Yếu sinh lý là từ ngữ thường dùng để chỉ các bệnh như: Liệt dương, xuất tinh sớm, giảm ham muốn tình dục,… thường gặp ở nam giới.
Theo y học cổ truyền, yếu sinh lý do nhiều nguyên nhân gây nên như: Thể thận dương hư, thể tâm tỳ lưỡng hư, thể thận dương hư, thận âm hư, can khí uất kết, can kinh uất nhiệt, tâm thận bất giao. Tùy theo những nguyên nhân gây bệnh mà bệnh nhân sẽ có những biểu hiện khác nhau và sẽ cần có chế độ ăn uống, kiêng kị khác nhau. Dưới đây là một số lời khuyên về ăn uống dành cho bệnh nhân yếu sinh lý.
Để sinh lý được mạnh thì trước hết phải có sức khỏe, muốn thế thì chế độ ăn uống là quan trọng và cần thiết. Với người sinh lý yếu nên ăn uống đầy đủ, không nên kiêng khem quá mức, đặc biệt hạn chế bia rượu, thuốc lá vì những thứ này sẽ ảnh hưởng trực tiếp tới việc sản xuất tinh trùng.
Thận dương hư: Thường có biểu hiện sợ lạnh, dễ bị cảm, lưng đau gối mỏi, tiểu tiện trong, hay đi tiểu về đêm hoặc đi không hết bãi phải đứng lâu, có thể có phù thũng, liệt dương, di hoạt tinh, miệng nhạt, chất lưỡi nhợt
Tránh các thực phẩm có tính chất lạnh như thịt trâu, cua, ốc, trai, hến, ngao, dưa hấu, dưa chuột, bí đao, mướp, khổ qua, rau đay, mùng tơi, rau cần, rau rút, măng, rong biển....
Nên ăn nhiều các thực phẩm có tính ấm nóng, thực phẩm chứa nhiều đạm như: thịt chó, thịt dê,…
Thận âm hư: Thường gặp ở những người gầy, có cảm giác nóng trong người, buồn bực không yên, lòng bàn tay, bàn chân nóng, hay bị ra mồ hôi trộm, ăn ngủ kém,…
Cần tránh những đồ ăn có tính cay, nóng, thịt dê, thịt chó, ớt, hạt tiêu, quế, hồi, sa tế, sa nhân, rau hẹ, hành tây, tỏi, lạc rang, nhãn, vải, nhục dung, tỏa dương, nhân sâm, nhung hươu, rượu, thuốc lá.
Nên ăn nhiều các thực phẩm có tính hàn như như thịt trâu, cua, ốc, trai, hến, ngao, dưa hấu, dưa chuột, bí đao, mướp, khổ qua,…
Tâm tỳ lưỡng hư: Người yếu sinh lý thể này thường có biểu hiện: Sắc mặt vàng úa, mệt mỏi, hoa mắt chóng mặt, kém ăn, kém ngủ.
Với người thuộc thể bệnh này có thể ăn các loại thực phẩm như: Óc lợn, trứng chim cút, nhân sâm, đại táo, nhãn, cháo hoặc chè hạt sen, …
Bên cạnh đó cũng cần kiêng một số loại thực phẩm như: Củ cải, hành tây, kinh giới, sa nhân, sơn tra, quế, hồi, gừng tươi, hạt tiêu, mã thầy, trà đặc, thuốc lá…
Can khí uất kết: Tinh thần người bệnh luôn bị ức chế, ngực bụng đầy tức hoặc đau nhói, tức nặng hạ sườn phải, dễ cáu gắt…
Nên kiêng các đồ ăn như như thịt mỡ, cơm nếp, mật ong, đại táo, long nhãn, nhân sâm, hoàng kỳ, hoàng tinh, trà đặc, bia rượu, cà phê.
Nên ăn các món ăn được chế biến dưới dạng luộc, món ăn dễ tiêu hóa như các loại cháo.
Can kinh thấp nhiệt: Người yếu sinh lý thể này thường vàng da, vàng mắt, ngực sườn đau tức đầy trướng khó chịu, ăn kém, miệng đắng, hoa mắt chóng mặt.
Thể này nên kiêng ăn thịt vịt, thịt đầu lợn, thịt mỡ, thịt chó, thịt dê, đồ uống quá ngọt, long nhãn, long vải, ớt, hạt tiêu, hồi hương, đinh hương, thuốc lá, rượu, dấm quá chua, kim anh tử, khiếm thực, hạt sen
Tâm thận bất giao: Thường gặp ở người yếu sinh lý hay bồn chồn, dễ mất ngủ, hoặc ngủ mê, dễ hồi hộp, tiểu nhiều lần, ra mồ hôi trộm nhiều. Loại này cần kiêng đồ ăn, uống có tính cay nóng như ớt, hạt tiêu, đồ ăn quá chua, thịt chim sẻ, thịt dê, thịt chó,…
Lương y Nguyễn Hữu Toàn (Hội Đông y Hải Phòng)
