Đại hội Đại biểu toàn quốc Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam lần thứ VIII, nhiệm kỳ 2020 - 2025: Đoàn kết, phát huy sức sáng tạo của đội ngũ trí thức

Phải là địa chỉ tin cậy về khoa học và công nghệ

Đại hội đại biểu toàn quốc Liên hiệp Hội Việt Nam lần thứ VIII mời Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc điều hành Đại hội. Đến dự Đại hội còn có Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng ban Ban Tuyên Giáo Trung ương Võ Văn Thưởng; Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng ban Ban Kinh tế Trung ương Nguyễn Văn Bình cùng nhiều đồng chí Ủy viên Trung ương Đảng, lãnh đạo các Bộ, Ban, ngành, Mặt trận Tổ Quốc Việt Nam và hơn 900 đại biểu đại diện cho hơn 3 triệu trí thức khoa học công nghệ trong cả nước.

Phát biểu khai mạc, GS.TSKH Đặng Vũ Minh, Chủ tịch Liên hiệp Hội Việt Nam cho hay, nhiệm kỳ vừa qua, Liên hiệp Hội Việt Nam đã có những bước phát triển quan trọng và đã đạt được nhiều kết quả trên các mặt: Tư vấn, phản biện và giám định xã hội; nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ; bảo vệ môi trường; giáo dục và đào tạo; thông tin và phổ biến kiến thức; phát triển cộng đồng và xóa đói giảm nghèo; động viên quần chúng tham gia các hoạt động sáng tạo khoa học và công nghệ (KH&CN), tôn vinh trí thức; hợp tác trong và ngoài nước. Đặc biệt, hoạt động tư vấn, phản biện và giám định xã hội của Liên hiệp Hội Việt Nam ngày càng có vai trò quan trọng, phản ánh trung thực, khách quan ý kiến của đội ngũ trí thức KH&CN và đã có những đóng góp tích cực vào việc hoạch định chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước, các chương trình phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Đại hội lần này sẽ tập trung đóng góp ý kiến cho các hoạt động trong nhiệm kỳ vừa qua và xây dựng phương hướng, nhiệm vụ trong nhiệm kỳ tới.

Phát biểu chỉ đạo Đại hội, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đặt nhiều kỳ vọng sâu sắc và niềm tin lớn lao vào đội ngũ trí thức, những nhà khoa học, công nghệ Việt Nam. Thủ tướng nhận định, từ khi thành lập năm 1983 đến nay, Liên hiệp Hội Việt Nam luôn khẳng định được vị trí, vai trò quan trọng, là nơi tập hợp và phát huy sức sáng tạo của đội ngũ trí thức KH&CN Việt Nam trong nước và ở nước ngoài, góp phần quan trọng thúc đẩy phát triển tiềm lực khoa học công nghệ quốc gia, phát triển kinh tế - xã hội và giữ vững quốc phòng, an ninh

Định hướng trong những thập niên tới, Thủ tướng cho rằng, Liên hiệp Hội Việt Nam cần chủ động hơn nữa trong việc quán triệt, triển khai thực hiện các chủ trương, đường lối của Đảng về phát triển KH&CN, đặc biệt là Nghị quyết Đại hội Đảng lần thứ XIII. Liên hiệp Hội Việt Nam là lực lượng nòng cốt, đi đầu trong xây dựng đội ngũ trí thức Việt Nam; tập hợp, đoàn kết trí thức ở trong nước và trí thức người Việt Nam ở nước ngoài. Tập hợp đội ngũ, tập trung nguồn lực để đề xuất, tham mưu cho Đảng và Nhà nước những vấn đề quan trọng về đường lối, chủ trương, chính sách phát triển đất nước. Liên hiệp Hội Việt Nam phải là địa chỉ tri thức tin cậy của Đảng và Nhà nước, nhất là đối với tri thức khoa học và cả trong công tác vận động, khơi dậy tinh thần sáng tạo, cống hiến trong đội ngũ trí thức.

Phấn đấu xây dựng Liên hiệp Hội Việt Nam thành một tổ chức chính trị - xã hội vững mạnh, giữ vai trò nòng cốt trong tập hợp, đoàn kết và phát huy năng lực sáng tạo của đội ngũ trí thức. Thúc đẩy được một thị trường KH&CN phát triển, trong đó hơn ai hết, các thành viên và hội viên của Liên hiệp Hội Việt Nam sẽ đóng vai trò là "người bán" tích cực, đồng thời thu hút sự tham gia của mạng lưới rộng lớn hơn các nhà phát triển công nghệ bên ngoài khác.

“Liên hiệp Hội Việt Nam phải đóng vai trò giống như thanh công cụ tìm kiếm Google về tri thức khoa học, kỹ thuật, công nghệ của Việt Nam và của cả nhân loại. Người dân, doanh nghiệp hay bất kỳ ai cũng có thể dễ dàng "tra cứu" ở Liên hiệp Hội Việt Nam những tri thức về khoa học, công nghệ với tốc độ nhanh và chính xác hơn cả Google”, Thủ tướng nhấn mạnh.

TSKH Phan Xuân Dũng trở thành tân Chủ tịch Liên hiệp Hội Việt Nam

Tại phiên chính thức Đại hội Đại biểu toàn quốc Liên hiệp Hội Việt Nam lần thứ VIII, nhiệm kỳ 2020 - 2025, TSKH Nghiêm Vũ Khải, Phó Trưởng tiểu Nhân sự Đại hội VIII đã công bố kết quả bầu cử Đoàn Chủ tịch, Ủy ban Kiểm tra và Thường trực Đoàn Chủ tịch khóa VIII.

Với kết quả 192/192 ủy viên Hội đồng Trung ương biểu quyết tán thành, Liên hiệp Hội Việt Nam chính thức thông qua Nghị quyết phê chuẩn danh sách Đoàn Chủ tịch gồm 27 thành viên. TSKH Phan Xuân Dũng được bầu làm Chủ tịch Hội đồng Trung ương khóa VIII; PGS.TS Phạm Quang Thao và TS Nguyễn Hồng Diên là Phó Chủ tịch Liên hiệp Hội Việt Nam, ThS Nguyễn Quyết Chiến là Tổng Thư ký Liên hiệp Hội Việt Nam khóa VIII; 9 Ủy viên Ủy ban Kiểm tra Liên hiệp Hội Việt Nam và PGS.TS Phạm Quang Thao là Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra Liên hiệp Hội Việt Nam. GS.TSKH Đặng Vũ Minh được vinh danh bầu là Chủ tịch Danh dự Liên hiệp Hội Việt Nam. Tổng Biên tập Báo KH&ĐS Đặng Vương Hạnh đã trúng cử Hội đồng Trung ương khóa VIII.

Trước khi trở thành tân Chủ tịch Liên hiệp Hội Việt Nam, TSKH Phan Xuân Dũng là Ủy viên Trung ương Đảng, Ủy viên Đảng đoàn Quốc hội, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học Công nghệ và Môi trường của Quốc hội. TS Phan Xuân Dũng từng giữ nhiều chức vụ như Phó Vụ trưởng Ban Khoa giáo Trung ương; Bí thư Đảng ủy, Viện trưởng Viện Ứng dụng Công nghệ, Bộ KH&CN...

Dấu ấn chặng đường 5 năm

Là một tổ chức chính trị - xã hội, có hệ thống từ Trung ương đến địa phương, trong 5 năm qua Liên hiệp Hội Việt Nam đã có những bước phát triển mạnh mẽ. Đến cuối nhiệm kỳ, Liên hiệp Hội Việt Nam có 152 hội thành viên (tăng 12 hội ngành thành viên so với đầu nhiệm kỳ). Hệ thống tổ chức KH&CN trực thuộc Đoàn Chủ tịch cũng tăng lên mạnh mẽ tới 570 đơn vị (tăng 172 đơn vị so với đầu nhiệm kỳ). Liên hiệp Hội Việt Nam thực sự trở thành tổ chức chính trị - xã hội rộng lớn, thu hút được trên 3,7 triệu hội viên, trong đó có khoảng 2,2 triệu trí thức.

Đảng bộ Liên hiệp Hội Việt Nam có 57 chi bộ trực thuộc với hơn 750 đảng viên (tăng 5 chi bộ so với đầu nhiệm kỳ); phần lớn các Liên hiệp hội địa phương đều có các tổ chức đảng trực thuộc cấp ủy địa phương. Công đoàn Liên hiệp Hội Việt Nam trực thuộc Công đoàn Viên chức Việt Nam có 15 tổ chức công đoàn trực thuộc với trên 1.000 công đoàn viên. Đoàn Thanh niên Liên hiệp Hội Việt Nam trực thuộc Đoàn Thanh niên Khối các cơ quan Trung ương có 11 chi đoàn trực thuộc.

Thực hiện các nhiệm vụ chính trị nhằm tập hợp, đoàn kết và vận động trí thức KH&CN, Liên hiệp Hội Việt Nam đã thực hiện  nhiều hình thức phù hợp và có hiệu quả: tuyên truyền, gặp gỡ, thăm hỏi, động viên trí thức KH&CN. Hoạt động truyền thông, phổ biến kiến thức KH&CN, Liên hiệp Hội Việt Nam đã phối hợp tổ chức trên 40.000 hội thảo, tọa đàm, các chương trình tập huấn nâng cao kỹ năng nghiệp vụ báo chí, truyền thông và phổ biến kiến thức khoa học và kỹ thuật cho hơn 13 triệu lượt người tham dự.

Trong nhiệm kỳ 2015 - 2020, Liên hiệp Hội Việt Nam tập hợp được đông đảo chuyên gia, trí thức ở nhiều ngành, lĩnh vực khác nhau và đã thực hiện trên 3.000 nhiệm vụ  tư vấn, phản biện, góp ý khách quan, thẳng thắn và kịp thời nhiều vấn đề quan trọng liên quan đến chủ trương, chính sách, các dự thảo văn kiện quan trọng của Đảng và Nhà nước, nhiều dự án đầu tư trọng điểm có ảnh hưởng lớn đến sự phát triển kinh tế - xã hội. Các nhiệm vụ tập trung vào góp ý các dự thảo Báo cáo chính trị trình Đảng các cấp, chiến lược phát triển kinh tế - xã hội, khoa học và công nghệ, giáo dục và đào tạo, bảo vệ môi trường, y tế; các dự thảo luật quan trọng; các dự án đầu tư trọng điểm; các vấn đề nóng... Trong đó, Liên hiệp Hội địa phương chủ trì và phối hợp triển khai khoảng 2.300 nhiệm vụ và Hội ngành toàn quốc là 750 nhiệm vụ tư vấn, phản biện và giám định xã hội.

Một số dự án phản biện tiêu biểu như dự thảo Luật Chuyển giao công nghệ, Luật Báo chí, Luật Quy hoạch, Dự án Luật về Hội, Dự thảo Luật Phòng chống thiên tai và Luật Đê điều, Dự thảo Luật Khám chữa bệnh, Luật Bảo vệ môi trường, Luật Đầu tư, Luật Doanh nghiệp… Phản biện Dự án Xây dựng nhà máy thép Cà Ná ở Ninh Thuận; dự án khai thác và tuyển quặng mỏ sắt Thạch Khê (Hà Tĩnh); Vấn đề sử dụng Amiang trong sản xuất vật liệu xây dựng; dự án Mỏ than đồng bằng sông Hồng; Đánh giá sự cố nhà máy Formosa gây ra đối với khu vực miền Trung; Đánh giá các dự án BOT giao thông...

Trong nhiệm kỳ mới 2020 - 2025, Liên hiệp Hội Việt Nam đặt ra mục tiêu Liên hiệp Hội từ Trung ương đến địa phương là tổ chức chính trị - xã hội vững mạnh, cùng với các hội ngành thành viên giữ vai trò nòng cốt trong tập hợp, đoàn kết rộng rãi và phát huy trí tuệ sáng tạo của đội ngũ trí thức KH&CN; đại diện cho ý chí và nguyện vọng của đội ngũ trí thức KH&CN, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của các hội ngành thành viên và hội viên hoạt động trong các hội; là nhân tố quan trọng đưa KH&CN trở thành động lực phát triển nền kinh tế thị trường, định hướng xã hội chủ nghĩa, hiện đại, hội nhập quốc tế sâu rộng, góp phần phát triển bền vững đất nước.

Tiếp tục phối hợp với các cơ quan có thẩm quyền thúc đẩy thể việc chế hóa các văn bản của Đảng về Liên hiệp Hội Việt Nam. Tham mưu, đề xuất Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Quốc hội, Chính phủ lãnh đạo, chỉ đạo, ban hành các cơ chế, chính sách để các bộ, ngành rà soát, lựa chọn và chuyển một số dịch vụ công, nhiệm vụ của các cơ quan nhà nước liên quan đến chức năng chuyên ngành. Chủ động thực hiện và nâng cao chất lượng hoạt động tư vấn, phản biện và giám định xã hội...