Làm thế nào quan sát được mưa sao băng?

Hỏi: Làm thế nào để quan sát được trận mưa sao băng Thiên Cầm sắp tới?

Phạm Khánh Vân (Hà Nội)

Ông Đặng Vũ Tuấn Sơn, Hội Thiên văn học trẻ Việt Nam: Mưa sao băng Lyrids (Thiên cầm) sẽ có cực điểm rơi vào rạng sáng 22 và 23 tháng 4 này (rạng sáng thứ 4 và thứ 5 tuần này). Tại bất cứ nơi nào có điều kiện thời tiết tốt và ít ô nhiễm ánh sáng, người quan sát có thể thấy được từ 15 tới 20 sao băng mỗi giờ. Lyrid là trận mưa sao băng nhỏ diễn ra trong khoảng từ 16/4 hàng năm với cực điểm rơi vào đêm 22, 23 cùng tháng.

Mưa sao bằng Lyrids có nguồn gốc từ các mảnh vụ của sao chổi Thatcher, một sao chổi có chu kỳ khoảng 415 năm trên quỹ đạo quanh Mặt Trời. Tháng 4 hàng năm khi Trái Đất đi qua vùng quỹ đạo bị cắt ngang bởi dòng thiên thạch này, các thiên thạch lao vào khí quyển Trái Đất và bốc cháy thành những vệt sáng dài trên bầu trời mà chúng ta gọi là sao băng. Lyrids là một trận mưa sao băng nhỏ, ngay cả với điều kiện thời tiết tốt ở các vùng có điều kiện khí quyển ít ô nhiễm thì người quan sát cũng chỉ có thể thấy không quá 20 sao băng mỗi giờ, các sao băng đa số không quá sáng và rõ nét. Vì lý do này, hiện tượng trên sẽ khó quan sát được tại những nơi có mức độ ô nhiễm không khí cao như các thành phố lớn, gần các khu dân cư, khu công nghiệp, công trường xây dựng.

Thời điểm lý tưởng nhất để quan sát hiện tượng này là rạng sáng 22 và 23 tháng, sau nửa đêm và trước khi Mặt Trời mọc. Hãy đứng 5 phút ngoài bóng tối, khi đó sẽ dễ dàng thấy các ngôi sao trên bầu trời. Nếu bạn có thể đếm được trên 50 ngôi sao và có thể thấy chòm sao Lyra hoặc tối thiểu là sao Vega thì bạn sẽ có thể dễ dàng quan sát các sao băng. Ngược lại nếu không thể thấy những ngôi sao bình thường thì có nghĩa là mây và khí quyển ô nhiễm đã cản trở tầm nhìn của bạn và bạn sẽ không thấy được sao băng.