<div style="text-align: justify;"><strong>Cùng Đặng Tất đại thắng quân Minh</strong></div> <div style="text-align: justify;">Nguyễn Cảnh Chân thi đỗ tiến sỹ, khoa thi Thái học sinh dưới triều Trần Phế Đế - hiệu Xương Phù thứ 8 năm Giáp Tý (1384). Sau khi đỗ tiến sỹ, ông làm quan ở triều đình, được cử làm An phủ sứ châu Thuận Hóa (Bình - Trị - Thiên).</div> <div style="text-align: justify;">Năm 1400, Hồ Quý Ly cướp ngôi nhà Trần, lập ra nhà Hồ. Nguyễn Cảnh Chân được cử làm An phủ sứ lộ Thăng Hoa. Cuối năm Bính Tuất (1406) quân Minh tràn sang xâm lược nước ta. Năm 1407 triều đình nhà Hồ sụp đổ.</div> <div style="text-align: justify;">Trước tình hình đó, Đại tướng quân Nguyễn Cảnh Chân kéo quân từ lộ Thăng Hoa ra Nghệ An để chống quân Minh. Lúc này tôn thất nhà Trần là Trần Ngỗi lên ngôi, tức Giản Định đế, lập ra nhà Hậu Trần. Đặng Tất được phong làm Quốc công, thường làm tướng đánh trận ở ngoài, còn Nguyễn Cảnh Chân làm Đồng Tri khu mật tham mưu quân sự.</div> <div style="text-align: justify;">Ngày 30 tháng 12 năm 1408, Đại tướng quân Nguyễn Cảnh Chân cùng Đại tướng quân Đặng Tất tập trung toàn lực đại phá và đại thắng quân Minh, tiêu diệt hơn 4 vạn tên địch.</div> <div style="text-align: justify;">Nguyễn Cảnh Chân chém chết Binh bộ Thượng thư Lưu Tuấn và Đô ty Lưu Nghị; Mộc Thạnh và Trương Phụ chạy thoát. Còn thổ quan Đông tri Trần Quốc Kiệt, tay sai giặc Minh tẩu thoát vào rừng rồi chết đói. Mộc Thạnh dẫn tàn quân chạy vào thành Cổ Lộng.</div> <div style="text-align: justify;"><strong>Hai Đại tướng chết vì lời sàm tấu</strong></div> <div style="text-align: justify;">Năm Kỷ Sửu (1409), sau khi đại thắng quân Minh, Giản Định đế muốn thừa cơ đánh ngay vào lấy Đông Quan, nhưng Đặng Tất và Nguyễn Cảnh Chân đều chủ trương đánh xong số quân địch còn sót lại rồi mới tiến.</div> <div style="text-align: justify;">Do bất đồng về sách lược, vua Giản Định không bằng lòng với ông và Đặng Tất bèn đưa quân về đóng ở Hương Giang. Bọn hoạn quan Nguyễn Quỹ và Nguyễn Mộng Trang ghen tỵ trước chiến công hiển hách của hai Đại tướng quân đã dèm pha và tâu với nhà vua nên trừ khử Nguyễn Cảnh Chân và Đặng Tất để trừ hậu họa về sau.</div> <div style="text-align: justify;">Giản Định đế nghe theo, cho gọi Đặng Tất và Nguyễn Cảnh Chân đến, rồi cho người bóp cổ Đặng Tất chết ngay tại chỗ, Nguyễn Cảnh Chân trở tay không kịp chạy lên bờ, vua sai lực sỹ đuổi theo chém chết (ông mất đúng ngày 15/02 năm Kỷ Sửu thọ 54 tuổi (1355 -1409).</div> <div style="text-align: justify;">Lịch sử luận bàn và ghi nhận Nguyễn Cảnh Chân cùng Đặng Tất, là quan nhà Trần nhưng đã chấp nhận làm quan triều đại mới là nhà Hồ, theo lẽ thịnh suy khôn cưỡng vào thời Trần mạt cuối năm 1400. Hai ông với chức phận phẩm hàm và quân đội, dân chúng của mình đã giữ vùng biên ải cực nam tận Quảng Nam, Quảng Ngãi của nước ta thời bấy giờ, chống lại quân Chiêm Thành thường hay đánh phá.</div> <div style="text-align: justify;">Khi nhà Hồ sụp đổ năm 1407 bởi sự xâm lăng của nhà Minh, Nguyễn Cảnh Chân và các quan một mặt cố gắng chống trả quân Chiêm Thành từ phía Nam, một mặt ra sức chống lại quân Minh tràn vào từ phía Bắc.</div> <div style="text-align: justify;">Khi tôn thất nhà Trần là Trần Ngỗi (Giản Định đế) khởi nghĩa ở Ninh Bình, lập nhà Hậu Trần, hai ông và các quan tướng một lòng đem đội quân của mình trợ giúp Giản Định Đế đánh đuổi quân xâm lược. Hai ông đã giúp cho nhà Hậu Trần trở nên mạnh mẽ và tấn công quân giặc trên toàn cõi Đại Việt, bao vây thành Đông Quan, tiêu diệt viện binh địch và chuẩn bị những trận đánh cuối cùng quét sạch quân xâm lược ra khỏi bờ cõi nước ta.</div> <div style="text-align: justify;">Nhưng hoài bão đánh giặc của hai ông bị dở dang vì một sự nghi ngờ sàm tấu của những viên thư lại phục dịch Giản Định đế. Sau cái chết oan khuất của hai ông, nhà Hậu Trần dần dần tan rã vào năm 1413...</div> <div style="text-align: justify;"> </div> <div style="text-align: right;"><em>(còn nữa)</em></div>
