Đông y chữa liệt mặt, méo miệng

Nằm quạt sai dễ liệt

Theo y học cổ truyền, liệt dây thần kinh số 7 ngoại biên hay còn gọi là: khẩu nhãn oa tà (khẩu là miệng, nhãn là mắt, oa tà là lệch). Bệnh có nhiều nguyên nhân gây ra như: trúng phong hàn, sang chấn (chấn thương), nhiễm trùng.

Mỗi nguyên nhân có phép chữa cụ thể khác nhau, tuy nhiên trúng phong hàn là hay gặp nhất. Và phương pháp chữa trong bài viết này là để trị bệnh do trúng phong hàn.

Nằm quạt thốc thẳng vào mặt khi ngủ có nguy cơ liệt dây thần kinh số 7. Ảnh minh họa.

Bệnh biểu hiện:  Sợ gió, sợ lạnh, rêu lưỡi trắng, mạch phù. Miệng, má, nhân trung lệch sang bên lành. Mắt bên bệnh nhắm không kín. Rãnh mũi má bên bệnh mờ, bên không bệnh hằn sâu rõ. Khi ăn, đồ ăn vướng trong khoang má bên bị bệnh. Không bụm được nước súc miệng, không tròn miệng huýt sáo, thổi lửa được.

Điều đặc biệt là bệnh có thể mắc trong mùa hè, khi thời tiết nóng nực, uống rượu bia đi ra ngoài gặp gió, dính nước mưa rất dễ bị trúng phong hàn. Nằm quạt, nằm phòng có điều hòa cho luồng gió mát vào đầu, má mặt lâu, từ mát thành lạnh cũng dẫn đến trúng phong hàn gây nên méo mặt.

Chữa ngay nhanh khỏi

Phép chữa trị méo miệng, liệt mặt do phong hàn là phải khu phong tán hàn, hành khí hoạt huyết. Và ngay cả khi bị liệt dây thần kinh số 7 trong mùa hè vẫn phải tuân thủ nguyên tắc: Hàn thì cứu, nhiệt thì châm. Không được dùng điện châm ngay. Vẫn phải khu phong tán hàn, hành khí hoạt huyết. Phương pháp chữa cụ thể: 
- Những ngày đầu (5-7 ngày): Xoa bóp bấm các huyệt vùng má mặt, sau tai bên bị bệnh. Liệu trình một đến hai lần/ngày, mỗi lần 45 đến 60 phút.
Cứu tả các huyệt bên bị bệnh: Ế phong, giáp sa, địa thương, nghinh hương, thừa tương, thái dương, ngư yêu, dương bạch, phong trì, hợp cốc bên lành, nội đình bên bệnh. Có thể một đến hai lần/ ngày. Mỗi lần 20 dến 30 phút.
Cần chú ý khi cứu da vùng huyệt phải hồng lên, không được cứu gây bỏng. Nếu có nốt phỏng do bỏng sẽ giảm kết quả điều trị, vì sẽ làm mất tân dịch, giảm tính bảo vệ da, vệ khí càng hư.

- Tại nhà có thể dùng dầu gió, cao sao vàng chấm bôi vào các huyệt trên (nhờ thầy thuốc hướng dẫn cách xác định các huyệt).

- Những ngày tiếp theo (ngày thứ 8 trở đi): Ôn châm khoảng 2-3 ngày hoặc châm lưu kim kết hợp chiếu đèn hồng ngoại.

- Tiếp theo tiến hành điện châm các huyệt như: Ế phong, thái dương, quyền liêu, thừa tương, giáp sa, địa thương, dương bạch, ngư yêu...

Kết hợp điều trị thêm các vitamin nhóm B như B1, B6, B12, thêm thuốc tăng cường dẫn truyền thần kinh như Nivalin.

Thuốc Nam uống kết hợp:  Ké đầu ngựa 12g, tang ký sinh 12g, kê huyết đằng 6g, bạch chỉ 12g, đinh lăng 12g, ngũ gia bì 12g, quế chi 8g, hương phụ 8g, ngưu tất 8g, nghệ đen 8g, cỏ ngọt 1g, gừng tươi 3 lát. Đổ ba bát nước sắc còn một bát uống nóng. Hai lần trong ngày.

Những bệnh nhân đến sớm, chưa điều trị gì, thời gian điều trị từ 2 đến 3 tuần là khỏi. Những bệnh nhân đã điều trị kháng sinh, Prednisolon, điện châm ngay ngày đầu thì thời gian điều trị dài hơn và không hoàn hảo khi ra viện.

Để phòng liệt dây thần kinh số 7: Khi đã uống rượu, bia trời nhiều gió, lạnh không nên ra ngoài, nếu phải đi cần che kín mặt. Khi dính nước mưa, lạnh nên ngậm vài lát gừng sống, xoa, bôi dầu gió các huyệt như đã nêu ở trên. Nằm quạt, điều hòa cần chú ý, không cho quạt, luồng gió thổi thẳng vào đầu, má, mặt.
                        

  BSCKII Nguyễn Kim Hùng (Phó Trưởng khoa Nội Nhi - Đông y,  BVĐK Hùng Vương)