Hiện đại, tiện ích như máy bay
Thông tin với Báo Giao thông, ông Nguyễn Hồng Linh, Phó TGĐ Công ty CP Vận tải đường sắt Hà Nội cho biết, đang thuê tư vấn lập báo cáo nghiên cứu khả thi đề án xã hội hóa đầu tư toa xe theo hướng thuê toa xe do nhà đầu tư nước ngoài đầu tư, đóng mới, trong đó chi tiết phương án thuê, thời gian, giá thuê, lãi, chuyển giao… sẽ được đề cập cụ thể trong đề án.
Đây là phương án được Tổng công ty Đường sắt VN đưa ra năm 2019 nhằm giảm áp lực gánh nặng tài chính đối với doanh nghiệp vận tải khi phải đầu tư thay thế toa xe hết niên hạn, đồng thời có được phương tiện hiện đại thu hút khách đi tàu.
Được biết, Công ty CP Vận tải đường sắt Hà Nội đã ký thỏa thuận hợp tác với Tập đoàn Jinxin (Trung Quốc).
Nhà máy Xe lửa Gia Lâm thực hiện đóng vỏ và lắp ráp toa xe khách Jinxin
Cụ thể, tập đoàn này sẽ đầu tư đóng mới một đoàn tàu khách và cho công ty thuê lại để khai thác trong thời gian nhất định trước khi chuyển giao lại toàn bộ.
Ông Đỗ Trọng Lừng, Giám đốc Công ty CP Xe lửa Gia Lâm cho biết, hiện đơn vị và Công ty CP Xe lửa Dĩ An đang được Jinxin thuê đóng vỏ thép thùng xe và lắp ráp 13 toa xe.
Trong đó, Xe lửa Gia Lâm thực hiện 8 toa xe gồm 4 toa xe giường nằm và 4 toa xe ghế ngồi, hiện đạt khoảng 80% khối lượng công việc, đang chờ bộ phận chạy được đăng kiểm sẽ lắp tổng thành.
Xe lửa Dĩ An thực hiện 5 toa xe, hiện đạt 97%, chỉ còn chờ chuyên gia của Jinxin sang đấu nối điện để kiểm tra tổng thành, nghiệm thu và thực hiện các thủ tục đăng kiểm.
Theo ông Lừng, toàn bộ thành vách toa xe, nội thất, thiết bị bên trong xe, hệ thống điện và bộ phận chạy nhập từ Trung Quốc sang. Nội thất cũng được sản xuất toàn bộ bằng module, các đơn vị cơ khí đường sắt Việt Nam chỉ thực hiện lắp ráp.
“Hàm lượng thiết bị, công nghệ tiên tiến, từ giá chuyển, hệ thống cách âm, cách nhiệt, hệ thống module, hệ thống điện… cho đến từng ốc vít đều phải tiêu chuẩn, không sử dụng mua tự do trên thị trường. Các vật liệu nội thất như thành vách, giường… đều bằng composite, chống cháy”, ông Lừng cho hay.
Thông tin chi tiết, ông Phạm Văn Trường, chuyên gia tư vấn của Tập đoàn Jinxin cho hay, đoàn tàu này gồm 13 toa xe: 6 toa xe giường nằm loại 28 giường, 5 toa xe ghế ngồi loại 56 ghế, 1 toa xe hàng cơm và 1 toa xe công vụ phát điện.
Các toa xe được thiết kế theo yêu cầu của đường sắt Việt Nam, nhưng đảm bảo hiện đại, nhiều tiện ích cho hành khách.
Cụ thể, toa giường nằm có 7 buồng ngủ, mỗi buồng 4 giường nhưng giường, đệm, rèm cửa đều có tiêu chuẩn riêng về kĩ thuật, vật liệu.
Điều hòa cũng tự điều chỉnh nhiệt độ theo nhu cầu từng buồng ngủ, không giống như toa xe giường nằm của đường sắt Việt Nam, là nhiệt độ chung cho toàn toa xe, còn tại buồng ngủ chỉ có nút điều chỉnh cửa xả gió.
Mỗi giường nằm có một tivi ở vị trí đầu giường để hành khách tùy ý xem theo sở thích. Còn trên toa ghế ngồi lắp đặt 2 tivi hướng về 2 phía.
Trên đoàn tàu có thiết bị phát wifi để hành khách kết nối, sử dụng cho các thiết bị điện tử cá nhân, thuận tiện để giải trí, làm việc trên tàu. Khách tại các buồng ngủ không chỉ có thể xem, nghe các file video, âm nhạc có sẵn qua các “kho dữ liệu phim”, “kho dữ liệu nhạc” cài sẵn mà còn có thể xem truyền hình trực tuyến, “lướt web”.
Tại khu vực rửa mặt, sử dụng thiết bị cảm ứng như vòi nước… Thiết bị vệ sinh hoạt động như thiết bị lắp trên máy bay, tức là theo nguyên lý hút chân không, tiết kiệm nước, chưa đến 0,47 lít/lần xả nhưng vẫn đảm bảo sạch sẽ, không mùi.
Cửa thông giữa các toa xe và cửa lên xuống toa xe đều là tự động. Riêng cửa lên xuống thiết kế trượt ngang theo thành ngoài toa xe, không đẩy vào trong như toa xe khách Việt Nam nên đỡ tốn diện tích, hành khách lên xuống cũng thuận tiện hơn.
Có thiết bị cảm biến báo động mất an toàn
Toa xe khách Jinxin do Nhà máy Xe lửa Gia Lâm đóng vỏ và lắp ráp
Ông Trường cho biết, các thiết bị, vật liệu để đóng toa xe đều phải đáp ứng được các tiêu chuẩn về chất lượng, kĩ thuật rất ngặt nghèo nhằm đảm bảo an toàn. Ngay cả rèm cửa cũng phải là chất liệu chống cháy.
Về bộ phận chạy cũng có các thiết bị tiên tiến, cảnh báo, xử lý an toàn. Như các toa xe đều lắp thiết bị cảm biến để báo thông số cho nhân viên trên tàu biết nhiệt độ ổ trục vòng bi của các toa xe an toàn hay không; Thiết bị xử lý khi hãm quá mức, để không mòn vẹt bánh xe…
Ngoài ra, nhiều bộ phận, chi tiết khác đều yêu cầu cao về vật liệu như hệ thống đường ống gió đều bằng inox không gỉ.
Thông tin thêm, ông Đỗ Trọng Lừng, Giám đốc Công ty CP Xe lửa Gia Lâm cho hay, theo quy định, tất cả các cụm chi tiết, kể cả đầu đấm, đều phải được đăng kiểm trước khi lắp thành bộ phận chạy.
Để có thể thực hiện nhanh dự án hợp tác, phía Jinxin tiến hành song song, vừa thiết kế vừa đóng, điều chỉnh nên về mặt thủ tục, hồ sơ chưa hoàn thiện để báo cáo Tổng công ty Đường sắt VN và các cơ quan có thẩm quyền của Việt Nam thẩm định, phê duyệt.
Do đó, các bộ phận chạy toa xe như giá chuyển chưa có cơ sở pháp lý để cơ quan đăng kiểm thực hiện đăng kiểm, sau đó các nhà máy mới thực hiện lắp ráp.
“Về mặt pháp lý, chúng tôi chỉ là đơn vị đóng và lắp ráp thuê cho Jinxin, tuy nhiên trong quá trình thực hiện chúng tôi đều phối hợp với Jinxin, tư vấn để các toa xe sau khi hoàn thành đưa ra vận dụng, đáp ứng được các yêu cầu tiêu chuẩn, quy chuẩn Việt Nam cũng như yêu cầu khai thác, vận dụng trên đường sắt Việt Nam. Hiện nay, do dịch Covid-19 bùng phát, các chuyên gia, giám sát của Jinxin chưa sang kiểm tra, nghiệm thu, thực hiện các bước tiếp theo được. Tuy nhiên, chúng tôi sẽ phối hợp chặt chẽ, làm việc với đăng kiểm Việt Nam để thực hiện các thủ tục theo quy định”, ông Lừng nói.
Lãnh đạo Ban Đầu máy - Toa xe, Tổng công ty Đường sắt VN cho biết, hiện Tổng công ty chưa nhận được hồ sơ chính thức của Jinxin. Tuy nhiên, để có thể đưa ra khai thác trên đường sắt VN, trong quá trình đóng, lắp ráp, phải thực hiện đăng kiểm từng bộ phận, rồi đến đăng kiểm tổng thành và thực hiện chạy thử kĩ thuật, đạt yêu cầu quy định mới được cấp đăng kiểm.
Chạy thử nghiệm 100.000km trước khi cấp giấy phép đăng kiểm
Theo TCT Đường sắt VN, đây là toa xe thiết kế mới hoàn toàn từ bộ phận chạy đến thùng xe nên theo quy định của Việt Nam phải chạy thử nghiệm 100.000km trước khi cấp giấy phép đăng kiểm.
Ngoài việc thử độ an toàn bộ phận chạy, phải thử độ dao động, rung lắc của thùng xe khi chạy xem có bị phá vỡ kết cấu không…
Cùng đó, cần xem xét có phạm khổ giới hạn cầu đường, khổ giới hạn toa xe sau thời gian chạy thử không.
Vì mặc dù khi thiết kế đã phải tuân theo các quy định này rồi nhưng khi chạy, do dao động, lắc ngang, vẫn có thể xảy ra va chạm với công trình kiến trúc, hạ tầng như cầu, hầm… Toa xe phải đảm bảo an toàn và các quy định theo tiêu chuẩn, quy chuẩn Việt Nam mới được đưa ra khai thác.
