Các loại glucid

(khoahocdoisong.vn) - Người ta phân glucid thành 3 loại chính là đường đơn, đường đôi (có từ 2-10 phân tử) và đường đa phân tử (≥ 10 phân tử). Trong đó đường đơn và đường đôi là các phân tử đường tự do (fructo, glucose, lactose, maitosa…), đường đa phân tử còn gọi là glucid phức hợp (glycogen, tinh bột, chất xơ) có tác dụng là giảm năng lượng và tăng thời gian hấp thu so với đường đơn, đường đôi. Glucid có vai trò sau đây.

Cung cấp năng lượng: Vai trò chính của glucid là sinh năng lượng với hơn 1/2 năng lượng của khẩu phần là do glucid cung cấp. Trong cơ thể 1g glucid được oxy hóa cho 4Kcal, đó là nguồn năng lượng chính cho hoạt động của cơ và được oxy hóa theo cả hai con đường hiếu khí và kỵ khí. Lao động vận cơ căng thẳng kéo dài kèm theo tăng sử dụng glucose xuất hiện giảm oxy mô. Glucid thỏa mãn nhu cầu năng lượng của cơ thể và tránh gây toan máu.

Vai trò tạo hình: Glucid có vai trò tạo hình vì nó có mặt trong thành phần tế bào, tổ chức. Mặc dù cơ thể luôn phân hủy glucid để cung cấp năng lượng, nhưng mức glucid trong cơ thể vẫn ổn định nếu ăn vào đầy đủ.

Điều hòa hoạt động của cơ thể: Glucid liên quan chặt chẽ với chuyển hóa lipid. Khi nhu cầu năng lượng cao mà dự trữ glucid của cơ thể và glucid của thức ăn không đầy đủ, cơ thể tạo glucid từ lipid. Khả năng tích trữ có hạn của glucid trong cơ thể dẫn đến sự chuyển đổi dễ dàng một lượng glucid thừa thành lipid tích luỹ trong các tổ chức mỡ dự trữ của cơ thể.

Khẩu phần được cung cấp đầy đủ glucid làm giảm thủy phân protein đến mức tối thiểu. Khẩu phần ăn nghèo protein nhưng đầy đủ glucid có khả năng tiết kiệm protein. Ngược lại, khi lao động nặng mà cung cấp glucid không đầy đủ sẽ làm tăng phân hủy protein.

Nguồn cung cấp chất xơ: Chất xơ làm khối thức ăn lớn hơn, do đó tạo cảm giác no, tránh việc tiêu thụ quá nhiều chất sinh năng lượng. Chất xơ còn hấp thụ những chất có hại trong ống tiêu hóa ví dụ cholesterol dư thừa, các chất gây oxy hóa, chất gây ung thư.

ThS.BS Nguyễn Văn Tiến (Viện Dinh dưỡng Quốc gia)

Theo Đời sống
back to top