Kiểm soát khí thải, hàng triệu xe máy cần bị loại bỏ

Loại “xe mù, xe điếc” khỏi đường phố

Ngày 18/3, Sở GTVT cùng Hiệp hội các nhà sản xuất xe máy Việt Nam (VAMM) và Viện Khoa học - Công nghệ GTVT đã ký biên bản thỏa thuận hợp tác thực hiện chương trình "Nghiên cứu thí điểm kiểm tra khí thải xe mô tô, xe gắn máy đang lưu hành, hướng tới thí điểm kiểm soát khí thải xe mô tô, xe gắn máy đang lưu hành trên địa bàn thành phố, góp phần cải thiện chất lượng môi trường không khí". Thời gian thực hiện bắt đầu từ tháng 4  đến tháng 12. Đối tượng kiểm tra là xe máy sử dụng từ 5 năm trở lên (không phụ thuộc vào hãng sản xuất).

GS.TS Lê Huy Bá, Viện Khoa học công nghệ và Quản lý môi trường cho rằng, đáng lẽ việc kiểm soát khí thải xe máy cần phải được làm sớn hơn nữa. Ở TPHCM hiện nay, tiếng ồn, ùn tắc, ô nhiễm do xe máy gây ra rất lớn. Có một đặc điểm là số lượng xe máy cũ ở TPHCM nhiều hơn Hà Nội do tâm lý chung, người ta dùng xe đến khi nào xe hỏng thì mới bỏ. Trong khi ở Hà Nội thì người dân có tâm lý thích xe đẹp, xe mẫu mới, nên sẵn sàng đầu tư xe mới khi có điều kiện. Đó là lý do khiến tình trạng khí thải từ những chiếc “xe mù, xe điếc” trở nên trầm trọng, gây ra áp lực lớn với giao thông.

Theo GS.TS Lê Huy Bá, việc kiểm tra, kiểm soát khí thải và tịch thu xe cũ cần phải được làm nghiêm, đồng thời tuyên truyền để người dân hiểu. Để chính sách có tính khả thi thì song song với kiểm tra, tịch thu xe, Hiệp hội Sản xuất Xe máy cần có chính sách hỗ trợ người dân khi đổi xe cũ sang xe mới, ví dụ như cho vay với lãi suất ưu đãi, hoặc không lãi suất, giảm trừ gia cảnh cho những người có điều kiện kinh tế thấp, hoặc hỗ trợ đổi xe cũ lấy xe mới theo hình thức trả góp… làm sao không ảnh hưởng đến sinh kế của người dân mà vẫn đạt mục đích bảo vệ môi trường, loại những chiếc xe mù, xe điếc ra khỏi đời sống.

Sẽ có hàng triệu xe phải vứt bỏ

Theo GS.TS Lê Huy Bá, hiện nay chưa có quy định về áp dụng tiêu chuẩn khí thải và kiểm soát khí thải đối với xe mô tô, xe gắn máy tham gia giao thông, vẫn đang chờ Bộ GTVT chỉnh sửa, bổ sung luật Giao thông đường bộ. Vì vậy, TPHCM cũng như các địa phương khác vẫn chưa thể tiến hành kiểm định và ra chế tài đối với xe máy cũ. Kế hoạch trên được coi là bước chuẩn bị sẵn sàng và mang tính tuyên truyền, từng bước để người dân hiểu, đồng thuận với việc cần thiết phải kiểm soát khí thải xe máy. Nếu thực hiện kiểm soát khí thải xe máy nghiêm ngặt, đầy đủ thì sẽ có khoảng 20% xe máy cũ phải vứt bỏ. Hiện TPHCM đang có khoảng trên 9 triệu xe máy, số xe cũ phải vứt bỏ, chắc chắn sẽ lên đến hàng triệu.

“Xe cũ ngoài nguy cơ về khí thải, tiếng ồn, còn gây  nguy hiểm cho người sử dụng. Thói quen đi xe đến khi nào không đi được nữa mới bỏ cần phải thay đổi ngay lúc nào. Không thể vì thương người lao động nghèo, vì hoàn cảnh khó khăn, mà chấp nhận để những chiếc xe mù, điếc… tràn lan trên đường phố”, GS.TS Lê Huy Bá cho hay.

Mới đây, theo kết quả nghiên cứu của Viện Môi trường và tài nguyên (Đại học Quốc gia TPHCM), khí thải từ xe máy đang là nguồn gây ô nhiễm không khí lớn nhất cho TPHCM. Cụ thể, xe máy “đóng góp” 90% lượng CO, 65,4% NMVOC (các hợp chất hữu cơ dễ bay hơi không chứa metan), 37,7% bụi và 29% NOx (khí thải hình thành từ quá trình đốt khí nitơ).

Bảo Khánh

Box

“Có những chiếc xe với ống pô nhả khói đen xì, không đèn, không còi, chạy ngược xuôi chở rau quả, đem theo gánh hàng bán buôn khắp phố phường. Tuổi thọ của những chiếc xe đó chắc phải vài chục năm, và chẳng bảo giờ được kiểm tra xem khí thải của chúng có an toàn cho môi trường hay không”, GS.TSKH Lê Huy Bá cho hay.