Tình trạng chóng mặt này có thể tự xuất hiện và tự hết hoặc xảy ra khi vận động cột sống cổ, nó có thể biểu hiện như tình trạng mất thăng bằng, quay cuồng, nhìn mờ, ù tai, buồn nôn, nhức đầu và các triệu chứng trầm trọng khác.
Chấn thương do giật cổ: Khi cổ bị giật đột ngột về phía trước và sau có thể gây ra chấn thương. Một sự va chạm ở phía đuôi xe ô tô là một trong những nguyên nhân hàng đầu của chấn thương này.
Khi chóng mặt đi kèm với chấn thương do giật, có thể là do chấn động (chấn thương não) xảy ra tại thời điểm va chạm. Một khả năng khác là các thụ thể chuyên biệt (cơ quan cảm thụ) trong các cơ hoặc khớp của cổ bị tổn thương. Các cơ và khớp ở cổ có các thụ thể gửi thông tin đến não. Những thụ thể này cung cấp thông tin phản hồi về vị trí của đầu và cổ. Cùng với tai trong và mắt, các cơ quan cảm thụ ở cổ được cho là có vai trò trong việc duy trì sự cân bằng. Một chấn thương cho các cơ quan này cũng có thể góp phần gây chóng mặt hoặc mất thăng bằng.
Thiểu năng tuần hoàn động mạch cột sống thân nền (VBI): Khi một trong các động mạch đốt sống bị chèn ép hoặc tình trạng viêm ở cột sống cổ, nó có thể gây ra tình trạng VBI. Với VBI, giảm lưu lượng máu đến não, tai trong hoặc thân não. Khi điều này xảy ra, các triệu chứng nghiêm trọng có thể xuất hiện, bao gồm chóng mặt. Một loại của VBI được gọi là hội chứng Bow Hunter, liên quan đến chóng mặt tạm thời hoặc các triệu chứng khác xảy ra khi quay đầu sang một bên (giống như người bắn cung). Mặc dù kiểu chèn ép này rất hiếm, nhưng nó thường xảy ra giữa các đốt sống C1 và C2 của cột sống cổ. Nó thường được gây ra bởi gai xương trên thân đốt sống cổ chèn ép động mạch khi quay đầu.
Hội chứng đau cân cơ cột sống cổ: Hội chứng đau cân cơ xảy ra khi các điểm kích hoạt đau xảy ra trong các cơ và các mô liên kết xung quanh. Khi tình trạng này chủ yếu được cảm nhận ở vùng cổ, nó được gọi là hội chứng đau cân cơ cột sống cổ. Ngoài việc có các điểm kích hoạt đau có thể tăng lên khi ấn vào hoặc trong khi hoạt động, cơ có thể trở nên đau và cứng, cơn đau có thể lan lên đầu hoặc xuống vai. Mặc dù hội chứng đau cân cơ cột sống cổ là rất hiếm, nhưng ước tính khoảng 1/3 số người mắc bệnh này cũng bị chóng mặt.
Hội chứng đau cân cơ cột sống cổ được biết đến là không có nguyên nhân. Một số nguyên nhân nghi ngờ bao gồm chấn thương cũ, lạm dụng hoặc cử động cổ lặp đi lặp lại, tư thế xấu hoặc căng cơ quá mức. Mặc dù mối liên hệ giữa đau cổ và chóng mặt này là không rõ ràng, một số bằng chứng cho thấy rằng điều trị hội chứng đau cân cơ, chẳng hạn như tiêm điểm kích hoạt, vật lý trị liệu, hoặc dùng thuốc có thể làm giảm cả cơn đau và chóng mặt.
Tình trạng chóng mặt mà không giải thích được cần phải được đánh giá bởi các bác sĩ, đặc biệt là nếu nó kéo dài hoặc tiếp tục tái phát. Chuyên gia y tế có thể thực hiện kiểm tra về thể chất và làm các xét nghiệm chẩn đoán để giúp xác định nguyên nhân có thể gây ra đau cổ và chóng mặt. Mặc dù hiện tại không có xét nghiệm nào chứng minh vấn đề ở cổ gây chóng mặt, bác sĩ có thể thu hẹp danh sách các nguyên nhân và đưa ra phương pháp điều trị. Tiêm cột sống và các test bổ sung có thể giúp làm rõ nguồn gốc của cơn đau và giúp cải thiện chất lượng cuộc sống. Khi đau cổ và chóng mặt đi kèm với các triệu chứng khác như buồn nôn kéo dài, nhức đầu dữ dội, sốt, ớn lạnh, yếu, tê hoặc rối loạn chức năng ruột, bàng quang... hãy đi khám ngay lập tức.
PGS.TS Nguyễn Đình Hòa (Khoa Phẫu thuật cột sống, Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức)
