Trung Quốc đã mô tả các cuộc tập trận quân sự gần Đài Loan là "cuộc diễn tập chiến đấu" vào ngày 14/4, nâng cao khả năng sẵn sàng chiến đấu khi các cựu quan chức Mỹ đến Đài Bắc trong một chuyến thăm viếng và khẳng định cam kết của Tổng thống Joe Biden đối với Đài Loan.
Tàu sân bay Liêu Ninh, đang hoạt động trên vùng nước Biển Đông gần Đài Loan |
Đài Loan thường xuyên đưa ra những tuyên bố lên án các hoạt động quân sự thường xuyên của Trung Quốc gần lãnh hải. Ngày 11/4, 25 máy bay chiến đấu không quân Trung Quốc, bao gồm máy bay tiêm kích đa nhiệm và máy bay ném bom có khả năng mang vũ khí hạt nhân, đã tiến vào vùng nhận dạng phòng không ADIZ của Đài Loan. Đài Bắc cho biết, đây là cuộc xâm nhập với số lượng máy bay lớn nhất cho đến nay.
Văn phòng Các vấn đề Đài Loan của Trung Quốc cho biết chính phủ Đài Loan và lực lượng ly khai đang thông đồng với "những thế lực bên ngoài". Phát ngôn Ma Xiaoguang nhấn mạnh, những cuộc diễn tập của Quân đội Trung Quốc (PLA) trên eo biển Đài Loan là một "hành động cần thiết" nhằm giải quyết tình hình an ninh hiện nay và "bảo vệ chủ quyền quốc gia".
Ông nói: "Đây là một phản ứng cứng rắn cần thiết đối với sự can thiệp của những thế lực bên ngoài, và hành động khiêu khích các lực lượng đòi độc lập Đài Loan. Các cuộc diễn tập và huấn luyện chiến đấu của Hải quân Trung Quốc gửi đi một thông điệp rõ ràng: quyết tâm của chúng tôi trong việc kiềm chế những hoạt động đòi Đài Loan độc lập và ngăn chặn sự hậu thuẫn cho Đài Loan của Mỹ không chỉ là lời nói suông".
Trung Quốc coi Đài Loan là một tỉnh ly khai cần được thống nhất bằng vũ lực nếu cần thiết. Mỹ là quốc gia ủng hộ Đài Loan mạnh mẽ nhất về vấn đề này. Những hợp đồng cung cấp vũ khí trong nhiệm kỳ của tổng thống Donald Trump và cam kết của tổng thống Joe Biden đã thúc đẩy sự gia tăng căng thẳng với mức độ báo động những ngày gần đây.
Cựu thượng nghị sĩ Mỹ Chris Dodd và các cựu Thứ trưởng Ngoại giao Richard Armitage và James Steinberg ngày 14/4 đã đến Đài Loan trên một chiếc máy bay riêng, một quan chức Nhà Trắng gọi đó là "tín hiệu cá nhân" về cam kết của Tổng thống Mỹ đối với Đài Loan và nền dân chủ.
Ngày 16/4, nhóm quan chức nghỉ hưu của Mỹ có cuộc gặp với Tổng thống Thái Anh Văn. Văn phòng Tổng thống Đài Loan cho biết, chuyến viếng thăm "một lần nữa cho thấy mối quan hệ Đài Loan - Hoa Kỳ đang phát triển vững chắc và là một biểu hiện đầy đủ sự ủng hộ của các Đảng cầm quyền Mỹ đối với Đài Loan".
Bắc Kinh mạnh mẽ chỉ trích chuyến viếng thăm này. Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Zhao Lijian cho biết: “Trung Quốc kiên quyết phản đối việc Mỹ lại cử nhân viên đến viếng thăm Đài Loan".
Ông Ma nhận xét, cuộc gặp gỡ của các cựu quan chức Mỹ với bà Thái "sẽ chỉ làm trầm trọng thêm tình hình căng thẳng trên eo biển Đài Loan", không có gì khác nhau giữa việc đây là chuyến thăm chính thức hay không chính thức.
Ông nói: “Đòi hỏi độc lập của Đài Loan là ngõ cụt, Đảng Dân chủ Tiến bộ cầm quyền đang cố gắng 'sử dụng vũ khí để tìm kiếm độc lập”. Và "đó là uống thuốc độc với hy vọng làm giảm khát, và sẽ đẩy Đài Loan đến thảm họa".