉ có Việt Nam sở hữu này. Ảnh: Wild Aid
Để có được lượng thông tin hiếm hoi về loài này, người ta đã phải đặt bẫy ảnh ở khắp các khu bảo tồn và vườn quốc gia ở dãy Trường Sơn và hàng nghìn đêm theo dõi. Vì tập tính chuyên hoạt động về đêm và nghỉ ngơi vào ban ngày trong các hang do các loài động vật khác đào nên có rất ít nghiên cứu khoa học và hiểu biết của con người về chúng. Ảnh Wild Aid
Một đặc điểm khác biệt của loài thỏ này với loài khác là chúng có lông màu xám với 7 sọc màu đen hoặc nâu sẫm trên đầu, thân tựa hổ vằn. Chiều dài cơ thể trưởng thành dao động từ 35 đến 40 cm, nặng khoảng 5 kg. So với các thành viên của chi Lepus, thỏ vằn Trường Sơn có tai, đuôi và chân tương đối ngắn. Ảnh: Wild Aid
Có 3 nguyên nhân được cho là khiến thỏ vằn Trường Sơn nằm trong Sách Đỏ ICUN, đó là do mất môi trường sống (do con người làm nông nghiệp), khai thác gỗ và bị săn bắt (đến từ nạn bẫy tràn lan diễn ra trên khắp các khu rừng Trường Sơn). Ảnh Wild Aid
Dưới nỗ lực khám phá thỏ vằn Trường Sơn, các nhà khoa học thuộc Viện nghiên cứu Vườn thú và Động vật hoang dã Leibniz (IZW) của Đức, Viện sinh thái học Miền Nam (SIE) của Việt Nam đã phát hiện tín hiệu đáng mừng từ loài động vật hiếm có này vào năm 2021. Ảnh: Wild Aid
Theo đó, việc sử dụng bẫy ảnh đã phát hiện thỏ vằn Trường Sơn xuất hiện tại Vườn quốc gia Bidoup Núi Bà (phía nam dãy Trường Sơn). Đây là phần mở rộng to lớn so với phạm vi đã biết trước đây của loài thỏ vằn vốn chỉ bao phủ từ khu vực phía Bắc tới trung tâm dãy Trường Sơn. Ảnh: Wild Aid
Việc các bẫy ảnh được đặt ở độ cao khoảng 1.500 – 1.900 mét cũng nói lên độ cao kỷ lục mà loài này có thể sinh sống. Tất cả những điều này cho thấy, chúng ta còn biết rất ít về loài động vật quý hiếm này. Ảnh: Wild Aid
Năm 2024, điều đáng mừng đã đến khi IUCN đánh giá lại số lượng loài thỏ vằn Trường Sơn và đưa ra thông báo mới nhất khi phân hạng thỏ vằn Trường Sơn là LD (Cạn kiệt phần lớn). Ảnh: Wild Aid
Điều này có nghĩa là loài này có Điểm phục hồi loài là 33%. Dù không còn mức EN (Nguy Cấp) nhưng IUCN vẫn lên tiếng bảo vệ khẩn cấp vì nếu không tiếp tục bảo tồn, thỏ vằn dự kiến sẽ bị tuyệt chủng trong vòng 10 năm do săn bắn và khai hoang liên tục. Ảnh: Wild Aid
Mời độc giả xem thêm video "Phát hiện lời thỏ vằn Trường Sơn năm 2023"
