Tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV, sáng 6/11, Quốc hội thảo luận tại Hội trường về Dự thảo Luật Đầu tư công (sửa đổi).
Phân cấp, phân quyền phải phù hợp với điều kiện tổ chức thực hiện
Góp ý Dự thảo Luật, đại biểu Nguyễn Thị Tuyết Nga (đoàn Quảng Bình) cho hay, Dự thảo Luật Đầu tư công có phạm vi sửa đổi rộng sửa đổi 44 điều; bổ sung 16 điều; bãi bỏ 07 điều với các nội dung chủ yếu để cụ thể hóa 05 nhóm chính sách lớn; có liên quan đến rất nhiều luật khác và nhiều luật cũng đang tiến hành sửa đổi tại kỳ họp này.
 |
| Đại biểu Nguyễn Thị Tuyết Nga (đoàn Quảng Bình) phát biểu sáng 6/11. Ảnh: Phạm Thắng. |
Việc quyết tâm cho ý kiến và thông qua luật tại một kỳ họp là thách thức không nhỏ. Đề nghị Chính phủ cân nhắc kỹ lưỡng về các nội dung sửa đổi, để dự án luật đảm bảo tính khả thi. Nên chọn các vấn đề đã đủ chín, đủ rõ để sửa đổi. Các quy định có tính linh hoạt, dễ bị thay đổi và thuộc thẩm quyền quyết định của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, các Bộ, ngành, địa phương thì giao lại cho cơ quan có thẩm quyền quy định chi tiết, hướng dẫn thực hiện.
Quan tâm tới chính sách phân cấp, phân quyền, đại biểu nhất trí với việc cần đẩy mạnh phân cấp, trao quyền tạo chủ động, linh hoạt trong công tác quản lý đầu tư công. “Tuy nhiên, phải bảo đảm nguyên tắc phân công, phối hợp kiểm soát quyền lực theo quy định của Hiến pháp, pháp luật; nâng cao hiệu quả hoạt động của bộ máy trong quản lý đầu tư công. Phân cấp, phân quyền phải phù hợp với vai trò, chức năng, nhiệm vụ và khả năng, điều kiện tổ chức thực hiên”, đại biểu nêu ý kiến.
Cụ thể, về phân cấp thẩm quyền quyết định chủ trương đầu tư dự án nhóm B, nhóm C do địa phương quản lý từ HĐND cho UBND cùng cấp (điều 18), đại biểu cho rằng, việc chuyển thẩm quyền từ HĐND (cơ quan dân cử) sang UBND (cơ quan quản lý nhà nước) như dự thảo là thay đổi lớn, cần có nghiên cứu, đánh giá tác động kỹ, toàn diện.
HĐND là các cơ quan quyết định về ngân sách, cơ quan quyền lực nhà nước và thực hiện quyền giám sát nên việc HĐND quyết định chủ trương đầu tư, xong sau đó Chủ tịch UBND quyết định đầu tư, một quy trình chặt chẽ; một biện pháp để kiểm soát quyền lực như luật hiện hành là phù hợp.
Trong trường hợp HĐND địa phương thấy có những dự án cần phân cấp, ủy quyền lại cho UBND thì Khoản 7 Điều 17 Luật Đầu tư công hiện hành đã quy định: Trường hợp cần thiết, HĐND có thể giao UBND cùng cấp quyết định chủ trương đầu tư. Quy định như vậy, cũng đã mở, mềm dẻo, phù hợp với mục tiêu, định hướng phát triển, khả năng tài chính cũng như đặc điểm cụ thể của địa phương.
Đại biểu cho rằng, việc quyết định chủ trương đầu tư và quyết định đầu tư thì nên cho 2 cơ quan khác nhau thực hiện để đảm bảo tính giám sát và tính kiểm soát quyền lực. Do đó, đại biểu đề nghị theo hướng giữ thẩm quyền này của HĐND như luật hiện hành.
Về Phân cấp thẩm quyền điều chỉnh kế hoạch đầu tư công trung hạn và hằng năm vốn NSTW giữa các bộ, cơ quan trung ương và địa phương từ Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho Thủ tướng Chính phủ, Luật Đầu tư công hiện hành quy định thẩm quyền quyết định điều chỉnh là của Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Đồng thời, quy định này thống nhất với thẩm quyền điều chỉnh dự toán NSNN theo quy định của Luật NSNN.
Việc quyết định điều chỉnh Kế hoạch Đầu tư công trung hạn giữa các Bộ, ngành, địa phương được phân cấp cho UBTVQH là phù hợp với chức năng của cơ quan dân cử, do vậy, đại biểu đề nghị giữ như quy định hiện hành để bảo đảm quyền hạn của Quốc hội đã quy định của Hiến pháp và bảo đảm tính thống nhất trong hệ thống pháp luật.
Cho phép HĐND các cấp được quyết định những giải pháp đặc thù
Góp ý về nội dung phân cấp, phân quyền, đại biểu Hoàng Văn Cường (đoàn Hà Nội) cho rằng, cần cân nhắc việc phân cấp thẩm quyền quyết định chủ trương đầu tư từ HĐND cho Chủ tịch UBND cùng cấp.
 |
| Đại biểu Hoàng Văn Cường (Hà Nội) phát biểu sáng 6/11. Ảnh: Phạm Thắng. |
Lý do đầu tiên, là do HĐND các cấp tổ chức họp khá thường xuyên và có thể tổ chức họp bất thường, khi cần thiết. Do vậy, không sợ mất thời gian chờ đợi nếu phải trình qua HĐND phê duyệt. Tất nhiên, nếu trình qua HĐND phê duyệt, thì dự án buộc phải chuẩn bị kỹ hơn, lấy ý kiến của nhiều cơ quan ban ngành có liên quan, nên sẽ mất thời gian hơn là trình thẳng cho Chủ tịch phê duyệt.
Tuy nhiên, việc dự án phải lấy ý kiến tham gia của nhiều cơ quan ban ngành thì sẽ được đánh giá, xem xét kỹ hơn, chuẩn bị tốt hơn, từ đó sẽ đảm bảo khi triển khai thuận lợi và mang lại hiệu tốt quả hơn.
“Tôi cho rằng đây là việc làm cần thiết, vì theo kinh nghiệm quốc tế, khi chuẩn bị dự án đầu tư bao giờ cũng được đánh giá, chuẩn bị rất kỹ, trước khi triển khai”, ông Cường nói.
Lý do thứ hai, theo đại biểu Cường, việc thông qua HĐND phê duyệt chủ trương đầu tư là một cơ chế kiểm soát quyền lực, tạo lên sự độc lập giữa cơ quan quyết định chủ trương đầu tư với người phê duyệt dự án đầu tư, để tránh những nguy cơ mắc phải những sai phạm, giảm gánh nặng trách nhiệm cho người phê duyệt dự án.
Thêm vào đó, khi Quốc hội quyết định chủ trương đầu tư, đồng thời cũng quyết định luôn những cơ chế đặc thù dành riêng cho dự án. Do vậy, khi HĐND các cấp quyết định chủ trương đầu tư cũng sẽ quyết định luôn những cơ chế để giải quyết những vấn đề vướng mắc, giúp cho dự án được triển khai thuận lợi hơn.
Do vậy, đại biểu đề nghị cần bổ sung vào Dự thảo Luật sửa đổi là: Cho phép HĐND các cấp được quyết định những giải pháp đặc thù, phù hợp với thực tế của địa phương và yêu cầu riêng của từng dự án. Điều này cũng hoàn toàn phù hợp với ý kiến chỉ đạo của Tổng bí thư là giao quyền quyết định cho địa phương.
Đồng thời, quy định HĐND các cấp có thể ủy quyền cho UBND cùng cấp quyết định chủ trương đầu tư các dự thuộc thẩm quyền để phù hợp với điều kiện của từng địa phương.
