Cách ly F0 đúng cách
Theo thống kê, có đến hơn 80% người F0 không có triệu chứng, số người có triệu chứng được phân làm 4 loại là nhẹ, vừa, nặng và rất nặng. Nhà có người mắc F0 thì hầu hết các thành viên là F1, chỉ cần cách ly người F0 tại 1 phòng riêng, dùng vệ sinh riêng, phòng có trang bị thiết bị nghe nhìn, máy tính, có internet, điện thoại… tùy theo nhu cầu của người F0 để thuận lợi theo dõi, giám sát, trao đổi thông tin với các thành viên F1 tại gia đình, cán bộ y tế cơ sở.
Việc theo dõi tình trạng sức khỏe của người F0 tại nhà do cán bộ y tế xã phường, bác sĩ gia đình và hướng dẫn người bệnh cặp nhiệt độ, theo dõi nhịp thở… Người bệnh cần thường xuyên súc họng bằng nước muối, nhỏ mắt và mũi bằng nước muối sinh lý, rửa tay thường xuyên, ăn uống đầy đủ và hợp lý, bổ sung vitamin, nhất là vitamin C, uống đủ nước… Khi có dấu hiệu bất thường như ho, sốt, nhịp thở nhanh, da tím tái, cần liên hệ ngay với cán bộ y tế đến khám và tư vấn. Trường hợp cần chuyển đến bệnh viện do cán bộ y tế chỉ định.
Khi ở nhà, điều kiện ăn, ở, ngủ, tập thể dục, môi trường sống của người F0 sẽ tốt và phù hợp hơn ở khu cách ly tập trung, giúp người bệnh tăng cường sức đề kháng, sức khỏe mau phục hồi.
Người F0 cách ly tại nhà được giải trí bằng các thiết bị nghe nhìn, vẫn làm các công việc phù hợp như việc nhà, việc xã hội, cơ quan tại phòng cách ly gia đình, vẫn gần gũi và giao lưu với các thành viên trong gia đình bằng các thiết bị điện tử, cảm giác sống trong nhà gần gũi mọi người nên sẽ không bị stress. Khi cách ly, người bệnh F0 cần tăng cường hoạt động thể lực khoảng 45 - 60 phút/ngày với các hoạt động phù hợp như đi lại trong phòng, chạy, chống đẩy.
Chế độ dinh dưỡng cho người F0 cách ly tại nhà
Ăn đủ nhu cầu, ăn đa dạng và phối hợp từ 15 - 20 loại thực phẩm, thay đổi thường xuyên các loại thực phẩm trong ngày. Khẩu phần ăn hằng ngày nên có sự phối hợp ở tỷ lệ cân đối giữa nguồn chất đạm động vật và thực vật (thịt, cá, trứng, sữa, tôm, cua, hải sản... đậu, đỗ...) cũng như chất béo động vật và thực vật. Nên sử dụng các loại chất béo có nguồn gốc từ cá, dầu thực vật, hạn chế các chất béo từ các thịt gia cầm như gà, vịt... thịt động vật như lợn, bò...
Người bệnh F0 thường mệt mỏi, chán ăn, ăn không ngon vì vậy cần ăn nhiều bữa trong ngày, khoảng 5 bữa/ngày, không ăn quá no có thể gây khó thở (dễ nhầm lẫn với diễn biến của bệnh). Các món ăn chế biến ở dạng mềm, thái nhỏ, hầm kỹ để dễ tiêu hóa và hấp thu. Nên ăn các món luộc, hấp, nấu thay thế các món ăn chiên, rán, nướng vì khó tiêu hóa; Thay đổi món ăn thường xuyên, tránh đơn điệu để bữa ăn sẽ ngon hơn. Tăng cường bổ sung sữa và các sản phẩm của sữa 2 cốc/ngày vì sữa có đủ các thành phần dinh dưỡng ở tỷ lệ cân đối, dễ tiêu hóa và hấp thu phù hợp với người mới khỏi bệnh. Đặc biệt, với sữa năng lượng cao, làm cơ thể người bệnh mau chóng phục hồi. Nếu kém ăn, kém tiêu hóa thì người bệnh nên bổ sung thêm probiotic mỗi ngày 2 lần, đồng thời bổ sung viên đa vitamin- khoáng chất cho người lớn, hay các dạng siro/cốm đa vitamin - khoáng chất cho trẻ em giúp người bệnh có cảm giác đói, thèm ăn, ăn ngon hơn, giúp cơ thể mau bình phục hơn.
Tăng cường sử dụng rau xanh và hoa quả trong bữa ăn hằng ngày, vì rau quả cung cấp các vitamin và khoáng chất chống oxy hóa. Các vitamin A, C , D, E và chất khoáng như sắt, kẽm… có vai trò trong chống viêm, chống nhiễm trùng, nâng cao sức đề kháng và miễn dịch. Nhu cầu rau xanh và hoa quả là từ 400 - 600g/người/ngày.
Nên bổ sung nước thường xuyên. Ngoài việc đảm bảo nhu cầu nước hằng ngày thì một số ít người F0 có thể diễn biến ho, sốt, viêm phổi dẫn đến bị mất nước và một số chất điện giải như natri, kali… vì thế tăng cường bổ sung nước để bù lại lượng nước đã mất giúp cho cơ thể mau phục hồi. Nên lựa chọn nước uống như sinh tố hoa quả, ngoài cung cấp nước, chúng còn cung cấp các vitamin và khoáng chất cần thiết như vitamin C, A cho cơ thể để chống lại bệnh tật.
ThS.BS Nguyễn Văn Tiến (Trung tâm Giáo dục Truyền thông dinh dưỡng)
