Khi thời tiết thay đổi, bộ phận tiếp xúc trực tiếp với khí hậu chính là da và đường hô hấp. Thường da của chúng ta sẽ trở nên khô ráp hơn, có khi có cảm giác bong tróc, hơi rát. Nếu da quá khô, sẽ bị sần sùi, dễ bong vẩy.
Khô da dễ làm trẻ mắc bệnh chàm da
Khi da trẻ sờ thấy thô ráp hơn, dễ ửng đỏ, hoặc có nhiều mụn rộp nhỏ nếu không kịp thời phòng ngừa, khô da dễ dẫn đến chàm da. Khi đã bị chàm, trẻ dễ bị tái đi tái lại.
Trẻ nhỏ, nhất là ở trẻ có cơ địa dị ứng, hoặc tiền căn gia đình dị ứng như có người nhà bị viêm mũi dị ứng, nồi mề đay hay suyễn, trẻ dễ bị chàm khi khô da hơn những trẻ khác.
Do vậy, trẻ có bệnh da như viêm da cơ địa, vảy nến, da vảy cá, viêm da tiết bã, khô da toàn thân… việc chăm sóc da vào mùa đông càng cần chú ý nhiều hơn nhằm giảm khó chịu cho trẻ.
Đôi khi trẻ không thuộc cơ địa dị ứng nhưng do bị ủ nhiều trong quần áo hay tã lót trẻ cũng dễ nổi rôm sẩy hay hăm. Đó là những nốt nhỏ li ti trên mảng da đỏ, gây cho trẻ ngứa ngáy khó chịu. Trẻ sẽ quấy khóc, nhất là ban đêm, bứt rứt và đôi khi chán cả ăn.
Chăm sóc da trẻ khi trời chuyển sang lạnh
Giữ ấm cho trẻ
Khi cho trẻ ra ngoài, nhớ mang vớ, đội mũ. Trong phòng giữ ấm và thoáng cho trẻ. Tuy vậy, không nên ủ quá kỹ. Nếu bé có toát mồ hôi, phải kịp thời lau khô.
Giữ da bé luôn khô thoáng
Để giữ da bé khô thoáng và sạch sẽ, cần thay tã liên tục vì quần áo ướt có thể gia tăng nguy cơ cảm lạnh và sốt. Dùng phấn rôm kem hăm tã trên bộ phận sinh dục và lưng để ngăn ngừa phát ban.
Tắm rửa
Không tắm rửa trẻ nhiều lần trong ngày cũng như ở trong phòng tắm quá lâu vì sẽ làm mất độ ẩm tự nhiên và suy yếu hàng rào bảo vệ của da.
Nhiệt độ nước âm ấm, không phải nước nóng. Sữa tắm gội dịu nhẹ, pH phù hợp với da (pH 5.5 – 5.9). Khi tắm, mẹ nên xoa da trẻ nhẹ nhàng, không chà xát quá mức.
Dưỡng ẩm
Thoa kem dưỡng ẩm sau khi tắm cho bé. Đừng quên thoa dầu dưỡng trước khi tắm. Dầu sẽ làm mềm da, giữ bé được ấm áp.
Lưu ý, những loại kem dành cho trẻ phải được tư vấn từ nhân viên y tế, đặc biệt ở trẻ có vấn đề dị ứng da. Không được tự ý sử dụng kem có chứa corticoid ở trẻ nhỏ như kem bảy màu, kem cortibion…
Khi da trẻ đang bị viêm cấp tính như đỏ, khô nứt, ngứa và đau, có thể cần tăng cường dưỡng ẩm bằng cách tăng số lần và tăng kết cấu loại dưỡng.
Cân nhắc đổi sang dưỡng ẩm có kết cấu dạng mỡ hoặc kem, vì hiệu quả giữ ẩm tốt hơn dạng lỏng. Có thể dùng vaseline thoa thêm vào buổi tối ở tay chân.
Lưu ý tránh các sản phẩm có cồn (alcohol), hương liệu (fragrance) vì có thể gây kích ứng với da nhạy cảm, da đỏ khô.
Hạn chế cho trẻ tiếp xúc với không khí lạnh
Trong mùa đông, quan trọng là để bé ở trong nhà, tránh khí lạnh trực tiếp và gió mùa. Mùa đông không tốt cho sức khỏe của cả bà mẹ mới sinh và em bé. Nếu muốn, bạn có thể ngồi dưới ánh sáng mặt trời trực tiếp trong ngày để hấp thụ vitamin D.
Có nên dùng máy tạo độ ẩm?
Nếu môi trường sống của bạn khô hanh, khiến da thô ráp khó chịu, bạn có thể dùng máy tạo độ ẩm. Độ ẩm lý tưởng là 40 - 60%. Nhiệt độ lý tưởng 18 - 220C và tùy thuộc vào cảm nhận của trẻ.
Nếu con bạn dưới 1 tuổi bạn không nên đặt con ngủ với chăn, mền, thay vào đó bạn có thể sử dụng 1 cái túi ngủ không có mũ.
Cần chọn loại có kích thước và trọng lượng phù hợp với con bạn làm sao để bé không lọt thỏm vào bên trong được, chọn túi ngủ phù hợp theo từng mùa.
Chăn bông hay mền gối có khả năng làm bé nghẹt thở, nhất là các bé đang tập lật.
Không bao giờ được đặt một bình giữ nhiệt hay bình nước nóng bên trong nôi của trẻ kể cả khi thời tiết rất lạnh. Bạn cũng nên để nôi hay cũi của trẻ tránh xa các thiết bị sinh nhiệt như lò sưởi.
Quần áo, chăn drap, khăn… nên chọn loại vải mềm, êm dịu với da, ví dụ như 100% cotton.
Dinh dưỡng cho trẻ
Cho trẻ sơ sinh bú mẹ, trẻ lớn hơn uống nước nhiều, giúp da và đường hô hấp luôn ẩm.
Bú sữa mẹ càng lâu càng tốt, ăn dặm đúng lúc và đúng cách, nhằm cung cấp đầy đủ những dưỡng chất, vitamin cần thiết cho sự phát triển của trẻ và giúp cho hệ miễn dịch cơ thể phát triển tốt.
Trần Hồ Trung Tín (Phòng Điều dưỡng, Bệnh viện Nhi đồng TPHCM)
