Khám phá loạt công nghệ "đỉnh cao" chống nóng thời xưa

Thu Hà (TH)

13:59 - 17/05/2023

Người Ai Cập dùng sậy treo trên cửa sổ sau đó phun nước lên để làm mát, người La Mã xây dựng hệ thống ống nước bao quanh tường nhà… Đấy là những phát kiến chống nóng vĩ đại dù sơ khai, thô sơ.

Người Ai Cập là một trong những dân tộc đầu tiên phát minh ra mô hình làm mát, chống nóng sơ khai.

Họ treo lau sậy bên bệ cửa sổ sau đó phun nước lên. Gió thổi từ ngoài vào sẽ làm phát tán sương và giúp giảm nhiệt, tránh được cái khô nóng của sa mạc.

Người La Mã cổ đại xây dựng hệ thống ống nước bao quanh tường nhà để chống nóng, làm mát. Nước lưu thông sẽ làm mát ngôi nhà trong những ngày khô nóng.

Ngoài ra, người La Mã cổ đại khai thác địa nhiệt để làm ấm vào mùa đông và mát vào mùa hè. Họ dùng nước nóng để tắm rửa và sưởi ấm nhà cửa. Họ cũng tận dụng sự chênh lệch địa nhiệt để tạo ra đá lạnh bằng cách đào hố, đổ nước, đậy miệng hố vào ban ngày và chờ nước đóng băng khi đêm xuống.

Người Ba Tư thời trung cổ nổi tiếng với phát kiến chống nóng, làm mát không khí bằng các tháp gió. Thiết kế 2.000 năm tuổi này có vẻ khá đơn giản nhưng không kém phần hiệu quả so với những sản phẩm công nghệ cao thời hiện đại.

Kết hợp giữa chênh lệch áp suất không khí và dòng nước, những tháp gió giúp điều hòa không khí trong môi trường sa mạc khắc nghiệt với ngày nóng và đêm lạnh.

Ở Trung Quốc, nhà “Hạ thất” bắt đầu từ thời Tiên Tần, giống như hầm của người hiện đại ngày nay. Mục đích của việc đào hầm sinh sống là để tránh ánh nắng trực tiếp chiếu rọi vào.

Vào thế kỷ thứ II ở Trung Quốc, nhà phát minh Đinh Hoãn chế tạo ra chiếc quạt để làm mát không khí. Hệ thống có đường kính 3 m và được quay bằng tay để tạo ra luồng gió. Thời Đường Huyền Tông (712-762), nhà vua đã cho xây một tháp làm mát lắp trong cung điện, bao gồm những chiếc quạt gió chạy bằng sức nước.

Sau này, nhà phát minh người Hà Lan Cornelis Drebble (1572-1633) đã nghĩ ra cách làm mát không khí bằng việc cho thêm muối vào nước khi chúng bốc hơi. Hệ thống “biến mùa hè thành mùa đông” của ông đã giới thiệu cho nhà vua nước Anh lúc bấy giờ là James I nhưng không được chú ý.

Năm 1902, mô hình máy điều hòa không khí đầu tiên được vận hành bằng điện phát minh bởi Willis Carrier (1876-1950) đưa vào sử dụng tại New York (Mỹ) cho một nhà máy in. Hệ thống này có thể kiểm soát nhiệt độ và độ ẩm của không khí, qua đó tạo môi trường thích hợp nhằm nâng cao năng suất cho công nhân.

Theo thời gian, những chiếc máy điều hòa được cải tiến và sử dụng rộng rãi. Cho đến nay, điều hòa được xem là phát minh mang tính cách mạng, giúp cho cuộc sống của con người trở nên dễ dàng hơn.