"Hạt ma quỷ” trút xuống Trái Đất, NASA nhanh tay tóm thủ phạm

Thiên Trang (th)

08:40 - 05/11/2022

Mới đây, thông qua "mắt thần" của kính viễn vọng NASA, thủ phạm sản sinh ra các "hạt ma quỷ" đã được tìm thấy.

Vài năm trước, "hạt ma quỷ" neutrino đã được Đài thiên văn IceCube ở Nam Cực "tóm" được. Các phân tích cho thấy chúng không phải vật chất Trái Đất, mà thuộc về vũ trụ xa xôi.

Sở dĩ được gọi là "hạt ma quỷ" vì các neutrino không giống bất cứ dạng nguyên tử hay hạ nguyên tử nào tồn tại trên trái đất. Các hạt này rất khó hiểu, vô hình như bóng ma, gần như không thể nắm bắt và có thể đi xuyên qua vật chất, xuyên qua cả Trái Đất mà không bị ảnh hưởng bởi các định luật vật lý thông thường.

Mới đây, một nghiên cứu vừa công bố ngày 4/11 trên tạp chí khoa học Science đã chỉ ra một thủ phạm gây ra các "hạt ma quỷ" này. Những thiên hà đóng vai trò như máy gia tốc hạt quy mô vũ trụ.

Một trong số các nhà máy mà nhân loại có thể nhìn thấy được, thông qua "mắt thần" của kính viễn vọng NASA, là NGC 1068.

Còn được biết đến với tên Messier 77 hay Centus A, NGC 1068 hiện ra như một vì sao sáng cách chúng ta 47 triệu năm ánh sáng, thuộc chòm sao Kình Ngư. Bán kính NGC 1068 ước tính lên tới 85.000 năm ánh sáng và sở hữu 300 tỉ ngôi sao.

Theo Live Sicence, nhóm nghiên cứu từ Trường Đại học Wiscosin - Madison (Mỹ) vừa khẳng định nó đồng thời là một máy gia tốc hạt vũ trụ, một "Công viên Disney" của các hạt ma quỷ.

Phân tích dữ liệu về thiên hà dị thường này, giáo sư vật lý Francis Halzen, trưởng nhóm nghiên cứu, nhận thấy thiên hà NGC 1068 là một khu vực rất giàu khí và điện từ. Nó đang bắn ra neutrino số lượng lớn đi khắp nơi trong vũ trụ, mà nhà máy sản xuất chính được cho là lõi của thiên hà.

Ở vùng lõi dày đặc đó, các nhà khoa học đã phát hiện ra một lỗ đen quái vật vào đầu năm nay, bị che khuất bởi các khối bụi dày đặc. Neutrino được bắn ra ngay chính tại lỗ đen đó, như những luồng phản lực khổng lồ, có thể tắm các vật thể tận các thiên hà khác trong cơn mưa hạt ma quỷ neutrino.

Phân tích sâu hơn, các nhà khoa học chỉ ra vùng rìa của lỗ đen, còn gọi là đĩa bồi tụ, chính là nơi các neutrino được tạo ra.

Đĩa bồi tụ là một vùng hỗn loạn chứa đầy vật chất bị lỗ đen kéo vào và các hoạt động hỗn loạn, khốc liệt ở đây, giữa một từ trường khủng khiếp, đã biến thành một cỗ máy gia tốc hạt quy mô vũ trụ, sinh ra hạt ma quỷ và có thể là nhiều dạng hạ nguyên tử khác khi các proton từ tia vũ trụ va vào hạt nhân nguyên tử và tạo ra một trận mưa hạt thứ cấp.

Nghiên cứu dựa trên dữ liệu quan sát từ các kính viễn vọng của NASA và một số thiết bị quan sát thiên văn khác, cũng như nhờ sự cải tiến của máy dò hạt neutrino tại Phòng thí nghiệm IceCube.