Hạ sát kẻ giết chồng, người vợ có vượt giới hạn phòng vệ chính đáng?

Nhiều trường hợp gây thiệt hại cho tính mạng, sức khoẻ của người khác được pháp luật cho phép và không bị coi là có tội. Nhưng khi vượt quá giới hạn "chính đáng" sẽ thành tội phạm.

<div> <p>Xoay quanh vụ việc người vợ Nguyễn Th&uacute;y Hằng v&igrave; bị tấn c&ocirc;ng m&agrave; ch&eacute;m chết kẻ trộm ở huyện Cần Giuộc, Long An chiều 11/3, nhiều &yacute; kiến cho rằng người phụ nữ n&agrave;y sẽ kh&ocirc;ng phải chịu tr&aacute;ch nhiệm h&igrave;nh sự do ph&ograve;ng vệ ch&iacute;nh đ&aacute;ng.</p> <p>Từ c&acirc;u chuyện n&agrave;y đặt ra vấn đề l&agrave; chống trả thế n&agrave;o th&igrave; được xem l&agrave; ph&ograve;ng vệ ch&iacute;nh đ&aacute;ng v&agrave; trường hợp n&agrave;o sẽ bị xem l&agrave; vượt qu&aacute; giới hạn? <em>Zing.vn </em>trao đổi c&ugrave;ng luật sư Nguyễn Văn Dũ (Đo&agrave;n Luật sư TP.HCM) về vấn đề n&agrave;y.</p> <h3>Ph&ograve;ng vệ ch&iacute;nh đ&aacute;ng th&igrave; kh&ocirc;ng c&oacute; tội</h3> <p aria-label="Có nhiều trường hợp gây thiệt hại cho tính mạng, sức khoẻ của người khác được pháp luật cho phép và không bị coi là vi phạm pháp luật hình sự, tức là không có tội. Phòng vệ chính đáng là một trong những trường hợp vừa nêu" tabindex="0">C&oacute; nhiều trường hợp g&acirc;y thiệt hại cho t&iacute;nh mạng, sức khoẻ của người kh&aacute;c được ph&aacute;p luật cho ph&eacute;p v&agrave; kh&ocirc;ng bị coi l&agrave; vi phạm ph&aacute;p luật h&igrave;nh sự, tức l&agrave; kh&ocirc;ng c&oacute; tội. Ph&ograve;ng vệ ch&iacute;nh đ&aacute;ng l&agrave; một trong những trường hợp vừa n&ecirc;u.</p> <p aria-label="Có nhiều trường hợp gây thiệt hại cho tính mạng, sức khoẻ của người khác được pháp luật cho phép và không bị coi là vi phạm pháp luật hình sự, tức là không có tội. Phòng vệ chính đáng là một trong những trường hợp vừa nêu" tabindex="0">Theo quy định tại Điều 22 Bộ luật H&igrave;nh sự 2015, sửa đổi bổ sung 2017, &quot;ph&ograve;ng vệ ch&iacute;nh đ&aacute;ng&quot; l&agrave; h&agrave;nh vi của người v&igrave; bảo vệ quyền hoặc lợi &iacute;ch ch&iacute;nh đ&aacute;ng của m&igrave;nh, của người kh&aacute;c hoặc lợi &iacute;ch của Nh&agrave; nước, của cơ quan, tổ chức m&agrave; chống trả lại một c&aacute;ch cần thiết người đang c&oacute; h&agrave;nh vi x&acirc;m phạm c&aacute;c lợi &iacute;ch n&oacute;i tr&ecirc;n. Ph&ograve;ng vệ ch&iacute;nh đ&aacute;ng kh&ocirc;ng phải l&agrave; tội phạm.</p> <table align="center"> <tbody> <tr> <td><img alt="Ha sat ke giet chong, nguoi vo co vuot gioi han phong ve chinh dang? hinh anh 1 " src="https://khds.1cdn.vn/2019/03/12/trom_zing(1).jpg" /></td> </tr> <tr> <td class="pCaption caption">Trộm thường lợi dụng c&acirc;y, cột điện, tường nh&agrave; để leo tr&egrave;o, đột nhập. Đồ họa: <em>H&agrave; Ninh.</em></td> </tr> </tbody> </table> <p aria-label="Để xác định hành vi gây thiệt hại cho tính mạng, sức khoẻ của người khác là phòng vệ chính đáng thì cần và hội đủ những yếu tố sau đây: - Người bị thiệt hại về tính mạng, sức khoẻ đang có hành vi xâm phạm đến mạng, sức khoẻ, danh dự, nhân phẩm, tài sản...của người phòng vệ chính đáng hoặc của người khác một cách trái pháp luật. - Người phòng vệ có hành vi chống trả lại một cách cần thiết người đang có hành vi xâm phạm để ngăn chặn hành vi xâm phạm đang diễn ra cũng là để ngăn ngừa hoặc ngăn chặn thiệt hại." tabindex="0">Để x&aacute;c định h&agrave;nh vi g&acirc;y thiệt hại cho t&iacute;nh mạng, sức khoẻ của người kh&aacute;c l&agrave; ph&ograve;ng vệ ch&iacute;nh đ&aacute;ng th&igrave; cần v&agrave; hội đủ những yếu tố sau đ&acirc;y: Người bị thiệt hại về t&iacute;nh mạng, sức khoẻ đang c&oacute; h&agrave;nh vi x&acirc;m phạm đến t&iacute;nh mạng, sức khoẻ, danh dự, nh&acirc;n phẩm, t&agrave;i sản... của người ph&ograve;ng vệ ch&iacute;nh đ&aacute;ng hoặc của người kh&aacute;c một c&aacute;ch tr&aacute;i ph&aacute;p luật; Người ph&ograve;ng vệ c&oacute; h&agrave;nh vi chống trả lại một c&aacute;ch cần thiết người đang c&oacute; h&agrave;nh vi x&acirc;m phạm để ngăn chặn h&agrave;nh vi x&acirc;m phạm đang diễn ra cũng l&agrave; để ngăn ngừa hoặc ngăn chặn thiệt hại.</p> <p aria-label="Quay trở lại vụ án, nếu diễn biến sau đây thì được xem là phòng vệ chính đáng: sau khi giết chết chồng, tên trộm tiếp tục khống chế vợ để chiếm đoạt tài sản (hành vi chuyển hoá từ trộm sang cướp), vợ bung chạy thoát thân, tên trộm đuổi theo tấn công, vợ chụp được giao trong lúc chạy quay lại" tabindex="0">Với vụ &aacute;n ở Cần Giuộc (Long An), nếu sự việc xảy ra theo diễn biến sau đ&acirc;y th&igrave; được xem l&agrave; ph&ograve;ng vệ ch&iacute;nh đ&aacute;ng.</p> <p aria-label="Quay trở lại vụ án, nếu diễn biến sau đây thì được xem là phòng vệ chính đáng: sau khi giết chết chồng, tên trộm tiếp tục khống chế vợ để chiếm đoạt tài sản (hành vi chuyển hoá từ trộm sang cướp), vợ bung chạy thoát thân, tên trộm đuổi theo tấn công, vợ chụp được giao trong lúc chạy quay lại" tabindex="0">Đ&oacute; l&agrave; sau khi t&ecirc;n trộm giết chết chồng, hắn tiếp tục khống chế người vợ để chiếm đoạt t&agrave;i sản (h&agrave;nh vi chuyển ho&aacute; từ trộm sang cướp), vợ v&ugrave;ng chạy tho&aacute;t th&acirc;n, t&ecirc;n trộm đuổi theo tấn c&ocirc;ng, vợ chụp được dao trong l&uacute;c chạy quay lại. Tuy nhi&ecirc;n t&ecirc;n trộm vẫn đang cầm hung kh&iacute; lao tới chị.</p> <p aria-label="Khi hai người ở khoảng cách gần nhau, vợ dùng dao chụp được chém, đâm tên trộm làm hắn gục ngã, không còn khả năng tiếp tục tấn công, chị dừng lại, không chống trả nữa" tabindex="0">Khi hai người ở khoảng c&aacute;ch gần nhau, vợ d&ugrave;ng dao chụp được ch&eacute;m t&ecirc;n trộm l&agrave;m hắn gục ng&atilde;, kh&ocirc;ng c&ograve;n khả năng tiếp tục tấn c&ocirc;ng, chị ta dừng lại, kh&ocirc;ng chống trả nữa.</p> <p aria-label="Khi hai người ở khoảng cách gần nhau, vợ dùng dao chụp được chém, đâm tên trộm làm hắn gục ngã, không còn khả năng tiếp tục tấn công, chị dừng lại, không chống trả nữa" tabindex="0">Đ&acirc;y được xem l&agrave; ph&ograve;ng vệ ch&iacute;nh đ&aacute;ng. Việc chị Hằng ch&eacute;m chết Trung chỉ đơn giản l&agrave; chống trả để tho&aacute;t th&acirc;n, c&ograve;n việc Trung bị chết kh&ocirc;ng phải l&agrave; &yacute; ch&iacute; của chị.</p> <p aria-label="Khi hai người ở khoảng cách gần nhau, vợ dùng dao chụp được chém, đâm tên trộm làm hắn gục ngã, không còn khả năng tiếp tục tấn công, chị dừng lại, không chống trả nữa" tabindex="0">Hoặc đặt giả thuyết, sau khi t&ecirc;n trộm s&aacute;t hại chồng v&agrave; khống chế vợ để chiếm đoạt t&agrave;i sản. Khi người vợ giả vờ &ldquo;tu&acirc;n lệnh&rdquo;, đợi thời cơ hắn đang t&igrave;m t&agrave;i sản, th&igrave; chị d&ugrave;ng hung kh&iacute; bất ngờ chống trả l&agrave;m t&ecirc;n trộm mất khả năng tấn c&ocirc;ng, mất khả năng chiếm đoạt t&agrave;i sản. L&uacute;c đ&oacute; người phụ nữ dừng lại. Trường hợp n&agrave;y cũng được xem l&agrave; ph&ograve;ng vệ ch&iacute;nh đ&aacute;ng.</p> <h3>Vượt qu&aacute; giới hạn ch&iacute;nh đ&aacute;ng sẽ th&agrave;nh tội phạm</h3> <p aria-label="Bên cạnh chế định phòng vệ chính đáng, pháp luật hình sự còn quy định trường hợp “vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng”. Vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng bị coi là vi phạm pháp luật hình sự. Vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng thường gặp ở các tình huống là chưa có hành vi tấn công, hành vi xâm hại nhưng người vượt quá nhận định sai lầm là đang có hoặc ngay tức khắc sẽ có nên “ra tay trước”. Đây gọi là phòng vệ sớm." tabindex="0">B&ecirc;n cạnh chế định ph&ograve;ng vệ ch&iacute;nh đ&aacute;ng, ph&aacute;p luật h&igrave;nh sự c&ograve;n quy định trường hợp &ldquo;vượt qu&aacute; giới hạn ph&ograve;ng vệ ch&iacute;nh đ&aacute;ng&rdquo;. Người c&oacute; h&agrave;nh vi vượt qu&aacute; giới hạn ph&ograve;ng vệ ch&iacute;nh đ&aacute;ng (chống trả qu&aacute; mức cần thiết, kh&ocirc;ng ph&ugrave; hợp với t&iacute;nh chất v&agrave; mức độ nguy hiểm cho x&atilde; hội của h&agrave;nh vi x&acirc;m hại) vẫn phải chịu tr&aacute;ch nhiệm h&igrave;nh sự t&ugrave;y theo t&iacute;nh chất, mức độ của h&agrave;nh vi.</p> <p aria-label="Bên cạnh chế định phòng vệ chính đáng, pháp luật hình sự còn quy định trường hợp “vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng”. Vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng bị coi là vi phạm pháp luật hình sự. Vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng thường gặp ở các tình huống là chưa có hành vi tấn công, hành vi xâm hại nhưng người vượt quá nhận định sai lầm là đang có hoặc ngay tức khắc sẽ có nên “ra tay trước”. Đây gọi là phòng vệ sớm." tabindex="0">Vượt qu&aacute; giới hạn ph&ograve;ng vệ ch&iacute;nh đ&aacute;ng thường gặp ở c&aacute;c t&igrave;nh huống l&agrave; chưa c&oacute; h&agrave;nh vi tấn c&ocirc;ng, h&agrave;nh vi x&acirc;m hại nhưng người vượt qu&aacute; nhận định sai lầm l&agrave; đang c&oacute; hoặc ngay tức khắc sẽ c&oacute; n&ecirc;n &ldquo;ra tay trước&rdquo;. Đ&acirc;y gọi l&agrave; ph&ograve;ng vệ sớm.</p> <p aria-label="Hoặc hành vi xâm phạm, hành vi tấn công đã chấm dứt hoàn toàn, người có hành vi tấn công, xâm hại không còn khả năng thực tế tiếp tục thực hiện hành vi tấn công, xâm hại nhưng do người phòng vệ nhận định sai lầm là đang còn hành vi tấn công nên chống trả. Đây gọi là phòng vệ muộn" tabindex="0">Hoặc h&agrave;nh vi x&acirc;m phạm, h&agrave;nh vi tấn c&ocirc;ng đ&atilde; chấm dứt ho&agrave;n to&agrave;n, người c&oacute; h&agrave;nh vi tấn c&ocirc;ng, x&acirc;m hại kh&ocirc;ng c&ograve;n khả năng thực tế tiếp tục thực hiện h&agrave;nh vi tấn c&ocirc;ng, x&acirc;m hại nhưng do người ph&ograve;ng vệ nhận định sai lầm l&agrave; &quot;đang c&ograve;n h&agrave;nh vi tấn c&ocirc;ng&quot; n&ecirc;n chống trả. Đ&acirc;y gọi l&agrave; ph&ograve;ng vệ muộn.</p> <p aria-label="Hoặc tuy có hành vi xâm phạm nhưng tính chất, mức độ xâm phạm không đáng kể, không thật sự nguy hiểm, có cách khác ngăn chặn hành vi xâm phạm tốt hơn nhưng người vượt quá đã chống trả quá mức cần thiết" tabindex="0">Hoặc tuy c&oacute; h&agrave;nh vi x&acirc;m phạm nhưng t&iacute;nh chất, mức độ x&acirc;m phạm kh&ocirc;ng đ&aacute;ng kể, kh&ocirc;ng thật sự nguy hiểm, c&oacute; c&aacute;ch kh&aacute;c ngăn chặn h&agrave;nh vi x&acirc;m phạm tốt hơn nhưng người vượt qu&aacute; đ&atilde; chống trả qu&aacute; mức cần thiết.</p> <table align="center"> <tbody> <tr> <td><img alt="Ha sat ke giet chong, nguoi vo co vuot gioi han phong ve chinh dang? hinh anh 2 " src="https://khds.1cdn.vn/2019/03/12/battromditu.jpg" /></td> </tr> <tr> <td class="pCaption caption">&Ocirc;ng Nguyễn Ngọc &Aacute;nh ở T&acirc;y Ninh từng bị phạt t&ugrave; v&igrave; đ&acirc;m bị thương kẻ trộm g&agrave;. Ảnh: <em>Ph&aacute;p Luật TP.HCM.</em></td> </tr> </tbody> </table> <p aria-label="Quay trở lại vụ án, nếu diễn biến sau đây thì được xem là phòng vệ chính đáng: sau khi giết chết chồng, tên trộm tiếp tục khống chế vợ để chiếm đoạt tài sản (hành vi chuyển hoá từ trộm sang cướp), vợ bung chạy thoát thân, tên trộm đuổi theo tấn công, vợ chụp được giao trong lúc chạy quay lại" tabindex="0">Với vụ &aacute;n ở Long An, nếu sau khi chị Hằng chống trả, t&ecirc;n trộm đ&atilde; kh&ocirc;ng c&ograve;n khả năng tấn c&ocirc;ng m&agrave; chị ấy lại tiếp tục ch&eacute;m t&ecirc;n trộm th&igrave; đ&oacute; l&agrave; h&agrave;nh vi vượt qu&aacute; hoặc xem x&eacute;t l&agrave; trong trạng th&aacute;i t&acirc;m l&yacute; bị k&iacute;ch động mạnh. V&agrave; h&agrave;nh vi đ&oacute; sẽ vi phạm ph&aacute;p luật.</p> <p aria-label="Qua khám nghiệm sẽ có cơ sở vững chắc xác định diễn biến vụ án và thu thập thêm tài liệu, chứng cứ khác sẽ kết luận được chị ấy phòng vệ chính đáng hay không" tabindex="0">Trong vụ &aacute;n tr&ecirc;n, qua kh&aacute;m nghiệm sẽ c&oacute; cơ sở vững chắc x&aacute;c định diễn biến vụ &aacute;n v&agrave; thu thập th&ecirc;m t&agrave;i liệu, chứng cứ kh&aacute;c sẽ kết luận được chị ấy ph&ograve;ng vệ ch&iacute;nh đ&aacute;ng hay kh&ocirc;ng? Tuy nhi&ecirc;n, vụ &aacute;n diễn ra trong nh&agrave;, trong đ&ecirc;m, chồng bị giết, chỉ c&ograve;n chị v&agrave; t&ecirc;n trộm, hắn lại cầm hung kh&iacute; v&agrave; manh động n&ecirc;n việc l&agrave;m của chị trong trường hợp n&agrave;y được nhiều lợi thế về ph&ograve;ng vệ ch&iacute;nh đ&aacute;ng.</p> <br /> &nbsp;</div> <p>&nbsp;</p>

Theo news.zing.vn
back to top