Đau bụng 4 ngày sốc nhiễm trùng
Khoa Phẫu thuật ống tiêu hoá, Bệnh viện T.Ư Quân đội 108 vừa mổ cấp cứu cứu sống bệnh nhân Nguyễn Văn B. (86 tuổi ở Hà Nội) bị thủng tạng rỗng, đến viện trong giai đoạn nguy kịch, sốc nhiễm trùng, nhiễm độc nặng. Người nhà cho biết, ông B. có tiền sử đau dạ dày, lần này đau bụng ông uống thuốc 4 ngày nhưng không đỡ, đến khi không chịu được mới đi viện.
Bệnh nhân được hồi sức và mổ cấp cứu ngay sau đó. Khi mổ vào thấy ổ bụng chứa toàn dịch bẩn. Dạ dày, ruột và các tạng trong ổ bụng ngâm trong dịch bẩn... nguy cơ suy đa tạng. Các bác sĩ đã xử lý lỗ thủng ở mặt trước hang vị kích thước 1x1cm, hút dịch bẩn, rửa ổ bụng, đặt thông dạ dày hút dịch, đặt ống thông dưới gan, bàng quang để thoát dịch... Sau mổ bệnh nhân được chăm sóc đặc biệt và rất may sau 15 ngày sức khỏe đã hồi phục.
 |
| Hình ảnh ruột non. |
PGS.TS Nguyễn Anh Tuấn, Phó Viện trưởng Viện Tiêu hóa, Bệnh viện T.Ư Quân đội 108 cho biết, thủng (vỡ) tạng rỗng có thể là vỡ đại tràng, tiểu tràng hay còn gọi là ruột non. Bệnh hay gặp nhất là thủng dạ dày - tá tràng (DD - TT ). Tại Bệnh viện T.Ư Quân đội 108, mỗi năm phải mổ cho vài chục ca. Có nhiều nguyên nhân gây thủng tạng rỗng như chấn thương bụng kín, dị vật ăn phải, khối u... và nhiều nhất là do biến chứng của ổ loét DD-TT (chiếm 90%).
Đa phần người dân đến viện muộn do thói quen chủ quan với đau bụng, khi thấy đau không đi khám mà mua thuốc tự điều trị nên hầu hết nhập viện trong tình trạng sốc vì đau, mặt mày xanh xám, nhợt nhạt hạ thanh nhiệt thấp dưới 37 độ C, mạch không đếm được. Nhiều người bị viêm phúc mạc rất nguy hiểm.
Cẩn thận khi thụt tháo và đau bụng sau ăn
PGS.TS Nguyễn Anh Tuấn nhấn mạnh, thủng tạng rỗng là biến chứng nặng nề và trầm trọng. Nếu không được chẩn đoán sớm và xử trí kịp thời biến chứng này sẽ đe doạ tính mạng bệnh nhân (mổ muộn tỷ lệ tử vong từ 2,5 - 10%. Ở bệnh nhân già yếu tỷ lệ tử vong cao hơn). Bệnh thường gặp nhiều ở nam giới tuổi từ 35 – 65 nhưng nhiều nhất là từ 30 – 40 tuổi, nhưng cũng có nhiều bệnh nhân trên 80 – 85 tuổi cũng bị. Yếu tố thuận lợi gây bệnh là thời tiết lạnh. Thủng có thể xảy ra bất kỳ lúc nào trong ngày nhưng phần đông bệnh nhân bị thủng 1 vài giờ sau ăn, thủng sau bữa ăn thì ổ bụng càng bẩn và càng chóng đưa đến tình trạng viêm màng bụng. Cũng có những trường hợp bệnh nhân bị thủng do ăn phải xương.
Bệnh viện T.Ư Quân đội 108 vừa qua đã mổ 2 trường hợp bị thủng ruột non do ăn xương lợn, xương cá.
 |
| Thủng đại tràng sigma. |
Một trường hợp đáng chú ý là bệnh nhân táo bón, khi thụt tháo bằng nước phải hết sức cẩn thận. Tháng 3 vừa qua, bệnh nhân táo bón tự thụt tháo ở nhà đã bị thủng đại tràng sigma, đến viện sau 4 giờ với tình trạng bụng cứng, trướng căng. Bác sĩ phải cắt đoạn ruột bị thủng và làm hậu môn nhân tạo, lau rửa dẫn lưu ổ bụng. Đây là tình trạng cấp cứu hết sức nguy hiểm do bụng nhiễm khuẩn do phân. Bệnh nhân sau đó phải tiến hành lọc máu, nằm khoa Hồi sức tích cực một thời gian rất dài, dùng kháng sinh mạnh. Chi phí điều trị rất tốn kém và sức khoẻ giảm sút nhiều sau mổ.
Vì vậy, khi bệnh nhân thấy đau bụng đột ngột dữ dội và toàn bộ bụng bệnh nhân co cứng như khúc gỗ, đau như bị dao đâm, bí trung đại tiện, nôn hoặc buồn nôn... thì cần phải đi cấp cứu ngay. Bởi kết quả điều trị tốt hay xấu, tỷ lệ tử vong thấp hay cao phụ thuộc vào việc điều trị sớm hay muộn. Bệnh diễn biến rất nhanh, trong vòng 12 – 14 giờ bệnh tiến triển thành viêm màng bụng. Những bệnh nhân được xử trí trong vòng 6 giờ đầu thì kết quả tốt, tỷ lệ tử vong thấp. Nếu quá 48 giờ khi đã có nhiễm trùng màng bụng nặng thì hoặc bệnh nhân đã chết hay dù có điều trị tích cực đi nữa tiên lượng cũng rất xấu, tỷ lệ tử vong rất cao. Bệnh nhân sẽ chết trong tình trạng nhiễm độc, suy đa phủ tạng...
