Khó giải bài toán ô nhiễm ở “làng tạo nhựa”

Ba lần tìm lời giải đều thất bại

Như đã phản ánh, hàng chục năm qua người dân xã Tiên Dược phải sống chung với ô nhiễm môi trường do hoạt động của các cơ sở sản xuất tái chế hạt nhựa, giặt bao tải, sản xuất gioăng kính... gây ra.

Chính quyền địa phương xác định việc cân đối hài hòa giữa lợi ích kinh tế và bảo đảm môi trường sống vẫn là bài toán cần lời giải cấp bách. Chính vì thế, trong thời gian dài UBND xã Tiên Dược phối hợp với các ban ngành đoàn thể đến từng hộ vận động dừng sản xuất, chuyển đổi nghề nghiệp.

Nhiều hộ đã tự nguyện bỏ nghề, dỡ bỏ cơ sở. Tuy nhiên, những hộ còn lại vì lợi ích kinh tế đã đầu tư thêm máy móc, mở rộng cơ sở, tuyển thêm công nhân, tăng  sản xuất…

Mỗi ngày, xã Tiên Dược "cập bến" hàng chục xe tải chở bao tải, phế phẩm để tạo nhựa.

Như vậy, giải bài toán môi trường bằng cách “vận động bỏ nghề” của UBND xã Tiên Dược không những thất bại mà còn khiến môi trường ô nhiễm nghiêm trọng hơn.

Cách giải thứ hai mà UBND xã Tiên Dược áp dụng đó là cưỡng chế các cơ sở sản xuất trái phép trên đất nông nghiệp. Trong 2 năm, 2016 - 2017, chính quyền đã quyết liệt ra quân xử lý vi phạm đối với các cơ sở sản xuất hạt nhựa, làm gioăng kính và giặt bao tải.

Tuy nhiên, ngay sau đó, các cơ sở này đáp lại bằng động thái chuyển máy móc thiết bị vào hẳn khu dân cư – mở xưởng trên đất thổ cư để hoạt động. Thành ra ô nhiễm trực tiếp ngay tại khu dân cư.

Cách giải thứ ba và được xem là cách cuối cùng là UBND xã Tiên Dược phải có 1 khu cụm công nghiệp sản xuất tập trung để quản lý nguồn thải tránh ô nhiễm môi trường. Tuy nhiên, theo đại diện xã Tiên Dược thì xã từng xin thành lập một khu sản xuất riêng, nhưng do địa phương là lõi vệ tinh của Hà Nội nên không được phép.

Trong khi chính quyền loay hoay tìm lời giải môi trường, thì các cơ sở tạo nhựa vẫn ngang nhiên xả thải.

Bài toán ngày càng bế tắc

Trước tình trạng ô nhiễm môi trường diễn ra nghiêm trọng, người dân xã Tiên Dược ngoài việc gửi đơn đến các cấp chính quyền, thì một cách nữa để họ giải quyết đó là thuyết phục các gia đình chuyển xưởng sản xuất đến một khu cụm công nghiệp gần đó.

Mặc dù biết rõ các cơ sở làm nghề tạo nhựa, giặt tải... trên địa bàn gây ô nhiễm nhưng UBND xã Tiên Dược lại không có thẩm quyền xử lý.

“Nhưng các hộ không nghe. Họ cho là sản xuất tại khu dân cư, trên chính mảnh đất của họ là đúng pháp luật, chẳng tội gì phải mất mấy chục triệu một tháng để thuê xưởng ở cụm công nghiệp”, ông Dương Văn Nhất, trưởng xóm Trại, thôn Tiên Dược cho biết.

Đến nay toàn xã Tiên Dược vẫn còn khoảng 30 hộ hoạt động sản xuất tạo nhựa, giặt tải và gioăng kính. Tình trạng ô nhiễm môi trường ngày càng trầm trọng nhưng lại không có cách khắc phục triệt để.

Phó chủ tịch UBND xã Tiên Dược, ông Trịnh Văn Phúc cho biết, xã đã ban hành 6 quyết định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trường đối với các hộ theo thẩm quyền, với hành vi không có kế hoạch bảo vệ môi trường được xác nhận theo quy định; yêu cầu các hộ làm nghề phải có biện pháp giảm thiểu tiếng ồn, độ rung và xử lý khí thải đạt quy chuẩn kỹ thuật về chất thải trước khi thải ra môi trường.

Tuy nhiên, chính quyền địa phương chưa có chế tài xử lý dứt điểm như: di dời, cấm hoạt động đối với các cơ sở sản xuất trong khu dân cư có phát sinh chất thải ảnh hưởng đến môi trường và đời sống sinh hoạt của người dân. Vậy là bài toán môi trường tại xã Tiên Dược không những không có lời giải mà ngày càng đi vào bế tắc.

“Chúng tôi thừa nhận là môi trường địa phương hiện nay quá ô nhiễm. Vừa qua, khi được người dân phản ánh về cơ sở của ông Lê Văn Hưng ở xóm Trại, chúng tôi có vào kiểm tra và sắp tới sẽ cưỡng chế xưởng trên đất nông nghiệp gần đất thổ cư của họ”, ông Trịnh Xuân Phúc, Phó chủ tịch xã Tiên Dược.